ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت
ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت وﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻋﺼﺮ اﻧﻔﺠﺎر اﻃﻼﻋﺎت و ﻋﺼﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﯾﻊ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ، از ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﯽ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ﮐﻪ اداﻣﻪ ﺣﯿﺎت ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ اﺑﺰار ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ.
ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮی از اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ آﻧﻬﺎ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ و ﺷﻤﻮل ﺗﺎﺛﯿﺮات ﺑﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﺷﯿﻮه اﻧﻄﺒﺎق ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺤﯿﻄﯽ اﻣﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ اﺟﺒﺎرﺷﺪه اﺳﺖ .
۴۴
-۱-۳-۲اﻃﻼﻋﺎت
اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دادﻫﻬﺎﯾﯽ اﻃﻼق ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ دارای ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﺧﺎص ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن از آﻧﻬﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ آﻧﻬﺎ را ﮔﺮدآوری، ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی و ﺗﻠﺨﯿﺺ ﻧﻤﻮده و در ﻣﻮﻗﻊ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺿﺮوری ﭘﺲ از ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺗﻔﺴﯿﺮ، ﻣﻮرد ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری ﻗﺮاردﻫﻨﺪ. اﻃﻼﻋﺎت ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از داده ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺑﺎﻓﺘﯽ ﺑﺎ ﻣﻌﻨﯽ ﺟﺎی ﮔﺮﻓﺘﻪ و در اﺧﺘﯿﺎر درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻗﺮار داده ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ از آﻧﻬﺎ ﺑﺮای ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺘﻀﻤﻦ اﻧﺘﻘﺎل و درﯾﺎﻓﺖ آﮔﺎﻫﯽ و داﻧﺶ اﺳﺖ. اﻃﻼﻋﺎت ﻧﯿﺎز اوﻟﯿﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی اﺳﺖ. ﻫﺪف اﻃﻼﻋﺎت،در ﻫﺮ زﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺘﻘﺎل داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﯾﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ. اﻫﺪاف اﺻﻠﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: آﮔﺎﻫﯽ دادن، ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﺮدن، ﺗﺮﻏﯿﺐ ﮐﺮدن، ﺧﻠﻖ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺟﺪﯾﺪ، ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺴﺌﻠﻪ، ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ، آﺷﻨﺎ ﺳﺎزی ، ﮐﻨﺘﺮل ﮐﺮدن و ﺗﺤﻘﯿﻖ (ﻣﻬﺪوی ،.(۱۶۹:۱۳۷۹
-۱-۱-۳-۲ارزش اﻃﻼﻋﺎت
درواﻗﻊ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮاد ﺧﺎم ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺪﯾﺮان را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﺪ و آﻧﭽﻪ اﻣﺮوزه ﻧﺤﻮه ﺗﻮزﯾﻊ ﻗﺪرت را در ﺳﻄﺢ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻌﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮارد ﻗﺒﻠﯽ، ﻧﺤﻮه ﺗﻮزﯾﻊ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی و ﺗﺎﺛﯿﺮ اﻃﻼﻋﺎت در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﯽ ﺗﻮان اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ را ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻘﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ای در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی دارد . ارزش اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺴﺘﮕﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪه،زﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﺳﺘﻔﺎده دارد (رﺿﺎﺋﯿﺎن،.(۱۳۸۴
درواﻗﻊ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﺗﻮان اﻓﺮاد ﺑﯽ اﻓﺰاﯾﺪ. اﻃﻼﻋﺎت در ﺻﻮرﺗﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪﮐﺎراﯾﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪﮐﻪ دارای ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎﯾﯽ ﭼﻮن ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻮدن، ﺻﺤﯿﺢ ﺑﻮدن و ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻮدن ﺑﺎﺷﺪ (ﻣﯿﺘﭽﻞ،.(۲۰۰۳
از دﯾﺪﮔﺎه ﺑﺮﺧﯽ از ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﯿﺪ و ﺛﻤﺮﺑﺨﺶ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ دارای وﯾﮋﮔﯽ ﺻﺤﺖ، اﻋﺘﺒﺎر، ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد، ﺳﻬﻮﻟﺖ در اﺳﺘﻔﺎده، اﻧﻌﻄﺎﻓﭙﺬﯾﺮی واﯾﻔﺎی ﻧﻘﺶ ﻫﻤﮕﺎﻧﯽ اﺳﺖ (ﺳﻮﯾﺰاک،.(۲۰۰۱
دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﻓﺮاﮔﯿﺮ،ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر را ﺗﻐﯿﯿﺮ داده اﺳﺖ و ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮدﯾﺪه ﮐﻪ ﺿﺮورت ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮی ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ وﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ روز ﺑﻪ روز اﻓﺰون ﺷﻮﻧﺪ :
۴۵
.۱ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن اﻗﺘﺼﺎد
.۲ﺗﺒﺪﯾﻞ اﻗﺘﺼﺎدﻫﺎ و ﺟﻮاﻣﻊ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ داﻧﺶ واﻃﻼﻋﺎت (ﻻودن وﻻردن،.(۱۳۷۷
ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن اﻗﺘﺼﺎد، ارزش اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻ ﺑﺮده و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ اﻣﺮ، ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ﺗﺎزه ای ﻧﯿﺰ ﺑﻮﺟﻮدآورده اﺳﺖ . اﻣﺮوزه ﻧﻈﺎﻣﻬﺎی اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ راه ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻗﺘﺼﺎد و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﯽ را ﺑﺮای ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ. ﮐﻨﺘﺮل ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ دارﻧﺪ، ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﯿﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﻬﯿﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ. ازدﯾﺪﮔﺎه ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻧﻈﺎم اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﭼﯿﺰی ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﺎده ﯾﺎ درون داد، ﻓﺮآﯾﻨﺪ وﺑﺮون داد اﺳﺖ . از اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﻧﻈﺎم اﻃﻼﻋﺎت راه ﺣﻞ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﻣﺤﯿﻂ ﺑﻪ ﯾﺎری داﻧﺶ ﻓﻨﯽ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ (ﻫﻤﺎن ﻣﻨﺒﻊ،.(۲۷
-۲-۳-۲ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی
ﺑﺮای ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮﭼﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ در ﻗﺎﻟﺐ ﻋﺒﺎرات ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﻧﺪ، وﻟﯽ ﻫﻤﻪ اﻧﻬﺎ دارای وﺟﻮه ﻣﺸﺘﺮک ﻫﺴﺘﻨﺪ .
ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻻروس ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی را “ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺑﺰارﻫﺎ، ﺷﯿﻮه و روﺷﻬﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺣﻮزه ﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺻﻨﻌﺖ”
ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده اﺳﺖ.
داﯾﺮه اﻟﻤﻌﺎرف آﻣﺮﯾﮑﺎﻧﯿﮑﺎ، ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی را ﭼﻨﯿﻦ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ “ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻦ اﺷﯿﺎ و اﻧﺠﺎم ﮐﺎر اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮد .”
اﺳﮑﺎپ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی را ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﭼﻬﺎر ﺟﺰء ﺳﺨﺖ اﻓﺰار، ﻧﺮم اﻓﺰار، ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ ، و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺴﺘﻪ ﮐﻪ در ارﺗﺒﺎط ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﻮده و در ﯾﮏ ﻓﻀﺎی ﻣﻠﯽ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ . ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺎﺻﻞ اﯾﺪه ﻫﺎی
۴۶
ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎﺷﺪ (ﻧﻮآوری اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﻓﺘﻪ ) و از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎی ﺑﻮﻣﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدد. در ﻫﺮ ﭼﻬﺎر ﻋﻨﺼﺮ اﺳﺎﺳﯽ ﻧﮑﻨﻮﻟﻮژی را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻧﺸﺎن داد:
١. ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﮐﻪ در اﺷﯿﺎ ﻣﺘﺒﻠﻮر اﺳﺖ و ﺑﻪ آن ﻓﻦ اﻓﺰارﮔﻮﯾﻨﺪ .
٢. ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﮐﻪ در اﻓﺮاد ﻣﺘﺒﻠﻮر اﺳﺖ و ﺑﻪ آن اﻧﺴﺎن اﻓﺰارﮔﻮﯾﻨﺪ .
٣. ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﮐﻪ در ﻣﺪار ﮐﻪ ﻣﺘﺒﻠﻮر اﺳﺖ و ﺑﻪ آن اﻃﻼﻋﺎت اﻓﺰارﮔﻮﯾﻨﺪ .
۴. ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﮐﻪ در ﻧﻬﺎدﻫﺎ ﻣﺘﺒﻠﻮراﺳﺖ و ﺑﻪ ان ﺳﺎزﻣﺎن اﻓﺰارﮔﻮﯾﻨﺪ .
