الگوی مبتنی بر هدف های عقلائی
ارزش های هدف: بازدهی، کارآیی، سودآوری
هدف های فرعی: برنامه ریزی و تعیین هدف
الگوهای مبتنی بر فرایندهای درونی
ارزش های هدف: ثبات و پایداری، حفظ تعادل.
هدف های فرعی: اطلاعات مدیریت و ارتباطات
کنترل
نمودار (۲-۲): چهار الگوی ارزش های اثر بخشی
۲-۳-بخش سوم
پیشینه تحقیق
۲-۳-۱-مقدمه
مطالعه و تحقیقات داخلی در مورد هوش در حوزه مدیریت بسیار اندک و مخصوصاً در زمینه هوش چندگانه و تفکر انتقادی قلیل تر می باشد به طوریکه نظر سنجی فراگیر در مورد هوش چندگانه و تفکر انتقادی در زمینه مدیریت موجود نیست. اما تحقیقات با موضوعات مرتبط هوش چندگانه و تفکر انتقادی به صورت چند پایان نامه دانشگاهی و تحقیقات انستیتیویی و آکادمی های مجری سنجش هوش چندگانه و تفکر انتقادی وجود دارند که عبارتند از:
الف) تحقیقات انجام شده در خارج کشور
تحقیقی تحت عنوان بررسی ارتباط بین هوش سازمانی و عملکرد شرکت ( مطالعه مقایسهای بین کشورهای ژاپن و چین) توسط روحان، ایجیما، هوشو در دانشگاه علوم و تکنولوژی توکیو ژاپن در سال ۲۰۰۸ انجام گرفته که نتایج حاصله نشان دهنده عدم وجود رابطه مشابه متغیرهای هوش سازمانی و عملکرد شرکت است. بطوری که مؤلفه های آگاهی ازا طلاعات و نوآوری مداوم در ژاپن دارای بیشترین ارتباط با عملکرد شرکت دارد ودر صورتیکه در چین دانش بیشترین ارتباط با عملکرد شرکت داشته است. در نهایت وجود تفاوت معنی دار در بین شرکتهای این کشورها از لحاظ هوش سازمانی و عملکرد شرکت نشان داده شده است.
تحقیق تحت عنوان هوش سازمانی و مدیریت دانش توسط دکتر کارل آلبرخت در سال ۲۰۰۲ در جهت مدل سازی هوش سازمانی انجام گرفت و جنبه های اجرایی هوش سازمانی در یک سازمان دانشی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصله نشانگر رابطه متقابل این دو متغیر و تاثیر متقابل آنها بر همدیگر بود. آلبرخت نشان داد که سازمانهای دانشی دارای هوش سازمانی بالا و عملکرد دارند.
بررسی هوش سازمانی مدیران شرکتهای استرالیایی توسط البرخت در سال ۲۰۰۳ در پرسی و بریسبانه انجام گرفته که از ۲۰۰ شرکت جامعه آماری ۱۲۸ نمونه از ۱۰۰ شرکت مورد آزمون قرار گرفته اند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ۴۹ سوالی بود و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات آن از طریق ازمون میانگین صورت گرفت. و نتایج حاصله نشان داد که در اکثر شرکتها هوش سازمانی در حد متوسط میباشد.
بررسی مفهوم هوش چندگانه در ساخت و فراهم سازی استراتژیهای یاددهی توسط هالی[۲۹] در سال ۲۰۰۱ انجام شده است. بر طبق این تحقیق مربیانی که از استراتژیهای هوش چندگانه در امر تعلیم استفاده می کنند نتیجه بخش تر و دانش آموز محورتر می گردد.و این مربیان اذعان کردند که آنها بسیار پر انرژی تر نیز در کلاسها حضور داشتند و کلاسها با بهره گیری از این تکنیکها فعالانه تر می گردد(Haley, 2001) .
بررسی تاثیر استفاده از مفهوم هوش چندگانه را فرایند آموزش از طریق وب توسط گرین[۳۰] و تانر[۳۱][۳۲] در سال ۲۰۰۵ انجام شده است. و آنها به این نتیجه رسیدند که استفاده از هوش چندگانه باعث ایجاد روحیه خلاقیت در افراد می گردد و استفاده از این روش را بسیار چالشی دانستند و همچنین با بررسی که انجام شد این نتیجه حاصل شد که افرادی که با این روش تعلیم دیده و عمل کرده بودند بسیار راضی بودند(Green, &Tanner2005).
