ارتفاع تا اولین شاخه فرعی
معنی دار شدن GCA و SCA برای صفت ارتفاع تا اولین شاخه فرعی نشان می دهد که هر دو عامل اثرات افزایشی و غیر افزایشی در کنترل این صفت نقش دارند جدول (۴-۱). همچنین معنی دار شدن GCA/SCA ( جدول۴-۱) موثر بودن اثرات افزایشی در کنترل این صفت را نشان می دهد.

متوسط درجه غالبیت ۴۸/۱ (جدول ۴-۳)نشان می دهد اثرات غالبیت در کنترل این صفت نقش دارند.همچنین با توجه به اینکه خط رگرسیون نمودار کواریانس نتاج- والد را در قسمت منفی قطع کرده است استنباط می شود که صفت بیشتر تحت تاثیر اثرات فوق غالبیت قرار دارد.
مقادیر GCA نشان داد لاینهای P₄ و P₅ به ترتیب بیشترین تاثیر را در افزایش و کاهش ارتفاع تا اولین شاخه فرعی را داشتند (جدول۴-۲). نتایج SCA حاکی از این بود که تلاقی هایP₄P₂*و P₁*P₄ به ترتیب بیشترین و کمترین ارتفاع تا اولین شاخه فرعی را دارند.
میانگین کل هیبرید ها و والدین به ترتیب ۱۱/۱۵و۶۶/۲۰می باشد(جدول ۴-۳) که نشان دهنده ۵۵% هتروزیس کل می باشد. بیشترین میزان هتروزیس نسبت به والد برتر در تلاقی P₃*P₄ ، و کمترین مقدار آن در تلاقی P₃*P₆ مشاهده شد.علاوه بر آن والدP₆ دارای بیشترین آللهای مغلوب و والد P₈ دارای بیشترین آلل غالب می باشد.

شکل ‏۴–۴:خط رگرسیون Wr-Vr برای صفت فاصله تا اولین شاخه فرعی .Wr=aVr +b،Wr(کواریانس نتاج –والد) ،Vr (واریانس والدین )، نقاط ژنوتیپ های P₁تا P₁₀می باشند.
تعداد شاخه فرعی
نتایج تجزیه واریانس برای فاصله تعداد شاخه فرعی نشان داد که اثر ترکیب پذیری عمومی(GCA) و خصوصی (SCA )در هر دو سطوح آماری ۵/۰و ۱ درصد معنی دار است که نشان از نقش توام اثرات افزایشی و غیر افزایشی در کنترل این صفت دارد جدول (۴-۱) . همچنین معنی دار شدن GCA/SCA ( جدول۴-۱) نشان می دهد سهم اثرات افزایشی در کنترل این صفت قابل توجه است.
متوسط درجه غالبیت ۲۸/۲(جدول ۴-۳) نشان از وجود اثرات غالبیت در کنترل این صفت دارد.این مقدار درجه غالبیت برای این صفت قابل توجه است و نشان می دهد اثرات غیر افزایشی سهم بیشتری در کنترل این صفت دارند.همچنین با توجه به اینکه خط رگرسیون منحنی Wr را در قسمت منفی و پایین منحنی قطع کرده است تایید کننده وجود اثرات فوق غالبیت در کنترل این صفت می باشد.
مقادیر GCA نشان داد لاینهای P₃ و P₇ به ترتیب بیشترین تاثیر را در افزایش و کاهش تعداد شاخه فرعی داشتند (جدول۴-۲).بنابر این والد P3به عنوان والدی موثر در افزایش تعداد شاخه های فرعی می باشد و از آن می توان برای افزایش تعداد شاخه فرعی در پروژه های اصلاحی بهره برد. نتایج SCA حاکی از این بود که تلاقی هایP₈*P₂و P₅*P₆ به ترتیب بیشترین و کمترین ترکیب پذیری خصوصی را دارند.
میانگین کل هیبرید ها و والدین به ترتیب ۵۳/۱۲و۲۶/۱۳می باشد (جدول ۴-۳) که نشان دهنده ۷۳/۰%هتروزیس کل می باشد. بیشترین میزان هتروزیس نسبت به والد برتر در تلاقی P₂*P₈ و کمترین مقدار آن در تلاقی P₅*P₆ مشاهده شد.
پراکنش والدین نسبت به مبدا مختصات نشان می دهد والد P₅بیشترین ژنهای مغلوب و والدهای P₆،P₁ و P₈ دارای بیشترین ژنهای غالب در کنترل این صفت هستند.