۵. ﺑﻪ ﻃﻮرﺧﻼﺻﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی داﻧﺶ ﻋﻠﻤﯽ، ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﺮح، ﺗﻮﻟﯿﺪ و اﺷﺎﻋﻪ ﮐﺎﻻ ﯾﺎ ﺧﺪﻣﺎت را ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﺳﺎزد.(ﻣﻬﺪوی ،.(۱۳۷۹
-۳-۳-۲ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت
ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮﭘﺬﯾﺮی آن ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﯾﮏ ﻧﮕﺮش دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ اﺳﺘﺎﺗﯿﮏ . ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﯾﮏ اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﯾﺎ اﻧﺪﯾﺸﻪ، ﻓﮑﺮی و اﺑﺰار در ﺣﻮزه اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻮآوری اﺳﺖ، ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﯾﮑﯽ ازﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ داﻧﺴﺖ :
.۱ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﯾﮏ اﺳﺘﺮاﺗﮋی اﺳﺖ . .۲ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﯾﮑﺴﺮی ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﻓﮑﺮاﺳﺖ . .۳ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﯾﮑﺴﺮی اﺑﺰاراﺳﺖ . .۴ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻮآوری اﺳﺖ
.۵ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ . (زرﮔﺮ،.(۱۳۸۲
۴۷
ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺷﮑﺎل ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺮدازش، ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزی و اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻗﺎﻟﺐ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد. ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای اﯾﻦ اﻫﺪاف ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ، ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ، ﺷﺒﮑﻪ و ﺗﺠﻬﯿﺰات ارﺗﺒﺎﻃﯽ ، ﻓﮑﺲ .ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ.
در واﻗﻊ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﭼﯿﺰی ﻓﺮاﺗﺮ از ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﺳﺖ. اﻣﺮوزه ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻧﻘﺸﯽ ﻣﺘﻔﺎوت از ﮔﺬﺷﺘﻪ اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، ﮐﺎرﺑﺮد اﻣﺮوزی ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺤﺚ ارﺗﺒﺎﻃﯽ آن اﺳﺖ، در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺳﻨﺘﯽ از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزی و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﻮد. وﻟﯽ در دﻧﯿﺎی اﻣﺮوز ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه و ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎ ﺷﺪه اﻧﺪ (ﻟﻮﮐﺎس،.(۲۰۱۰
ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺤﺪود ﺷﺒﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﯾﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻓﻨﺂوری ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺷﺎره دارد و ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار، ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ، ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎی ﻧﺮم اﻓﺰار و دﯾﮕﺮ اﺑﺰارﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . در اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد. ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮاﻗﻊ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت را ﻣﺘﺮادف ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻧﯿﺰ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ و ﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻔﻬﻮم ﮔﺴﺘﺮده، در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ،ﮐﺎرﺑﺮان و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﮑﺎر رود(ﺗﻮرﺑﺎن،.(۲۰۰۶
ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻬﺎی ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه در زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﯽ واﺳﻄﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﺧﯿﺮ داﻧﺶ ﻣﯿﮑﺮواﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ داﻧﺴﺖ . زﯾﺮا ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻋﻠﻤﯽ و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻓﻨﺂوری ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه در ﻋﺮﺻﻪ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎ، ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدی ﻫﺎ و ﻣﺪارﻫﺎی ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ و ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎ ﭼﻨﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوزه ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺷﺎﺧﺼﻪ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎد را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮﺧﻮد دارﻧﺪ .
ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت اﻣﺮوزه ﻧﻘﺶ ﭼﺴﺒﯽ را دارد ﮐﻪ ﺑﺨﺸﻬﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﯽ دﻫﺪ . اﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﻤﭽﻮن ﺗﯿﺮی در ﺗﺮﮐﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻮده و ﻫﻤﺰﻣﺎن اﺑﺰار ﮐﻨﺘﺮل و ﻧﻮآوری اﺳﺖ . ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺨﺺ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻓﻨﺂوری درﯾﺎﻓﺖ، اﻧﺘﻘﺎل، ﺑﺎرﯾﺎﺑﯽ، ﭘﺮدازش، ﻧﮕﻬﺪاری و ﻧﻤﺎﯾﺶ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﺘﺎ ﺳﺮ ﻣﻨﺸﺎ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت را ﻣﯽ ﺗﻮان از ارﺳﺎل ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﭘﯿﺎم ﺗﻠﮕﺮاﻓﯽ درﺳﺎل )۱۳۸۴ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﻣﻮﺋﻞ ﻣﻮرس)داﻧﺴﺖ (ﺷﻤﺲ، .(۱۳۸۹
۴۸
-۱-۳-۳-۲ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻓﻨﺂوری
ﺷﺎﯾﺪ زﻣﺎﻧﯽ را ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺮای اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ و ﻣﻮﺟﻮدات اﻃﺮاف ﺧﻮد ازﺟﻤﻠﻪ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎی دﯾﮕﺮ ارﺗﺒﺎط ﭘﯿﺪا ﮐﺮد را ﺑﺘﻮان ﺳﺮ ﻣﻨﺸﺎ ﯾﺎ ﻣﺒﺪا اﯾﺠﺎد ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺎﻣﺒﺮد. ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻧﯿﺰ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت را ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﭘﯿﺪاﯾﺶ اﻧﺴﺎن و اﯾﺠﺎد ارﺗﺒﺎﻃﻬﺎی او ﻣﯽ داﻧﻨﺪ.
