9
1-4- اهداف تحقیق
10
1-5- سوالات تحقیق
11
1-6- فرضیه های تحقیق
11
1-7- تعریف مفاهیم و متغییرهای تحقیق
 
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
16
بخش اول: ادبیات تحقیق
16
2-1- 1- تعریف سرقت
18
2-1- 1-1- تعریف حقوقى سرقت
20
2-1- 1-2- تعریف فقهى سرقت
21
2-1- 1-3- مفهوم لغوى سرقت
23
2-1-2- تاریخچه سرقت
24
2-1-3- سرقت هاى مسلحانه و راهزنى
25
2-1-4- سرقت هاى تعزیرى
28
2-1-5- مقایسه سرقت و مفاهیم مشابه
30
2-1-6- جرم سرقت در نوشته‏هاى فقهى
36
2-1-7- تعریف جرم سرقت در نوشته‏هاى حقوقى
42
2-1-8- تجزیه و تحلیل جرم دزدى در قانون مجازات اسلامى
45
2-1-9- ماده 267 قانون مجازات اسلامى
47
2-1-10- جرم شناسی سرقت
47
2-1-11- علل وانگیزه های سرقت
48
2-1-12- حد سرقت
53
2-1-13- محاربه
54
2-1-14- علل وانگیزه های روانی، عاطفی سرقت
57
2-1-15- علل اجتماعی – اقتصادی سرقت
62
2-1-16- نگاهی به پدیده جرم سرقت درایران
63
2-1-17- آثار و پیامد‌های سرقت
64
بخش دوم: مبانی نظری تحقیق
6466

70

74

77

82

84

85
2-2-1- نظریه های بی سازمانی اجتماعی و بی هنجاری2-2-1-1- نظریه بی­هنجاری یا آنومی

2-2-1-2- نظریه بوم شناختی انحراف

2-2-1-3- نظریه کنش اجتماعی

2-2-1-4- نظریه فشار ساختاری

2-2-1-5- نظریه فشار جامعه شناختی-روان شناختی

2-2-1-6- نظریه پدیدار شناسی

2-2-1-7- نظریه پنجره های شکسته
86
2-2-2- عوامل مؤثر در بروز جرم
88
2-2-3- عوامل جرم زای اجتماعی
92
بخش سوم: پیشینه و سابقه تجربی تحقیق
92
الف) تحقیقات انجام شده در داخل کشور
98
ب)تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
99
جمع بندی و نتیجه گیری
 
فصل سوم: روش شناسی تحقیق
102
3-1- مقدمه
102
3-2- روش پژوهش
102
3-3- جامعه آماری
102
3-4- نمونه گیری و شیوه نمونه گیری
102
3-5- روش جمع آوری اطلاعات
103
3-6- ابزار گردآوری اطلاعات
103
3-7-  روایی و پایایی پرسشنامه
103
3-8- روش های تجزیه و تحیل اطلاعات
 
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات
105106

106
4-1- مقدمهبخش اول: آمار توصیفی

4-2- ویژگی های شخصی پاسخگویان
108
بخش دوم: آمار استنباطی
 
فصل پنجم : نتایج و پیشنهادها
117
5-1- جمع بندی تحقیق
118
5-2- یافته های تحقیق
120
5-3- محدودیت های تحقیق
121123
5-4- پیشنهادات مبتنی بر یافته های پژوهش و پژوهشگر5-5- پیشنهادات کلی راجع به کاهش جرم سرقت
125
5-6- توصیه به پژوهشگران آتی
126130
منابعچکیده انگلیسی
 

فهرست اختصارات

حروف اختصار
کلمات کامل
ه. ش.
هجری شمسی
ه. ق.
هجری قمری
ق. م. ا.
قانون مجازات اسلامی
 

چکیده:

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی جرم شناختی پدیده سرقت در شهرستان بهشهر و راهکارهای مقابله با آن می باشد. این پژوهش از نوع توصیفی می باشد، جامعه آماری شامل مردان زندانی در زندان شهرستان بهشهر می باشند. که با توجه به حجم جامعه (335 نفر) از طریق جدول کرجسی و مورگان، نمونه آماری پژوهش (180 نفر) انتخاب شده است.روش نمونه گیری تصادفی از نوع ساده می باشد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه طیف لیكرت 5 مقیاسی استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های توصیفی (فراوانی، درصد ، نمودار و…) استفاده و در بخش آمار استنباطی برای تجزیه و تحلیل داده ها و تعمیم نتایج از آزمون کولموگراف اسمیرنف و آزمون T تک نمونه ای استفاده گردید. نتایج نشان داد که فرضیه یک مبنی بر وجود ارتباط بین اعتیاد و سرقت در شهرستان بهشهر پذیرفته می‌شود، بنابراین در سطح اطمینان 95 درصد رابطه معنی داری بین اعتیاد و سرقت در شهرستان بهشهر وجود دارد. همینطور در مورد فرضیه دوم وجود ارتباط بین میزان درامد و جرم سرقت پذیرفته می شود و رابطه معنی داری بین میزان درامد و جرم سرقت وجود دارد. طبق نتایج بدست آمده در مورد فرضیه سوم وجود ارتباط بین تحصیلات و جرم سرقت پذیرفته می شود و بین تحصیلات و جرم سرقت رابطه معنی داری وجود دارد. در مورد فرضیه وجود ارتباط بین بیکاری و ارتکاب به جرم سرقت، فرضیه صفر رد شده و فرضیه چهار مبنی بر وجود ارتباط بین بیکاری و ارتکاب به جرم سرقت پذیرفته می شود؛ بنابراین رابطه معنی داری بین بیکاری و ارتکاب به جرم سرقت وجود دارد. طبق نتایج حاصل از بررسی در مورد فرضیه پنجم مبنی بر وجود ارتباط بین سابقه خانوادگی و ارتکاب به جرم سرقت پذیرفته می شود؛ بنابراین در سطح اطمینان 95 درصد رابطه معنی داری بین سابقه خانوادگی و ارتکاب به جرم سرقت وجود دارد. همینطور براساس بررسی ها در سطح اطمینان 95 درصد رابطه معنی داری بین نظارت و جرم سرقت وجود دارد. در خصوص نتایج حاصل از بررسی فرضیه هفتم می توان بیان نمود که ارتباط معنی داری بین رعایت نکات در سطح اطمینان 95 درصد بین رعایت نکات ایمنی و جرم سرقت وجود دارد. همچنین با استفاده از افزایش نظارت و رعایت نکات ایمنی می توان با افزایش جرم سرقت در منطقه مقابله نمود.

كلید واژه: جرم، سرقت، پیشگیری، راهکارها، بهشهر.

فصل اول:

کلیات تحقیق

مقدمه
جرم سرقت یا دزدی یكی از جرائم مهم و پرتعدد بیش‌تر جوامع بوده كه به عنوان ام الجرایم مطرح است و عملی است كه تقریباً در كلیة جوامع دیده می‌شود. این جرم تاریخچه‌ای بس كهن دارد و در گذشته‌های دور نیز وجود داشته است. به طوری كه بعد از جرم قتل نفس با سابقه ترین جرائم است و از بدو پیدایش مالكیت به عنوان درد بی درمان اجتماعی شناخته شده است تصاحب ابزار تولید رشد كار به زور و اجبار یا مكرر فریب مفهوم اولیه دزدی است.  آمارها نشان می‌دهد كه جرم سرقت از نظر كثرت وقوع بعد از جرائم مربوط به مواد مخدر درصدد جرایم قرار دارد و بالاترین میزان در بین زندانیان محكوم دارد طبیعی است كه این میزان آمارها در كشورهای مختلف با فرهنگ‌ها و اعتقادات گوناگون، متفاوت است[1].

شیوع این بزه شاید ریشه در گرایش فطری انسان به حب مال و تملك آن دارد. به گونه‌ای كه طفل از همان ماه‌های آغازین تولد یعنی از حدود چهار یا پنج ماهگی به طور غیر ارادی دستان نجیف خود را برای در میان گرفتن شیئی كه در مقابل او قرار گرفته است، دراز می‌كند و پس از در اختیار گرفتن آن در برابر استرداد شیء مذكور مقاومت و ایستادگی می‌كند. بنابراین باید گفت كه سرقت از جمله جرایمی است كه در تمام گروه‌های سنی دیده می‌شود. در این میان نقش آموزشهای همگانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به طوریكه اگر آموزشهای همگانی در خصوص این جرم توسط روشهای مناسب فراگیر و مؤثر به افراد جامعه ارائه گردد و بالطبع با افزایش سطوح اطلاعات و نیز مواردی كه در پیشگیری از این جرم باید رعایت شود توسط مردم باعث می‌شود خطر و ریسك این جرم برای افراد سارق افزایشی پیدا كند و همین مسئله باعث می‌شود كه افراد سارق تمایل چندانی برای ارتكاب این جرم نداشته باشد[2].