شکل ‏۴–۵: خط رگرسیون Wr-Vr برای صفت تعداد شاخه فرعی در بوته Wr=aVr+b،Wr(کواریانس نتاج –والد) ،Vr (واریانس والدین )، نقاط ژنوتیپ های P₁تا P₁₀می باشند .
تعداد طبق در بوته
نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ترکیب پذیری عمومی(GCA) و خصوصی (SCA )در هر دو سطوح آماری۵/۰و ۱ درصد معنی دار است،که نشان از نقش توام اثرات افزایشی و غیر افزایشی در کنترل این صفت دارد.
باتوجه به اینکه نسبت GCA/SCA برای این صفت معنی دار است مشخص می گردد که اثرات افزایشی نیز در کنترل این صفت نقش موثری دارند و متوسط درجه غالبیت ۸۹/۱ (جدول ۴-۳) ، نیز نشان از وجود اثرات غالبیتدر کنترل این صفت دارد.همچنین نقطه تقاطع خط رگرسیون با نمودار Wr در قسمت مثبت قرار دارد که نشان می دهد صفت بیشتر تحت کنترل اثرات افزایشی قرار دارد.
مقادیر GCA نشان داد لاینهای P₃و P₁به ترتیب بیشترین تاثیر را در افزایش و کاهش تعداد طبق در بوته داشتند (جدول ۴-۲)بنابراین والد P₃والد موثری در انتقال صفت تعداد طبق به نتاج می باشد و از آن می توان برای انتقال این صفت استفاده کرد. نتایج SCAنشان می دهد که هیبرید های حاصل از تلاقی هایP₁*P₂دارای بیشترین تعداد طبق در بوته وتلاقی هایP₂*P₄کمترین تعداد طبق در بوته را دارند.
میانگین کل هیبرید ها و والدین به ترتیب ۹۴/۳۸ و ۰۶/۳۸ می باشد(جدول ۴-۳) ، که نشان دهنده ۸ % هتروزیس کل می باشد. بیشترین میزان هتروزیس نسبت به والد برتر در تلاقی P₁*P₂ و کمترین مقدار آن در تلاقی P₁*P₁₀ مشاهده شد.
با توجه به نحوه پراکنش والدین می توان اظهار داشت والد P₁بیشترین تعداد ژنهای مغلوب و والد P₇بیشترین ژنهای غالب را دارا می باشد و والدP6 و والد های P9 وP3 حالت حد واسط بین ژنهای مغلوب و غالب را دارند.

شکل ‏۴–۶: رگرسیون Wr-Vr برای صفت تعداد طبق در گیاه W=aVr + b،Wr(کواریانس نتاج –والد) ،Vr (واریانس والدین )، نقاط ژنوتیپ های P₁تا P₁₀می باشند.
ارتفاع کل گیاه
مقدار GCA و SCA برای این صفت نیز در سطوح آماری ۵/۰و ۱ درصد معنی دار است که نشان از نقش توام اثرات افزایشی و غیر افزایشی در کنترل این صفت دارد.همچنین معنی دار شدن GCA/SCA ( جدول۴-۱) سهم قابل توجه اثرات افزایشی در کنترل این صفت را نشان می دهد.
متوسط درجه غالبیت ۹۶/۱ (جدول ۴-۳) و قطع کردن خط رگرسیونی منحنی کواریانس نتاج - والد در قسمت بالای منحنی سهم بیشتر اثرات افزایشیدر کنترل این صفت را نشان می دهد.
مقادیر GCA نشان داد لاینهای P₂و P₅به ترتیب بیشترین تاثیر را در افزایش و کاهش ارتفاع کل داشتند (جدول۴-۲). بنا براین اگر به دنبال افزایش ارتفاع گیاه در پروزه های اصلاحی هستیم ،می توان از والد P₂برای انتقال این صفت استفاده کرد .نتایج SCA حاکی از این بود که تلاقی هایP₂*P₄ ،P₃*P₆ ، به ترتیب بیشترین و کمترین ارتفاع کل را دارند.
میانگین کل هیبرید ها و والدین به ترتیب ۹۷/۶۷ و ۱۰/۶۸ می باشد (جدول ۴-۳) ،که نشان دهنده ۱۳% هتروزیس کل می باشد. بیشترین میزان هتروزیس نسبت به والد برتر در تلاقیP₂*P₄، و کمترین مقدار آن در تلاقی P₃*P₆ مشاهده شد.
با توجه به پراکنش والدین در نمودار کواریانس نتاج والد والد P₂ دارای بیشترین ژنهای مغلوب و والد P₈دارای بیشترین ژنهای غالب می باشد و والد های P1، P5، P7 دارای ژنهای حد واسط هستند.