اﻣﺎ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﺳﺮ ﻣﻨﺸﺎ اﯾﺠﺎد ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﻣﻮﺋﻞ ﻣﻮرس در ﺳﺎل ۱۸۴۴ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺧﺘﺮاع ﺗﻠﮕﺮاف اوﻟﯿﻦ ﮔﺎم در اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﯾﻖ اﻣﻮاج اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد . اﺧﺘﺮاع ﺗﻠﻔﻦ در ﺳﺎل ۱۸۷۶ ﻣﯿﻼدی ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮاﻫﺎم ﺑﻞ و ﺳﺎﺧﺖ اوﻟﯿﻦ ﻻﻣﭗ ﺧﻠﻌﺴﻪ ﻋﻨﺼﺮی درﺳﺎل ۱۹۰۶ ﺗﻮﺳﻂ ﻟﯽ دی ﻓﺎرﻣﺖ ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﮐﺸﻒ اﻣﻮاج رادﯾﻮﯾﯽ ﺑﻮد، ﻧﯿﺰ ﮔﺎﻣﻬﺎﯾﯽ در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی IT ﺑﻮدﻧﺪ. اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺳﺮﻋﺖ رﺷﺪIT ﭼﻨﺪان
ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ و ﺑﺮرﺳﯽ آﻣﺎرﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﯿﺰان ﻓﺮاﮔﯿﺮی وﺳﺎﯾﻞ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﻮﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ (رﺿﺎﯾﯽ ،.(۱۳۸۰
ﻃﯽ دوره اول رﺷﺪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ در اواﺳﻂ دﻫﻪ ۱۹۵۰ ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ درآﻣﺪ ﮐﻪ ﺟﯿﻤﺰﮐﺶ در ﻣﺪل ﻋﻠﻤﯽ ﺧﻮد از اﯾﻦ دوره ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دوره اول ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻧﺎﻣﺒﺮده اﺳﺖ . ﮐﻪ اﯾﻦ دوره ﺗﺎ ﺑﯿﺴﺖ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﯾﻌﻨﯽ اواﺳﻂ دﻫﻪ ۱۹۷۰ ﻣﯿﻼدی ﻧﯿﺰ اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﻃﯽ دوره اول ﻋﻠﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺴﺘﺮ و زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻت ﺟﺪﯾﺪی روﺑﺮو ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ. در اﯾﻦ دوره ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎی ﺑﺰرگ ﮐﻪ در ﻣﺮاﮐﺰ داده ﭘﺮدازی ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮی در اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎزدﻫﯽ اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .
ﭘﺲ از او اﺳﻂ دﻫﻪ ۱۹۷۰ ﻣﯿﻼدی دوره دوم ﺗﮑﺎﻣﻞ IT ﺷﺮوع ﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ اواﺳﻂ دﻫﻪ ۸۰ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﯿﺪ. اﯾﻦ درﺳﺖ ﻫﻤﺎن زﻣﺎﻧﯽ ﺑﻮدﮐﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ روی ﻣﯿﺰ ﻣﺪﯾﺮان ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﯿﻪ اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ ﺑﮑﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ .
در دوره دو ﻣﺘﺤﻮل ITﺑﻮدﮐﻪ اﻧﻘﻼب ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎی ﺷﺨﺼﯽ (PC) ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﯿﻮﺳﺖ و درﺳﺖ در ﺳﻮﻣﯿﻦ ﺳﺎل از دوره دوم ﺑﻮد ﮐﻪ ﻃﯽ ﭘﺮوژه آرﭘﺎﻧﺘﮑﻪ ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﻮد ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎی ﻧﻈﺎﻣﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎی اﻣﺮﯾﮑﺎ، اﻧﮕﻠﯿﺲ و ﻧﺮوژ ﺑﺎ
۴۹
ﻫﺪف اﯾﺠﺎد ﻋﺪم ﺗﻤﺮﮐﺰ در اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺴﺎس ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻧﺎﺗﻮ، ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﺎ ﺷﺮوع دوره ﺳﻮم ﺗﺤﻮﻻت
ITﮐﻪ از اواﺳﻂ دﻫﻪ ۱۹۸۰ ﻣﯿﻼدی آﻏﺎز ﺷﺪ ﺑﺎ رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮی ﺷﺨﺼﯽ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﯿﻦ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺖ. در اﯾﻦ دوره ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﺨﺘﺺ ﻣﯿﺰ ﻣﺪﯾﺮان ﻧﺒﻮد و ﻫﺮ ﮐﺲ ﺑﺎ داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻬﻢ و ﻣﻬﺎرت اﺑﺘﺪاﯾﯽ درﻣﻮردﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﯾﻦ ﺗﺤﻔﻪ ﻗﺮن را ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﮕﯿﺮد (ﺷﻤﺲ، .(۱۳۸۹
-۲-۳-۳-۲ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت
ﻫﺮ ﺟﺎ ﮐﻪ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮑﯽ از ﻋﻤﻠﯿﺎت زﯾﺮ (وﻣﻌﻤﻮﻻﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ازآﻧﻬﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ :
.۱ﺗﺒﺪﯾﻞ اﻃﻼﻋﺎت : ﯾﻌﻨﯽ اﻃﻼﻋﺎت از ﯾﮏ ﺷﮑﻞ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ دﯾﮕﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد (ﻣﺜﻞ ﭘﺨﺶ ﺻﺪای ﺷﻤﺎ از ﯾﮏ ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ ﯾﺎ اﺳﮑﻦ ﮐﺮدن ﻣﺘﻦ ﯾﮏ ﻗﺮارداد و ﺗﺒﺪﯾﻞ آن ﺑﻪ ﻗﺎﻟﺐ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ).
.۲ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزی اﻃﻼﻋﺎت : ﻣﺜﻞ ذﺧﯿﺮه ﺻﺪای ﺷﻤﺎ ﺑﺮروی دﯾﺴﮏ ﯾﺎ ﻧﻮار ﯾﺎ ذﺧﯿﺮه ﮐﺮدن اﻃﻼﻋﺎت.
.۳ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت: ﻣﺜﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻌﺪل داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﯾﺎ ﺗﺮاز ﺣﺴﺎب ﻣﺎﻟﯽ در ﯾﮏ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺣﺴﺎﺑﺪاری .
.۴اﯾﺠﺎد ارﺗﺒﺎط ﻣﯿﺎن اﻃﻼﻋﺎت: ﻣﺜﻞ ﻣﺒﺎدﻟﻪ اﻃﻼﻋﺎت از ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ دﯾﮕﺮ
.۵ ﺗﺤﻠﯿﻞ وﻫﻤﮕﺮاﯾﯽ اﻃﻼﻋﺎت: ﻣﺜﻞ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎی ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺻﻨﻌﺘﯽ و اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ( chung , 2003 walter . (w.c
-۳-۳-۳-۲وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت واﻧﻘﻼب اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ
ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﮐﻪ در دو دﻫﻪ اﺧﯿﺮ اﻧﻘﻼب اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را اﯾﺠﺎد ﮐﺮده اﺳﺖ، وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺧﺎﺻﯽ دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر درک ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎی آن ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﺮﯾﺢ آﻧﻬﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد:
۵۰
اﻟﻒ) ﻣﺎده ﺧﺎم آن اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ
ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻞ ﻣﯿﮑﻨﺪ. اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺴﺘﺮش از اﻃﻼﻋﺎت و ﮐﺎرﺑﺮد ﮔﺴﺘﺮش داﻧﺶ اﺗﮑﺎ داﺷﺖ، اﻣﺎ در اﻧﻘﻼب ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت، اﻃﻼﻋﺎت در ﺗﻮﻟﯿﺪ داﻧﺶ و وﺳﺎﯾﻞ ﭘﺮدازش و اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت در ﯾﮏ ﭼﺮﺧﻪ ﺑﺎز ﺧﻮر ﻓﺰاﯾﻨﺪه، ﻣﯿﺎن ﻧﻮآوری وﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ آن اﺳﺎس ﺑﻬﺮه وری اﺳﺖ .
