الگوی dot-probe می تواند باعث کاهش نشانه های اضطراب اجتماعی، سوگیری توجهی، ترس از ارزیابی منفی و تعامل اجتماعی در نمونهای از دانشجویان ایرانی مبتلا به اضطراب اجتماعی شود؟
۱-۳: ضرورتهای نظری و عملی پژوهش
هراس اجتماعی (اختلال اضطراب اجتماعی) یک اختلال بسیار شایع مختلکننده زندگی است که با ترس و اجتناب مفرط از موقعیتهای عملکرد اجتماعی و عمومی مشخص میگردد (مسکویچ[۱۰۳] و همکاران، ۲۰۰۹). میزان شیوع مورد انتظار برای این اختلال (۳ تا ۱۳ درصد) و نیز تأثیر گسترده اضطراب اجتماعی بر عملکرد تحصیلی، اجتماعی، خانوادگی و شخصی فرد مانند: افت عملکرد در مواجهه با انتظارات دوران بزرگسالی، معلولیتهای قابل ملاحظه و کاهش معنادار در سطح کیفیت زندگی، عملکرد اجتماعی تخریب شده، کاهش سطح بهرهوری اقتصادی و خطر بالای ابتلا به سایر اختلالات روانپزشکی ثانویه بر اضطراب اجتماعی، بیش از پیش ضرورت درمان این اختلال را آشکار میسازد.
از یک سو پیشینه پژوهشی بیانگر این است که اگر اختلال درمان نشود، نوعاً جریان مزمن و بدون بهبودی را دنبال می کند و منجر به اختلال اساسی در کارکرد شغلی و اجتماعی میگردد (دیویدسون، هیوجز، جرج و بلازر، ۱۹۹۳؛ لیبوویتز، گرمان[۱۰۴]، فیر[۱۰۵]، کلین[۱۰۶]، ۱۹۸۵؛ اشنیر[۱۰۷]، جانسون[۱۰۸]، هورنیگ[۱۰۹]، لیبوویتز و ویسمان[۱۱۰]، ۱۹۹۲؛ اشنیر و همکاران، ۱۹۹۴؛ استین و کین[۱۱۱]، ۲۰۰۱؛ استین و تورگرود[۱۱۲] و والکر[۱۱۳]، ۲۰۰۰؛ استین، والکر و فورد[۱۱۴]، ۱۹۹۶). و از سوی دیگر، نتایج تحلیلهای عمیق در درمان که از کوششهای بالینی عمدهای به دست آمده است، نشان میدهد که تعداد نسبتاً کمی از بیماران دارای هراس اجتماعی (به طور مثال، ۲۵% در مطالعه اوتو[۱۱۵] و همکارن، ۲۰۰۰؛ ۵۴% در مطالعه دیویدسون و همکاران، ۲۰۰۴؛ ۵۸% در مطالعه هیمبرگ و همکاران، ۱۹۹۸) رفتار درمانی شناختی استاندارد (چمبلس و اولندیک[۱۱۶]، ۲۰۰۱) را برای کسب یک کارکرد خوب بعد از درمان جدی دریافت می کنند. حقیقت این است که درصد معناداری از افرادی که درمانی را که از لحاظ تجربی حمایت شده، برای هراس اجتماعی تکمیل می کنند، در انتهای درمان نشانهدار باقی میمانند و حتی درصد بالایی، نشانهها را در پیگیری نشان می دهند. بنابراین تعیین شرایطی که تحت آن، درمانهای روانشناختی برای این افراد مؤثر است (یا نیست) و گسترش راههایی برای افزایش کارآمدی آنها مهم است.