شکل ‏۴–۷: خط رگرسیون Wr-Vr برای صفت ارتفاع گیاه .Wr=aVr +br، Wr(کواریانس نتاج –والد) ،Vr (واریانس والدین )، نقاط ژنوتیپ های P₁تا P₁₀می باشند.
وزن صد دانه
نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ترکیب پذیری عمومی(GCA) و خصوصی (SCA )در سطح آماری ۵/۰و ۱ درصد معنی دار است ،که نشان از نقش توام اثرات افزایشی و غیر افزایشی در کنترل این صفت دارد.
همچنین معنی دار شدن GCA/SCA ( جدول۴-۱) موثر بودن اثرات افزایشی در کنترل این صفت را نشان می دهد درجه غالبیت ۳۱/۱ (جدول ۴-۳) برای صفت وزن صد دانه نیز نشان از وجود اثرات غالبیت در کنترل این صفت دارد.
منحنی Wr در قسمت پایین منحنی بوسیله خط رگرسیون قطع شده است که نشان می دهد صفت بیشتر تحت تاثیر اثرات فوق غالبیت قرار دارد.
مقادیر GCA نشان داد لاینهای P₇ و P₁به ترتیب بیشترین تاثیر را در افزایش و کاهش وزن صد دانه داشتند (جدول ۴-۲) نتایج SCA حاکی از این بود که تلاقی های P₄*P₈ ،P₆*P₇ ، به ترتیب بیشترین و کمترین وزن صد دانه را دارند.
میانگین کل هیبرید ها و والدین به ترتیب ۶۲/۴و ۴۳/۴می باشد (۴-۳) ، که نشان دهنده ۱۹% هتروزیس کل می باشد. بیشترین میزان هتروزیس نسبت به والد برتر در تلاقیP₆*P₈ ، و کمترین مقدار آن در تلاقی P₁*P₁₀مشاهده شد.
با توجه به نحوه پراکنش والدین نسبت به مبدا مختصات در نمودار کواریانس نتاج والد می توان گفت که والد P₁₀ بیشترین ژن های مغلوب و والدP₁ بیشترین ژنهای غالب را دارد. و والد های P₂ وP₃دارای ژنهای حد واسط می باشد.

شکل ‏۴–۸: خط رگرسیون Wr-Vr برای صفت وزن صد دانه Wr=aVr + b،Wr(کواریانس نتاج –والد) ،Vr (واریانس والدین )، نقاط ژنوتیپ های P₁تا P₁₀می باشند.
عملکرد
نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ترکیب پذیری عمومی(GCA) و خصوصی (SCA )در سطح آماری ۵/۰و ۱ درصد معنی دار است،که نشان از نقش توام اثرات افزایشی و غیر افزایشی در کنترل این صفت دارد.
همچنین معنی دار شدن GCA/SCA ( جدول۴-۱)، نشان میدهد اثرات افزایشی نقش موثری در کنترل این صفت دارند. متوسط درجه غالبیت ۶۲/۱۰(جدول ۴-۳) ، نشان از وجود اثرات غالبیت در کنترل این صفت دارد . قطع شدن منحنی Wr در قسمت منفی بوسیله خط رگرسیونی نشان می دهد صفت بیشتر تحت کنترل اثرات فوق غالبیت قرار دارد.
مقادیر GCA نشان داد لاینهای P₂ و P₇به ترتیب بیشترین تاثیر را در افزایش و کاهش عملکرد در واحد بوته داشتند (جدول ۴-۲) که نشان می دهد والد P₂بیشترین تاثیر را در افزایش عملکرد داشته است و بهترین والد برای افزایش عملکرد در نتاج می باشد.
نتایج SCA حاکی از این بود که تلاقی های P₁*P₂ ،P₂*P₃ ، به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد در واحد بوته را دارند. بنابراین هیبرید های حاصل ازتلاقی های P₁*P₂دارای بیشترین عملکرد هستند و می توان آنها را به عنوان بهترین هیبرید در صفت عملکرد انتخاب کرد.
میانگین کل هیبرید ها و والدین به ترتیب ۶۸/۴۱و ۷۸/۳۵ می باشد(جدول ۴-۳) ،که نشان دهنده ۵۹ % هتروزیس کل می باشد. بیشترین میزان هتروزیس نسبت به والد برتر در تلاقیP₆*P₁₀ ، و کمترین مقدار آن در تلاقی P₁*P₉مشاهده شد.
والد P₁₀ دارای بیشترین ژنهای مغلوب و والد های P₉و P₄ بیشترین ژنهای غالب را دارند.