بررسی مطالعه تطبیقی در بین زبان آموزان بین هوشهای مختلفی چون هوش زبانی و هوش بین فردی توسط منظور- ال- اجداد[۳۳] در سال ۲۰۰۷انجام شده است. تحقیق در پی پاسخ به این سؤال بود که آیا افرادی که هوش زبانی بالایی را دارند حتماً هوش بین فردی بالایی را نیز دارند؟ نتیجه نشان داد که ارتباط معنی داری بین هوش زبانی و هوش بین فردی وجود ندارد به عبارت دیگر نمی توان ادعا کرد که شخصی که هوش زبانی بالایی را دارد حتماً هوش بین فردی بالایی را نیز دارد(Manzour-ol-Ajdad, 2007).
ب) تحقیقات انجام شده در داخل کشور
۱- تحقیق که توسط غلامرضا رحیمی و قادر وظیفه دمیرچی تحت عنوان تحلیل عاملی هوش سازمانی شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان در اولین همایش ملی هوش سازمانی/ کسب وکار (۲۹ و ۳۰ آذر ماه ۸۹) ارائه و چاپ شده است که خلاصه آن نشان میدهد که: هدف این پژوهش تحلیل عاملی هوش سازمانی شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان، بر اساس عوامل مطرح شده از سوی آلبرخت (تصور استراتژیک، سرنوشت مشترک، تمایل به تغییر، روحیه، سیستم ها و ساختار، گسترش دانش، فشار عملکرد) میباشد. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان تشکیل میدهد که با ضریب اطمینان ۹۵%حداکثر حجم نمونه با خطای ۵% با فرض ۰۵/۰P= برابر با ۲۵۲ نفر برآورد شدهاست. همچنین به منظور جمع آوری اطلاعات از جامعه آماری از پرسشنامه استاندارد هوش سازمانی کارل آلبرخت با ۴۹ سؤال که پایایی آن براساس آلفای کرونباخ ۹۲% میباشد، استفاده گردیده است. در این پژوهش از آمار توصیفی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و دستهبندی متغیرها و پاسخهای مرتبط با آنها، و از آمار استنباطی مقایسه تحلیل میانگین عوامل استفاده شده است. یافتهها نشان دهنده وجود هوش سازمانی متوسط در کشت و صنعت و دامپروری مغان میباشد (رحیمی و وظیفه، ۱۳۸۹).
۲- بررسی تاثیر هوش چندگانه در افزایش یادگیری ساختار زبانی و استفاده از آن در متن توسط مهدی سعیدی در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد در سال ۱۳۸۲ انجام شد. مطالعه نشان داد که اولاً بهره گیری از روش های هوش چندگانه باعث بالارفتن توان آنها در یادگیری و همچنین بکار گیری ساختارهای زبانی در متن خواهد شد. دوماً تعالیم مبتنی بر هوش چندگانه نقش مثبتی در توسعه توانایی های افراد در زمینه هوش به خصوص هوش منطقی دارد و سوماً استفاده از هوش چندگانه علاقه افراد را به یادگیری و آموزش بالا می برد (سعیدی، ۲۰۰۲).
۳- نقش هوش چندگانه معلمان زبان انگلیسی دبیرستانها در موفقیت آنان در تدریس توسط فاطمه معافیان در قالب پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر رضا پیشقدم در دانشگاه مازندران درسال ۱۳۸۶ انجام شده است. هدف از این تحقیق بررسی نقش هوش چندگانه معلمان زبان انگلیسی در موفقیت آنان در تدریس دارد و سپس رابطه بین جنسیت و نوع هوش های موثر در موفقیت معلمان را در تدریس بررسی می کند.سپس رابطه بین جنسیت و نوع هوش های موثر در موفقیت معلمان را در تدریس بررسی می کند. نمونه آماری در این تحقیق ۹۳ نفر از معلمان زبان انگلیسی دبیرستانهای مختلف شهر مشهد بوده است. البته به همراه این تحقیق پرسشنامه معلم آرمانی از دیدگاه دانش آموزان نیز داده شد. فرضیه این تحقیق این بود که بین موفقیت معلمان زبان انگلیسی در تدریس و هوش های زبانی، اجتماعی و موسیقیایی رابطه معنا داری وجود دارد. اما ارتباط بین معلمان و دیگر هوشهای آنان معنا دار نیست. و نتیجه تحقیق این بود که بین جنسیت و هوش چندگانه معلمان از نقطه نظر موفقیت آنان در تدریس، تفاوت معنا داری وجود ندارد (معافیان، ۲۰۰۸).