ب) ﺗﺎﺛﯿﺮات ﻓﺮاﮔﯿﺮ
از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺨﺶ ﻻﯾﻨﻔﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺸﺮی اﺳﺖ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎی اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﯾﺪ، ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺑﺮ زﻧﺪﮔﯽ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد. اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﯽ دو ﻗﺮن ﻃﻮل ﮐﺸﯿﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ دﯾﮕﺮ ﻧﻘﺎط ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﺑﺪ، اﻣﺎ اﻧﻘﻼب ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت در ﮐﻤﺘﺮ از دو دﻫﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺖ .
ج) اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮی
در ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ و ﻧﻬﺎدﻫﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ آراﯾﺶ ﻣﺠﺪد اﺟﺰای آﻧﻬﺎ اﺻﻼح و ﺣﺘﯽ ﺑﻄﻮر اﺳﺎﺳﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮداد. ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﺟﺎﻣﻌﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ وﺟﻪ ﺑﺎرز ان ﺗﻐﯿﯿﺮ داﯾﻢ اﺳﺖ.
د) ﻫﻤﮕﺮاﯾﯽ ﻓﺰاﯾﻨﺪه
ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻓﺰاﯾﻨﺪه ﻫﻤﮕﺮاﯾﯽ دارد. اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪﮐﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﯾﮏ ﺟﺰء را ﺑﺪون اﺟﺰای آن دﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻮر ﺷﺪ (ﮐﺎﺳﺘﻠﻮﻣﺎﻧﻮﯾﻞ،.(۲۰۰۳
-۴-۳-۳-۲ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟
ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در واﻗﻊ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮرﻫﺎی ﺧﺎﺻﯽ ﺟﻤﻊ آوری، ﭘﺮدازش، ذﺧﯿﺮه، ﺗﺠﺰﯾﻪ وﺗﺤﻠﯿﻞ و اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ دﻫﻨﺪ. ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ، ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه داده ﻫﺎ و ﺳﺘﺎده ﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ داده ﻫﺎ را ﭘﺮدازش ﻧﻤﻮده و ﺳﺘﺎده ﻫﺎی ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ای ﺑﺮای ﮐﺎرﺑﺮان اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ .
۵۱
ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﯾﮏ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه (ﻣﻨﻈﻢ) از اﻓﺮاد، ﺳﺨﺖ اﻓﺰار، ﻧﺮم اﻓﺰار، ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ و ﻣﻨﺎﺑﻊ دادﻫﺎی اﺳﺖ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت را ﺟﻤﻊ آوری، اﻧﺘﻘﺎل وﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ (اوﺑﺮﯾﻦ،.(۲۰۰۸
اﺻﻮﻻ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻗﻠﺐ اﮐﺜﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ، ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ داده ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﯾﺠﺎد اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮای ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﭘﺮدازش و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮐﻤﮑﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﯿﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮارﮐﻨﻨﺪ (ﺗﻬﺮاﻧﯽ وﺗﺪوﯾﻦ،.(۱۳۸۰
-۵-۳-۳-۲ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ
ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم ﺑﺨﺸﯽ ﯾﺎ ﺗﻤﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﺤﻮر ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ .
اﺟﺰای ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻋﺒﺎرﺗﻨﺪاز :
-ﺳﺨﺖ اﻓﺰار: ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از اﺑﺰار از ﻗﺒﯿﻞ ﭘﺮدازﺷﮕﺮ، ﻣﺎﻧﯿﺘﻮر، ﺻﻔﺤﻪ ﮐﻠﯿﺪ وﭘﺮﯾﻨﺘﺮ و…
ﻧﺮم اﻓﺰار: ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﮐﻪ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ .
-ﭘﺎﯾﮕﺎه داده: ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ، ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻏﯿﺮه ﮐﻪ داده ﻫﺎ را ذﺧﯿﺮه ﻧﻤﻮده و ﺑﯿﻦ اﻧﻬﺎ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
-ﺷﺒﮑﻪ : ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﺳﯿﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﺠﺎد اﺷﺘﺮاک ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .
روﯾﻪ ﻫﺎ: ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﻗﻮاﻋﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﺮﺗﯿﺐ اﺟﺰای ﻓﻮق را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت و اﯾﺠﺎد ﺳﺘﺎده ﻣﻄﻠﻮﺑﺴﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .
اﻓﺮاد: اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﯾﺎ از ﺳﺘﺎده ﻫﺎی آن ﻣﻨﺘﻔﻊ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ (ﺗﻮرﺑﺎن، .(۲۰۰۶
۵۲
-۶-۳-۳-۲ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎی ﺑﯿﻦ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت وﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ واﻃﻼﻋﺎت
اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯽ اﻓﺮاد و ﮔﺮوﻫﻬﺎ در ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎدﻟﻮ ﮔﺮدش ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ در واﻗﻊ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻬﻤﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی اﻃﻼﻋﺎت و ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺴﻬﯿﻞ رد و ﺑﺪل ﺷﺪن ﺑﯿﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﻦ ﻣﺤﯿﻂ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد (ﮐﻼرک،.(۲۰۰۰
ﺷﮑﻞ :۸-۲ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی اﻃﻼﻋﺎت، ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ واﻃﻼﻋﺎت (ﮐﻼرک،(۲۰۰۰
اﻃﻼﻋﺎت
ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ
ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی
اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ
ﻗﺎدرﻣﯽ ﺳﺎزد
ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی
اﻃﻼﻋﺎت
۵۳
-۷-۳-۳-۲اﻧﻮاع ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﻟﻒ) ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﭘﺮدازش ﻋﻤﻠﯿﺎت
ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت، ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی روزﻣﺮه ﺳﺎزﻣﺎن را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻋﻤﻠﯿﺎت روﻣﺰه ﺧﻮد را اﺟﺮا و ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﺧﻮد را ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺛﺒﺖ ﺳﻔﺎرﺷﺎت، ﺳﯿﺴﺘﻢ رزر و ﺑﻠﯿﻂ و … (ﻣﺎرﺗﯿﻦ،.(۲۰۰۵
ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دادﻫﻬﺎ و اﻃﻼﻋﺎت در ﯾﮏ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﯾﺎ ﺳﻨﺪ ﺗﺠﺎری را ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ و دﻗﯿﻖ ﭘﺮدازش ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﻧﺘﯿﺠﻪ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﯿﭙﻮﺗﺮی در اﺳﺮع وﻗﺖ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻣﯽ دﻫﺪ. اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﯾﺎری رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﺑﺮای اﺟﺮای ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ و ﻣﻄﻠﻮﺑﺘﺮ اﻣﻮر دارای ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﭘﻨﺞ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻋﻤﺪه ﮐﺎﻣﯿﭙﻮﺗﺮی ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮاﺳﺖ:
-۱ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی داده ﻫﺎ اﻃﻼﻋﺎت
-۲ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ دﻗﯿﻖ رﯾﺎﺿﯽ وآﻣﺎری اﻃﻼﻋﺎت و اﺳﺘﺨﺮاج ﺳﺮﯾﻊ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﮐﻤﯽ آﻧﻬﺎ
-۳ﻣﺮﺗﺐ و ﻣﻨﻈﻢ ﻧﻤﻮدن اﻃﻼﻋﺎت
-۴ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺳﺮﯾﻊ ﻋﻤﻠﯿﺎت و ﺗﻠﺨﯿﺺ اﻃﻼﻋﺎت آﻧﻬﺎ
-۵ذﺧﯿﺮه ﮐﺮدن اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮای آﯾﻨﺪه (ﻣﻬﺪوی ،.( ۱۳۸۹
ب) ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ
اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺰارش اﺗﺨﻼﺻﻪ و ﺳﺎﺧﺘﺎری و ﺑﺎ ﻣﺒﻨﺎﯾﯽ ﻣﻨﻈﻢ و ﺗﮑﺮاری، اﻣﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ را ﺗﺴﯿﻠﻤﯽ ﮐﻨﺪ. MISاز ﻧﻈﺮ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی TPS ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎت روزﻣﺮه ﻣﺮﺑﻮط ﻧﻤﯽ ﺷﻮد.