شکل ‏۴–۹: خط رگرسیون Wr-Vr برای صفت عملکرد . Wr = aVr + b، Wr(کواریانس نتاج

 

درصد

۲۵

۷۵

 

 

منبع: یافته های های تحقیق،۱۳۹۴
شکل ۴-۱۷- علاقمندی زنان روستایی به فعالیتها ی مختلف
ارتباط وسیعتر ایران با تمدن صنعتی غرب در دوره قاجار سبب تغییر در ساخت اجتماعی- انتقادی جامعه و در نتیجه، دگرگونی در زندگی و موقعیت اجتماعی زنان پایتخت و شهرهای بزرگ گردید. تماس زنان ایرانی با زنان اروپایی فرصتهایی برای مبادله عقاید ایجاد کرد. در نتیجه این تماسها، دو طرز تفکر زنان نسبت به خودشان و طرز تفکر مردان نسبت به زنان تغییراتی پدید آمد و این تغییرات موجب شد که زنان نسبت به دوره‌های قبل، در عرصه حیات زندگی نقش موثری بیابند و در اجتماع فعالیتهایی را به عهده گیرند. از جمله این فعالیتها می‌توان مشارکت زنان در فعالیتهای صنعتی، هنری، اجتماعی و سیاسی را نام برد. انتشار روزنامه‌ها، نشریات و ایجاد انجمنها و تاسیس مدارس و … نیز از دیگر فعالیتهای نوینی بودند که زنان ایرانی در اوایل قرن بیستم به آن اشتغال ورزیدند.

روند نسبی توسعه اقتصادی به وسیله عایدات نفتی روزافزون، موجب تغییرات اساسی در اقتصاد ایران و در نتیجه، موقعیت زنان گردید. این امر باعث فراهم شدن فرصتهای استخدامی و شغلی، اعم از کارهای خدماتی تا مشاغل سطح بالا برای زنان واجد شرایط گردید. ایجاد فرصتهای استخدامی برای زنان، کمک شایانی در از بین بردن مخالفت خانواده‌ها با تحصیل علم و فعالیتهای خارج از خانه زنان نمود. در ضمن این نکته محرز شد که زن نقشهای کاربردی اقتصادی و اجتماعی مفیدی را در خارج از خانه می‌تواند ایفا کند
جدول ۴-۱۸- مشارکت بیشتر زنان روستا از فعالیتهای صنعتی

 

شرح

تعداد

درصد

 

صنایع دستی

۱۲۲

۵۰

 

صنایع کوچک روستایی

۷۴

۳۰.۳

 

صنایع و کارخانجات بزرگ

۴۸

۱۹.۷

 

 

شکل ۴-۱۸- مشارکت بیشتر زنان روستا از فعالیتهای صنعتی
چنین مطالعه و شناختی موجبات برنامه ریزی هرچه بهتر و منطبق با نیازهای منطقه را فراهم کرده و از هدر رفتن سرمایه گذاریهای انجام شده جلوگیری می کند . اگر امکانات آموزش ، بهداشت ، اشتغال ، درمان و … در روستا فراهم گردد و ارتقاء سطح کیفی زندگی روستائی همانند شهر مورد توجه قرار گیرد ، مهاجرت تعدیل می شود . از طرفی حمایت از تولیدات کشاورزی و دامی روستائیان و همچنین صنایع محلی و جذب بازارهای مناسب برای آن از طرف حکومتها می تواند در دلبستگی روستائیان به زندگی روستائی موثر واقع شود . در نهایت نگاه مثبت برنامه ریزان امر توسعه به مشارکت زنان روستائی ، کمک شایانی به ارتقای موقعیت یک خانواده بهره مند روستائی خواهد رساند و عاملی جهت کاهش شکاف میان خانواده های شهری و روستائی خواهد گردید .
جدول ۴-۱۹- مشارکت بیشتر زنان روستا در فعالیت های خدماتی

 

شرح

تعداد

درصد

 

خدمات عمومی

۸۵

۸

 

۷

 

۶

 

۵

 

۴

 

۳

 

۲

 

۱

 

n

 

 

 

۱/۴۹

 

۱/۴۵

 

۱/۴۱

 

۱/۳۲

 

۱/۲۴

 

۱/۱۲

 

۰/۹۰

 

۰/۵۸

 

۰

 

۰

 

I.R.I

 

 

 

تجربه ثابت کرده است که نرخ ناسازگاری تا ۱۰/۰ قابل تحمل بوده و نتایج را چندان تحت تأثیر قرار نخواهد داد.