در این تحقیق سعی بر آن است كه یكی از جرائم علیه اموال و مالكیت انسانها یعنی سرقت را معرفی شود و از آنجا كه این جرم با گذشت زمان و پیشرفته‌تر شدن وسایل ارتباطی دچار تغییر و دگرگونی شده به جرأت می‌توان گفت كه روز به روز شیوه‌ها و روشهای جدیدی از سوی مرتكبین این جرم ارائه و به مرحله‌ی اجرا در می‌آید. بر این اساس تلاش در جهت بررسی تاثیر آموزش و اطلاع رسانی همگانی در کاهش میزان ارتکاب این جرم صورت گرفته است، امید است که نتایج حاصله مفید واقع گردد.

بیان مسئله
انسان موجودی اجتماعی است و سازگاری اجتماعی برای داشتن عملكرد متناسب و سالم ضروری بوده و از ملاكهای مهم بهداشت روانی محسوب می شود در هر اجتماعی از بایدها و نبایدها به صورت مقررات موازین و معبارهای ارزشی و بویژه قوانین، برای برقراری نظم اجتماعی وجود دارد و رفتار سازگارانه مستلزم هماهنگی با این معیارهاست. اصولا مراجع قانونگذاری در هر اجتماع مجموعه ای از رفتارهایی را كه افراد ملزم به انجام آن یا اجتناب از آن هستند، به صورت قوانین مشخص می نمایند. همچنین در قالب قوانین كیفری ضمانت اجرایی و التزام افراد به تبعیت از قانون پیش بینی شده است، به طوری كه تبعیت نكردن افراد از قوانین جرم محسوب می شود. سرقت (دزدی) ازجمله رفتارهایی است كه فعل مجرمانه محسوب می شود و اقدام به چنین رفتاری مستوجب كیفر خواهد بود. جرم سرقت از رایج ترین جرایم ارتكابی بوسیله مجرمان است، به طوری كه، طبق آمارها موجودی زندانیان كل كشور 18 درصد مجرمان كل كشور به جرم سرقت و ربودن مال غیر زندانی شده اند[3].

قدمت پدیده سرقت به زمان شكل گیری مالكیت خصوصی در جو امع بشری بازمی گردد؛ زمانی كه انسا نها توانستند دارای اشیای شخصی شوند. سرقت را از جمله آسیب های اجتماعی می شمارند. آسیب اجتماعی به هر نوع عمل فردی یا جمعی اطلاق می شود كه در چارچوب اصول اخلاقی و قواعد عام عمل جمعی رسمی یا غیررسمی جامعه مورد قبول كنشگران اجتماعی نیست و در نتیجه با منع قانونی و یا منع اخلاقی و اجتماعی روبه رو می شود[4].

در ایران سرقت یكی از جرائمی است كه شیوع نسبتاً زیادی دارد و اهمیت آن در میان سایر جرائم رو به افزایش است. وقوع سرقت معلول انگیزه ها، شرایط، علل و عوامل بسیاری است. این پدیده نه تنها باعث ایجاد ضرر و زیا نهای مادی برای افراد جامعه می شود، بلكه به وضعیت روانی و احساس امنیت مردم نیز لطمه بسیاری می زند.

پیشگیری از وقوع سرقت و رسیدگی و كشف آن در حیطه مسئولیت و وظایف عمومی ناجا و به خصوص پاسگاه ها و مأموران آگاهی است.در تبیینهای جامعه شناختی، عواملی چون فقر و محرومیت، تبعیض، بیكاری، افزایش بی هنجاری اجتماعی، كاهش تراكم اخلاقی، تغییرات سریع صنعتی، انگهای اجتماعی، عدم تناسب بین فر صتها و اهداف اجتماعی و… از عوامل ارتكاب انواع جرم و از جمله سرقت بیان شده اند.