2-2- مفهوم مضیق پیشگیری 23
ب- پیشگیری از جرم از منظر نظام­های کیفری نوین و اسلام 22
1- پیشگیری از جرم از منظر نظام­های کیفری نوین 23
1-1- مفهوم پیشگیری در جرم­شناسی 23
2-1- مفهوم پیشگیری در سیاست جنایی 25
2- مفهوم پیشگیری از جرم از منظر اسلام 26
1-2- پیشگیری از جرم از منظر قرآن 26
2-2- پیشگیری از جرم از منظر معصومین 27
گفتار دوم- فرآیند پیشگیری از جرم 29
الف- فرایند پیشگیری از جرم در نظام­های کیفری 29
1- شناسایی مساله جرم و تعیین اهداف کاهش جرم 29
2- آسیب­شناسی علل جرم 30
3- انتخاب اقدامات ویژه و ارایه راه­حل­های عملیاتی کاربردی (مداخله) 30
4- اجرای تدابیر پیشگیری 30
5 – بازخوردگیری، نظارت و ارزیابی 31
ب- فرایند پیشگیری از جرم از منظر اسلام 32
1- پیشگیری اولیه از جرم 32
2- پیشگیری ثانویه از جرم 33
مبحث دوم- انواع و تاریخچه پیشگیری از جرم 35
گفتار نخست- انواع پیشگیری از جرم 35
الف- پیشگیری­های متداول 35
1- پیشگیری از بزهکاری اطفال و پیشگیری از بزهکاری عمومی 35
2- پیشگیری عمومی و پیشگیری اختصاصی 36
3- پیشگیری انفعالی و پیشگیری فعال 36
4- پیشگیری اولیه، ثانویه و ثالثیه 36
1-4- پیشگیری اولیه 36
2-4- پیشگیری ثانویه 37
3-4- پیشگیری ثالثیه 37
ب- پیشگیری­های جدید 37
1- پیشگیری­های غیرکیفری 38
1-1- پیشگیری اجتماعی 38
2-1- پیشگیری وضعی 39
2- پیشگیری­های کیفری 39
1-2- پیشگیری عام 40
2-2- پیشگیری خاص 40
گفتار دوم- تاریخچه پیشگیری از جرم 41
الف- پیشگیری از جرم در اندیشه­های باستان 41
1- پیشگیری از جرم در دوران باستان 41
2- پیشگیری از جرم در قرآن 42
ب- تاریخچه پیشگیری جرم­شناختی و پیشگیری وضعی 44
1- تاریخچه پیشگیری جرم­شناختی 44
2- تاریخچه پیشگیری وضعی از جرم 46
مبحث سوم- اصول و مبانی پیشگیری از جرم 48
گفتار نخست- اصول پیشگیری از جرم در فقه شیعه 48
الف- اصل مشروعیت روش­ها 49
ب- لزوم توجه به نقش دین در پیشگیری 50
ج- پیشگیری از جرم، وظیفه­ای همگانی 50
گفتار دوم- مبانی پیشگیری از جرم 51
1- مبانی نظری پیشگیری کیفری 51
2- مبانی نظری پیشگیری اجتماعی 52
1-2- نظریه پوزیتویستی 52
2-2- نظریه فرایند اجتماعی 53
3-2- نظریه برچسب­زنی 53
3- مبانی نظری پیشگیری وضعی 54
فصل دوم- پیشگیری غیرکیفری
مبحث نخست- پیشگیری اجتماعی 58
گفتار نخست- پیشگیری اجتماعی در نظام­های حقوقی 59
الف- انواع‌ پیشگیری‌ اجتماعی‌ 59
۱- پیشگیری‌‌ جامعه­مدار 59
2- پیشگیری‌ رشدمدار 60
ب- عوامل موثر در پیشگیری اجتماعی 61
1- رسانه­ها 61
2- آموزش 62
3- اعتقادات اخلاقی و مذهبی 63
ج- مزایا و معایب پیشگیری اجتماعی 63
1- مزایای پیشگیری اجتماعی 63
2- معایب پیشگیری اجتماعی 64
گفتار دوم- پیشگیری اجتماعی از منظر امام علی (ع) 65
الف- مولفه­های فردی پیشگیری اجتماعی 66
1- توجه به تقوا و ایمان 66
2- اخلاق فاضله 67
3- اصلاح ارتباطات اجتماعی 68
1-3- سفارش به پرهیز از پیروی از الگو های منحرف 68
2-3- تقویت پیوند های اجتماعی 69
ب- مولفه­های حکومتی پیشگیری اجتماعی 70
1- امر به معروف و نهی از منکر 70
2- ارتقای آگاهی­های عموم جامعه 73
3- تامین نیازهای اساسی 75
1-3- تامین نیاز های اقتصادی و معیشتی 75
2-3- پرداخت دستمزد کافی 76
3-3- اصلاح نظام مالیاتی 77
مبحث دوم- پیشگیری وضعی 79
گفتار نخست- پیشگیری وضعی در نظام­های حقوقی 79