زنجیره مارکوف

زنجیره مارکوف^[۱۴۰] یک فرایند تصادفی گسسته در زمان است که دارای خاصیت فراموش شدنی است.  یک فرایند تصافی گسسته در زمان، شامل سیستمی است که در هر مرحله در حالت خاص و مشخصی قرار دارد و به صورت تصادفی در هر مرحله تغییر حالت می‌دهد. خاصیت فراموشی زنجیره مارکوف به این نکته اشاره دارد که پیش ­بینی حالت بعد در سیستم، فقط به حالت فعلی سیستم بستگی داشته و به حالت‌های قبل­تر بستگی ندارد. به‌عنوان‌مثال، اگر زمان زندگی یک فرد را به سه دوره گذشته، حال و آینده تقسیم کنیم، آینده این فرد بستگی به مسیری که در گذشته طی کرده است، نداشته و تنها به موقعیت آن در زمان حال وابسته است. رابطه۲-۴۶، خاصیت فراموشی در زنجیره مارکوف را نشان می­دهد.

 

 

(۲-۴۶)

 

 

 

 

 

یکی از کاربردهای اصلی زنجیره مارکوف، تعیین احتمال گذار از یک مرحله به مرحله بعد در فرایند موردنظر است. این زنجیره با بررسی حالت پیشین در فرایند، احتمال وضعیت آینده(P_ij) را تخمین زده و نشان می­دهد. در این زنجیره، احتمال گذار از هر مرحله به مرحله بعد توسط ماتریس گذار نشان داده می­ شود.
ماتریس گذار ماتریسی است که عنصر تشکیل دهنده ی آن در سطر i و ستون j مقدار P_ij یا همان احتمال تغییر حالت از i به j است. اگر فرض کنیم که تعداد حالت­های سیستم M باشد ماتریس گذار همانند ماتریس P خواهد بود.

 

 

 

 

 

 

نکته حائز اهمیت در مورد ماتریس P آنست که، تمام عناصر این ماتریس غیر منفی بوده و مجموع عناصر هر سطر برابر با یک است اما مجموع عناصر یک ستون الزاما یک نمی ­باشد.
با توجه به قدرت و انعطاف­پذیری بالای زنجیره مارکوف، امروزه از زنجیره مارکوف در تعیین ارزش آینده مشتریان بسیار استفاده می­ شود. به‌عنوان‌مثال در [۱۴۱]، از ترکیب زنجیره مارکوف و درخت تصمیم برای پیش ­بینی آینده متغیرهای RFM استفاده شده است. در [۱۴۲] نیز از ترکیب زنجیره مارکوف و مدل RFM برای تعیین CLV مشتریان استفاده شده است. در [۱۴۳] نیز ابتدا مشتریان با بهره گرفتن از الگوریتم k-means خوشه­بندی شده و مراکز تشکیل شده به‌عنوان گذارهای ماتریس در زنجیره مارکوف مشخص می­شوند.

جمع بندی

Thymol

 

 

 

۰۵/۰

 

۳۶/۰-

 

۱۹/۰-

 

۳۳/۰-

 

۱۴/۰

 

۱۷/۰

 

۱۷/۰

 

۱۴/۰-

 

Carvacrol

 

 

 

۱۶/۰

 

۱۰/۰

 

۱۸/۰-

 

۰۳/۰-

 

۱۷/۰

 

۲۳/۰-

 

۰۰۴/۰

 

۳۳/۰-

 

Essential oil

 

 

 

 

۴-۳- نتایج مولکولی (ISSR)

 