۴- واعظی و همکاران (۱۳۸۸)، در پژوهشی به بررسی ارتباط مولفه های رفتاری مدیران آموزشی با اثربخشی سازمانی پرداخته اند. یافتهها بیانگر ارتباط بین مولفه های رفتاری موفقیت مدار، حمایتی و مشارکت جویانه با اثربخشی سازمانی و ارتباط نداشتن مولفه های رفتاری دستوری و موقعیت مدار با اثربخشی سازمانی است. رفتارهای مشارکت جویانه مدیر با مولفه های انطباق، سازگاری، یگانگی و حفظ تمامیت سازمانی ارتباط داشتند. همچنین، بین جنسیت مدیران آموزشی با میزان اثربخشی سازمانی رابطه معنی داری وجود ندارد.
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱-روش تحقیق
پژوهش حاضر از نظر روش، پیمایشی و از حیث هدف، کاربردی است. در روش پیمایشی، داده را از موارد نسبتاً زیادی جمع آوری می کنند. در این روش، مشخصات افراد به عنوان افراد مورد توجه نیست، بلکه با آمارهای کلی سروکار دارد که نتیجه انتزاع داده هایی است که از موارد متعدد بدست آمده است و سپس روی آنها مطالعه می گردد و در تحقیق کاربردی از نتایج تحقیق در تصمیم گیریها و سیاستگذاریها و همچنین برنامه ریزی ها استفاده می شود (حافظ نیا، ۱۳۸۱، ۵۹ ).
۳-۲-جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری تحقیق حاضر را کارکنان دانشگاه های آزاد اسلامی استان اردبیل تشکیل می دهد. با توجه به اینکه این تحقیق در فاصله زمانی بین تیرماه سال ۱۳۹۱ تا بهمن ماه سال ۱۳۹۱ انجام شده است، در این فاصله زمانی تعداد که بر اساس اعلام کارگزینی منطقه ۲ برابر با ۶۵۰ نفر می باشند.
۳-۳-تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری
با توجه به این که اعضای جامعه آماری از ویژگیهای تقریبا” مشابهی برخوردارند، بنابراین جامعه آماری همگن در نظر گرفته شده است. برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شده که با سطح اطمینان ۹۵% برابر که حجم نمونه برابر یا ۲۴۲ بدست آمده است. برای نمونه گیری از نمونه ها؛ از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده خواهد گردید.
۳-۴-ابزار جمع آوری اطلاعات
گردآوری اطلاعات مورد نیاز پژوهش به وسیله دو پرسشنامه استاندارد تعدیل شده انجام میگیرد.
پرسشنامه هوش سازمانی کارل آلبرخت
این پرسشنامه دارای ۳۵ سؤال است که براساس هفت مهارت کارل آلبرخت به شرح زیر شکل گرفته است: «چشمانداز استراتژیک» (از سؤال ۱ تا ۵)، «سرنوشت مشترک» (از سؤال ۶ تا ۱۰)، «میل به تغییر» (از سؤال ۱۱ تا ۱۵)، «روحیه» (از سؤال ۱۶ تا ۲۰)، «اتحاد و توافق» (از سؤال ۲۱ تا ۲۵)، «کاربرد دانش» (از سؤال ۲۶ تا ۳۰) و «فشار عملکرد» (از سؤال ۳۱ تا ۳۵).
پرسشنامه اثربخشی سازمانی حمیدی بر اساس نظریه تالکوت پاسونز
این پرسشنامه دارای ۱۵ سؤال است که براساس تالکوت پاسونز طراحی شده است.
برای امتیازدهی به هریک از سوالات پرسشنامه ها از طیف پنج گزینهای لیکرت استفاده شده است. شکل کلی و امتیازبندی این طیف به صورت ذیل است:
جدول۳-۱٫ شیوه امتیازدهی طیف لیکرت
شکل کلی:
خلیی کم
کم