الف- ویژگی‌ها و شیوه­های پیشگیری وضعی 79
1- ویژگی­ها‌ 80
1-1- تمرکز بر جرایم خاص 80
2-1- مختص به جرایم عمدی بودن 80
3-1- بزه­دیده مدار بودن 80
2- شیوه­ها 80
1-2- افزایش تلاش برای دستیابی به هدف 81
2-2- افزایش خطرات مورد نظر برای ارتکاب جرم 81
3-2- کاهش دستاوردهای مورد انتظار یا سود حاصله از جرم 81
ب- مزایا و معایب‌ پیشگیری‌ وضعی 82
‌1- مزایای‌ پیشگیری‌ وضعی 82
1-1- مشارکت افراد جامعه 82
2-1- انصراف مجرمان بالقوه 82
3-1- كم‌ هزینه‌ بودن‌ 82
2- معایب‌ پیشگیری‌ وضعی 83
1-2- ایجاد مسوولیت‌ برای‌ بزه‌دیدگان‌‌ 83
2-2- ایجاد ناامنی در شهروندان 83
3-2- عدم کارایی در همه موارد 83
گفتار دوم- پیشگیری وضعی از منظر امام علی (ع) 84
الف- راهبردهای پیشگیری وضعی ناظر به بزهکار 84
1- نظارت و کنترل بزهکار 84
1-1- حسبه 86
2-1- اقدامات تامینی 86
2- ایجاد جرایم بازدارنده 88
3- معرفی مجرمان خطرناک و شیوه‌های آنان 89
ب- راهبردهای پیشگیری وضعی ناظر به بزه‌دیده 91
1- ایجاد فرهنگ ستم ناپذیری در جامعه 91
2- ایجاد تمهیدات در حمایت از بزه‌دیده 92
1-2- حمایت از افراد ضعیف 92
2-2- مجوز دفاع به بزه­دیده 92
ج- راهبردهای پیشگیری وضعی ناظر به محیط 93
1- از بین بردن اسباب ارتکاب جرم 93
2- کنترل مکان ارتکاب جرم‌ 94
3- محافظت از آماج‌های جرم 95
د- اصول پیشگیری وضعی از منظر امام علی (ع) 96
1- اصل

مشروعیت روش­ها 96
2- لزوم رعایت آزادی­های مشروع 98
3- لزوم اندیشیدن تدابیر گوناگون 99
فصل سوم- پیشگیری کیفری
مبحث نخست- سیاست کیفری امام علی (ع) در برخورد با بزهکاری عامه مردم 103
گفتار نخست- رویکردهای تنبیهی 103
الف- قطعیت مجازات­ها 104
1- قطعیت مجازات­ها از منظر جرم­شناسان 104
2- قطعیت مجازات­ها از منظر امام علی (ع) 105
ب- علنی کردن مجازات­ها 107
1- علنی کردن مجازات­ها از منظر جرم­شناسان 107
2- علنی کردن مجازات­ها از منظر امام علی (ع) 108
گفتار دوم- رویکردهای اصلاحی 109
الف- اجرای مجازات با هدف اصلاح 110
ب- برجسته­ترین رویکردهای اصلاحی در رویه امام علی (ع) 111
1- عفو مجرمان 112
2- عدم ملامت مجرمان 113
3- پرهیز از برچسب زنی 113
4- تکیه بر نقاط مثبت مجرم 114
مبحث دوم- سیاست کیفری امام علی (ع) در برخورد با یقه سفیدان بزهکار
گفتار نخست- مفهوم جرایم یقه­سفید 115
الف- تعریف و ویژگی­ها 115
1- تعریف 116
2- ویژگی­ها 116
1-2- موقعیت بالای اجتماعی و اقتصادی 116
2-2- ارتکاب جرم به صورت پنهانی 117
3-2- ارتکاب جرم به دلیل خاص 117
ب- مصادیق جرایم یقه­سفیدی 117
1- کلاهبرداری 118
2- جرایم علیه دولت 118
3- جرایم زیست­محیطی 118
4- جرایم رایانه‏ای 119
گفتار دوم- ساز کارهای پیشگیرانه امام علی (ع) در زمینه جرایم یقه­ سفیدی 119
الف- پیشگیری­های غیرکیفری 120
1- تصفیه حکومت از عناصر فاسد 120
2- دقت در گزینش و انتصاب کارگزاران حکومت 121
3- توجه به امر نظارت 123
4- نظام گزارش­دهی مردمی 126
5- توجه به معیشت کارگزاران حکومت 128
6- ارشاد و تحذیر 129
ب- پیشگیری­های کیفری 130
1- مساوات در اجرای مجازات 130
2- شدت در اجرای مجازات 131
1-2- شدت در اجرای مجازات از منظر جرم شناسان 132
2-2- شدت در اجرای مجازات از منظر امام علی (ع) 134
3- قاطعیت در اجرای مجازات 135
4- اجرای علنی مجازات 138