۴-۳-۱- مشخصات آغازگرها، باندها تولید شده و مقدار PIC

در بررسی تنوع ژنتیکی بین جمعیت های آویشن کوهی، از میان ۱۹ آغازگر ISSR استفاده شده، ۱۵ آغازگر بین جمعیت ها قطعات چند شکلی مطلوب نشان دادند. آغازگرها در مجموع ۱۳۲ باند تولید کردند که از این تعداد ۱۱۰ باند چند شکل و ۲۲ باند یک شکل بودند، که بیشترین تعداد باند مربوط به آغازگرهایIS8 و ۹۰۳ با ۱۲ باند و کمترین آن آغازگر IS9 با ۶ باند بود. متوسط تعداد باندهای چند شکل برای هر آغازگر ۳۳/۷ باند بود (جدول۴-۱۲). β%، که تعیین کننده درصد تعداد باند های چند شکل در آغازگرها می باشد در آغازگرهای IS9، IS8 و IS2 بیشترین تعداد باند چند شکل به میزان ۱۰۰% و کمترین تعداد باند چند شکل مربوط به آغازگر IS5 به میزان ۵۰% بود(جدول۴-۱۲). در این ارتباط لیما^[۱۸۵] و همکاران (۲۰۰۹) روابط ژنتیکی ۲۱ جمعیت از گونهT. caespititius را با بهره گرفتن از ۱۰ آغازگر ISSR بررسی کردند که در مجموع ۱۷۶ باند چند شکل تولید شد. همچنین تحقیقات تریندادی^[۱۸۶] و همکاران (۲۰۰۹) نشان داد که ۱۱ آغازگر ISSR برای ارزیابی تنوع ژنتیکی ۳۱ تک بوته T. caespititus بکار برده شد که در مجموع ۱۲۷ باند چند شکل تولید شد و در تحقیقی دیگر بررسی تنوع ژنتیکی ۱۷ توده آویشن دنایی (T. daenensis subsp. daenensis) با ۱۵ آغازگر ISSR نشان داد که در مجموع ۲۵۶ باند تولید شد که از این تعداد، ۲۲۸ باند چند شکل بودند (رحیم ملک^[۱۸۷] و همکاران، ۲۰۰۹). بیکی و همکاران (۱۳۹۲) با بررسی تنوع ژنتیکی ۱۶ رقم زراعی و گونه های خودرو جنس زعفران (Crocus) با کاربرد ۱۴ نشانگر ISSR ارزیابی کردند که نتایج نشان داد که ۲۰۸ باند پلی مورفیسم تولید شد. ارزیابی تنوع ژنتیکی درون و بین جمعیتی گیاه دارویی آویشن کرمانی با نشانگرهای مولکولیISSR توسط بیکدلو (۱۳۹۰) نشان داد که از مجموعه ۱۲ آغازگر بکار رفته، تعداد ۱۲۷ باند با وضوح بالا تولید گردید. از این تعداد، ۲۲ باند یک شکل و ۱۰۵ باند دارای چند شکلی بودند.

دامنه تولید باند در آغازگرها بین ۲۰۰ تا ۲۰۰۰ (bp) متغییر بود. بیشترین تعداد قطعات با وزن مولکولی بالا مربوط به آغازگر IS2 (bp 1800) و آغازگر ۸۲۶ (bp 2000) بود، بیشترین تعداد قطعات با وزن مولکولی کمتر مربوط به آغازگر IS1 (bp 1300) بود (جدول۴-۱۲). شکل (۴-۶) الگوی باندی قطعات DNA تکثیر شده، آغازگرIS10، را در ۱۵ جمعیت آویشن کوهی نشان می دهد، آغازگر IS10 با دامنه تولید باند ۱۸۰۰-۲۰۰ (bp)، تعداد باند تولیدی (۱۱ باند)، درصد تعداد باندهای چند شکل ۹۰% می باشد.
مقادیر PIC برای هر آغازگر در این پژوهش در جدول (۴-۱۲) آورده شده است. کمترین مقدار PIC (09/0) مربوط به آغازگرIS5 و بیشترین مقدار PIC (358/0) مربوط به آغازگر IS10 بود. متوسط PIC در این تحقیق ۲۵۳/۰ می باشد. بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده، می توان گفت که آغازگر IS10با بیشترین PIC توانسته بهتر از بقیه نشانگرهای استفاده شده، فاصله ژنتیکی نمونه ها را مشخص کند. پس می تواند به عنوان نشانگرهایی که در تشخیص تنوع ژنتیکی مورد استفاده قرار گیرند.
بیشترین نسبت چندگانه موثر (۹) مربوط به آغازگر IS10و کمترین (۲) IS5 بود. متوسط نسبت چندگانه موثر در این پژوهش ۲۵/۵ می باشد(جدول۴-۱۲).