چندین مطالعه کنترلشده، کارآمدی درمان شناختی رفتاری(CBT) را برای هراس اجتماعی ثابت کردهاند (گولد[۱۱۷]، باکمینستر[۱۱۸]، پولاک[۱۱۹]، اوتو، یاپ[۱۲۰]، ۱۹۹۷). با وجود این، مکانیزمهایی که شالوده کارآمدی CBT برای درمان هراس اجتماعی هستند، هنوز به خوبی درک نشده است. علاوه بر این، نسبتی از افراد مبتلا به هراس اجتماعی به نظر میرسد که از CBT بهرهمند نمیشوند و در نشان دادن کاهش در نشانه شاخص در انتهای درمان، شکست میخورند (هیمبرگ و همکاران، ۱۹۹۸). در نتیجه علاقه فزایندهای به بررسی متغیرهایی وجود دارد که ممکن است نتایج درمانی را تعدیل کنند (هافمن، ۲۰۰۰).
بر اساس مطالعات انجامشده، افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی، زمانی که با گروههای کنترل غیراضطرابی مقایسه میشوند، بطور ثابتی سوگیری توجهی به سمت نشانه های تهدیدکننده (بطور مثال حالات چهرهای خشم یا تنفر، کلماتی مثل تحقیر) را در تکلیف dot-probe نشان می دهند (مگ، فیلیپوت، و بردلی، ۲۰۰۴؛ پیشیار[۱۲۱]، هریس[۱۲۲]، و منزیس[۱۲۳]، ۲۰۰۴). سوگیری توجه به سمت تهدید همچنین، پیگیری موفقیتآمیز درمان شناختی-رفتاری اضطراب اجتماعی را کاهش میدهد (پیشیار، هریس، و منزیس، ۲۰۰۸). علاوه بر این، وجود سوگیریهای توجهی به سمت تهدید، بازگشت اضطراب در مرحله پیگیری را در بین بیماران مبتلا به اضطراب اجتماعی پیش بینی می کند (لاند[۱۲۴]، و است[۱۲۵]، ۲۰۰۱). بنابراین، یافتههایی اینچنین محققان را به سمت بررسی آزمایشی اینکه آیا کاهش سوگیری توجهی به سمت تهدید (آموزش توجه) می تواند اضطراب اجتماعی را کاهش دهد، سوق داده است.
بنابراین مطالعه حاضر، در گام نخست می تواند به تعیین تأثیر تکنیک آموزش توجه، که به عنوان عنصری از درمانهای وسیعتر محسوب میگردد، بپردازد. این امر زمینهساز بدستآوردن نتایجی میگردد که میتوانند به شکل گیری کاملتر برنامه های درمانی، مبتنی بر شواهد بالینی، یاری رسانند. همچنین امکان مقایسه نتایج این نوع مداخلات را در شرایط بومی-فرهنگی متفاوت فراهم میسازد، و نهایتاً می تواند زمینۀ کاربرد این نوع درمان را در شرایط بومی با توجه به نوع نتایج بدست آمده در عرصههای کار پژوهشی و بالینی، چه به صورت مستقل و چه در چهارچوب ترکیب درمانهای مربوط به اضطراب اجتماعی، فراهم کند.
۱-۴: اهداف پژوهشمتناسب با مساله اصلی تحقیق، هدفهای زیر شکل گرفتهاند:
الف) هدف کلی:
تعیین اثربخشی تکنیک شناختی رفتاری آموزش توجه (ATT) مبتنی بر الگوی dot-probe در کاهش سوگیری توجهی افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی نسبت به محرکهای تهدیدکننده
ب) اهداف اختصاصی:
ب-۱: تعیین اثربخشی تکنیک شناختی رفتاری آموزش توجه (ATT) مبتنی بر الگوی dot-probe در کاهش ترس از ارزیابی منفی افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی
ب-۲: تعیین اثربخشی تکنیک شناختی رفتاری آموزش توجه (ATT) مبتنی بر الگوی dot-probe در کاهش ترس از تعامل اجتماعی افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی
ب-۳: تعیین اثربخشی تکنیک شناختی رفتاری آموزش توجه (ATT) مبتنی بر الگوی dot-probe در کاهش اجتناب از تعامل اجتماعی افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی
ب-۴: تعیین اثربخشی تکنیک شناختی رفتاری آموزش توجه (ATT) مبتنی بر الگوی dot-probe در کاهش اضطراب سخنرانی افراد مبتلا به اختلال اضطراب
دیگر سایت ها :