۴-۳-۲- ماتریس ضرایب تشابه

جدول (۴-۱۳) ماتریس ضرایب تشابه دایس را برای ۱۵ جمعیت آویشن کوهی با بهره گرفتن از تجزیه داده های مولکولی نشان می دهد. در این مطالعه دامنه ضرایب تشابه از ۶۰/۰ تا ۸۵/۰ متغییر بود. بیشترین تشابه ۸۵/۰ بین جمعیت های کردستان (۲) و قزوین (۲) و در جمعیت های کردستان ۲ و ۳ با ضریب تشابه ۸۳/۰ و جمعیت های کردستان (۱) و آذربایجان غربی (۱) در ۸۳/۰ قرار گرفتند. ویژگی های مشترک این جمعیت ها این است که در اکثر صفات کیفی هم، مشابه هستند. کمترین تشابه ۶۰/۰ بین دو جمعیت لرستان و زنجان (۲) مشاهده شد و به طور کلی جمعیت لرستان کمترین تشابه را با سایر جمعیت ها دارد که شامل جمعیت های زنجان (۳)، آذربایجان غربی (۴)، کردستان (۳)، قزوین (۲) و آذربایجان غربی (۲) هستند. در ارزیابی مولکولی با نشانگرهای ISSR در آویشن کرمانی، ماتریس تشابه جمعیتهای تاش و شاهوار از استان سمنان با میزان تشابه ۹۵/۰ بیشترین شباهت و جمعیتهای رابر و کوه ابر با میزان تشابه ۷۷/۰ بیشترین تفاوت را در بین جمعیتهای آویشن گزارش کرد (بیکدلو، ۱۳۹۰). به طور کلی در مورد جمعیت های وحشی، فاصله جغرافیایی و جریان ژنی بین جمعیت ها تعیین کننده فاصله ژنتیکی می باشد. در گونه های دگرگشن به علت جریان ژنی بالا، فاصله ژنتیکی جمعیت ها کم بوده و در عوض تنوع ژنتیکی در درون جمعیت ها پراکنده است. در مورد این گونه ها در صورتی که جریان ژنی بین رویشگاه ها تحت تأثیر عوامل غیرطبیعی چون تخریب رویشگاه ها در اثر برداشت بی رویه، چرای مفرط و سایر عوامل قطع شود، فاصله ژنتیکی بین جمعیت های افزایش می یابد و به علت افزایش هموژنی و افتراق جمعیت ها فرسایش ژنتیکی آغاز خواهد شد (همریک و گودت^[۱۸۸]، ۱۹۸۹).

۴-۳-۳- تجزیه خوشه ای

تجزیه خوشه ای بر اساس الگوریتم UPGMA و ضریب تشابه دایس با بهره گرفتن از داده های مولکولی توانست جمعیت های آویشن کوهی را در سطح تشابه ۷۶/۰ به پنج گروه تقسیم بندی کند (شکل۴-۷).
گروه اول شامل جمعیت های زنجان (۳) و آذربایجان غربی(۴) بودند
گروه دوم شامل دو زیر گروه می شود که زیرگروه اول شامل کردستان (۳)، کردستان (۲)، قزوین (۱) و قزوین (۲) بودند و زیر گروه دوم فقط شامل جمعیت زنجان (۱) بود.
گروه سوم شامل دو زیر گروه می شود که زیرگروه اول شامل آذربایجان غربی (۲)، آذربایجان غربی (۳) و تهران بودند و در زیر گروه دوم جمعیت های کرمان، کردستان (۱) و آذربایجان غربی (۱) قرار داشتند.
گروه چهارم فقط شامل جمعیت زنجان (۲) بود.
و گروه پنجم فقط شامل جمعیت تهران بود.
داده های مولکولی جمعیت های قزوین، کردستان و آذربایجان غربی را از هم تفکیک کردند. تحقیقات متعددی در زمینه تنوع ژنتیکی گیاهان دارویی از جمله آویشن انجام شده که کآرایی نشانگرهای ISSR را در گروهبندی گونه ها و جمعیت ها بیان می کنند به طوری که لیما^[۱۸۹] و همکاران (۲۰۰۹) در روابط ژنتیکی ۲۱ جمعیت از گونهT. caespititius نشان داد که ۱۰ آغازگر ISSR، جمعیت ها به چهار گروه جداگانه تقسیم کردند. نتایج تحقیقات رحیم ملک^[۱۹۰] و همکاران )۲۰۰۹) نشان داد که تنوع ژنتیکی تودهای آویشن دنایی (T. daenensis subsp. daenensis) بر اساس تجزیه خوشه ای با تولید شده بر داده های ISSR، توده ها را در دو گروه ژنتیکی متمایز قرار داد و انشعاب ژنتیکی آن ها ارتباطی قوی با مناطق جغرافیایی و رویشگاهی آن ها نشان داد. فرج پور و همکارن (۱۳۸۸) با بررسی تنوع ژنتیکی Achilla با نشانگرهای ISSR و RAPD نشان دادند که تجزیه خوشه ای، آن ها را به پنج گروه تقسیم بندی کرد و تا حد زیادی الگوی توزیع منطقه ای را پوشش داد. بیکدلو (۱۳۹۰) با تجزیه خوشه ای جمعیت های آویشن کرمانی با نشانگرهای ISSR، آن ها را در ضریب تشابه ۸۶/۰ به دو گروه اصلی تقسیم کرد.

۴-۳-۴- ضریب کوفنتیک

محاسبه ضریب همبستگی کوفنتیک بین ماتریس تشابه (دایس) و دندروگرام به روش UPGMA )86/0r=) بود که این مقدار همبستگی، بسیار مناسب می باشند (Rohlf, 1993). در حالی که ماتریس تشابه جاکارد و دندروگرام )۷۶/۰r=) بود بنابراین کلیه محاسبات آماری داده های مولکولی با ماتریس تشابه نی ولی یا همان دایس انجام شد.

 

 

جدول ۴-۱۲- تعداد نشانگر، دمای اتصال، تعداد باند تولیدی هر آغازگر، تعداد باند های چند شکل، PIC (میزان چند شکلی نشانگر)، β(درصد تعداد باند های چند شکل)،EMR (نسبت چندگانه موثر)، حاصل از آغازگرهای ISSR در بررسی ۱۵ جمعیت آویشن کوهی.

 

 

استعاره: معانی ناب شعری شاعر به آب یا چیزی تشبیه شده است که از طبیعت آتشین او می‌چکد و تراوش می‌کنند.
استعاره مصرحه: شمع خاوری استعاره است از خورشید که از سمت خاور می‌تابد.
تشبیه: می‌توان آن را تشبیه مرکب به حساب بیاوریم یعنی از طبع شعری و آتشین شاعر معانی‌ای تراوش می‌کنند شبیه به شعشعه و پرتوهای خورشید که مانند شمعی است که از جهت خاور طلوع می‌کند.

چون خامه‌ام سبیل کند عنبرین سواد
آهوی چنین خجل شود از نافه گستری (۳۴۲۸)

 

استعاره مکنیه: خامه یا قلم شاعر به کسی تشبیه شده است که سبیل می‌کند یا راهی را شروع می‌کند یا طی می‌کند یعنی وقتی قلمم با نوشته‌ها (سواد) عنبرین و خشبوی خود شروع به نوشتن می‌کند آهوی چنین از گستراندن و پخش کردن بوی خوش نافه خود شرمنده می‌شود یعنی نافه آهو در برابر کلمات خوشبو و عنبرین قلم من بویی ندارند.
استعاره مکنیه: آهو به انسانی تشبیه شده است که در مقابل کلمات عنبرین خامه شاعر خجل و شرمنده می‌شود.
کنایه: نافه گستری، کنایه از پخش شدن بوی مشک از نافه آهو است که به صورت گلوله‌ای در زیر شکم و در ناف آهو ابتدا مشک جمع می‌شود سپس خشک می‌گردد و به صورت مشک از ناف آهو خارج می‌شود.

یوسف ترا از در و دیوار خاطرم
اما تهی است مصر من از جوش مشتری (۳۴۲۹)

 

استعاره مصرحه: در و دیوار خاطرم: خاطر و طبع شاعر به خانه‌ای تشبیه شده است که دارای درو دیوار است.
استعاره مصرحه: مصر من: می‌تواند استعاره از طبع و خاطر شاعر باشد با اشاره‌ای که به داستان فروختن حضرت یوسف بعد از خارج کردن وی از چاه می‌باشد.

ارباب طبع با خرد مستقیم من
اجزای فهم را همه سازند مسطری (۳۴۳۰)

 

تشبیه: ارباب طبع: طبع و خاطر شاعر به اربابان وی تشبیه شده‌اند.
استعاره مصرحه: اجزای فهم: فهم به چیزی محسوس تشبیه شده است که دارای اجزا باشد یعنی نوعی تشبیه معقول به محسوس است که در استعاره نشان داده است.

اندم که ناف آهوی کلکم بریده چرخ
افشاند سرمه وار برو مشک اذفری (۳۴۳۱)

 

تشبیه: آهوی کلک: کلک یا قلم نویسندگی شاعر به آهو تشبیه شده که چرخ یا فلک نافش را بریده است.
استعاره مکنیه: چرخ به انسانی تشبه شده است که ناف آهوی کلک شاعر را می‌برد و بر آن سرمه‌ای سیاه از مشک خوشبو می‌فشاند. می‌تواند کنایه‌ای از شعر خوشبو و نیکوی خود شاعر هم باشد.