۵۴
اﻧﻮاع ﮔﺰارﺷﻬﺎﯾﯽ را ﮐﻪ MIS دراﺧﺘﯿﺎر ﻣﺪﯾﺮان ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺰارﺷﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی،ﮔﺰارﺷﺎت درﺧﻮاﺳﺘﯽ ،ﮔﺰارﺷﺎت ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ و ﮔﺰارﺷﺎت ﺧﺎص ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ۳۹۰:۱۹۹۸-۳۹۵)و.(stair
ﻫﺪف از ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ آن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮔﺰارش دﻫﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ اراﺋﻪ ﺑﺎزﺧﻮر از ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺟﺎری و روزﻣﺮه ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮ و دﯾﮕﺮ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ ﮔﺰارﺷﻬﺎ در ﮐﻨﺘﺮل، ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﺟﺎری ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﯿﺎزﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮان ﺳﺎزﻣﺎن و ﯾﺎ ﺑﻌﻀﯽ از واﺣﺪﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﺮ اﺳﺎس زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺳﺎزﻣﺎن و ﯾﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻄﻮح ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮔﺰارﺷﻬﺎﯾﯽ را ﺑﺼﻮرت ﻧﻤﻮدار، ﯾﺎ ﺟﺪول در اﺧﺘﯿﺎر ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ(ﺗﻮرﺑﺎﻧﻮاﻧﺪرﺳﻮن،.(۲۰۱۰
ج)ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت
ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮی ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮای ﻣﺪﯾﺮان رده ﺑﺎﻻی ﺳﺎزﻣﺎن ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ DSS ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺮای ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود ﮐﻪ ﻣﻮردی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻪ ﺗﮑﺮاری ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻪ ﺗﮑﺮاری و روزﻣﺮه، در واﻗﻊ DSS ﺑﺮای ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎری ﺑﻮده و ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﻫﺴﺘﻨﺪ، در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ MIS و TPS ﺑﺮای ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎری ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ DSS ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﻌﻄﺎف و ﺳﺎزﮔﺎری ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات و ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ دارد. در ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﻮارد DSS ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪﻣﺜﻼً.در اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ راه ﺣﻞ از ﺑﯿﻦ ﭼﻨﺪﯾﻦ راه ﺣﻞ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﯽ آﯾﺪ . (ﻻودن و ﻻردن،.(۱۳۷۷
وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی DSS
وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎ ﯾﮏ DSS ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ :
DSS در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه از ﻃﺮﯾﻖ اراﺋﻪ راه ﺣﻞ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .
۵۵
DSS ﺑﺮای ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎری و ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد .
DSS ﻣﺪﻟﻬﺎﯾﯽ ﻫﻤﻪ ﻣﻨﻈﻮره، اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزی و اﺑﺰارﻫﺎی ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮی را در اﺧﺘﯿﺎر ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ .
DSS ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ اﺳﺖ ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺪون ﮐﻤﮏ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻗﺮارﮔﯿﺮد .
DSS ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺤﯿﻂ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﺳﺎزﮔﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد .
DSS ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻤﻬﺎﯾﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪﮐﻪ ﺳﺮﯾﻌﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .
DSS ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﻌﻄﺎف ﮐﺎﻓﯽ دارد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺳﺒﮑﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻮد .
DSS ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ (ﺻﺮاﻓﯽ زاده وﻋﻠﯽ ﭘﻨﺎﻫﯽ ،.(۱۳۸۱
د) ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﻬﺎی ﮔﺮوﻫﯽ
ﺗﺎ ﻓﺮا رﺳﯿﺪن دﻫﻪ ۱۹۸۰ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی، اﻓﺮاد را در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻨﺪ، از اﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎری از ﮐﺎرﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد،ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﮔﺮوﻫﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. از ﻋﻤﺪه ﮐﺎرﻫﺎی ﮔﺮوﻫﯽ،ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻧﺸﺴﺘﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﻤﯽ از وﻗﺖ ﻣﺪﯾﺮان را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽ دﻫﺪ (ﻻودن و ﻻردن،. (۱۳۷۷
ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ GDSS ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ و ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﺎﻓﺘﻪ را ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﮔﺮوﻫﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . اﺟﺰاء ﯾﮏ GDSS ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار، ﻧﺮم اﻓﺰار، اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ و روﯾﻪ ﻫﺎﺳﺖ . اﯾﻦ اﺟﺰا ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻓﺮاﯾﻨﺪ رﺳﯿﺪه ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ، ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ (ﺗﻮرﺑﺎن و ﻣﮑﻠﯿﻦ،.(۲۰۰۲
۵۶
ذ)ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ اﺟﺮاﯾﯽ
ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ اﺟﺮاﯾﯽ را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ESS. ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺳﻄﺢ را از ﻧﻈﺮ ﺗﺮﮐﯿﺐ داده ﻫﺎ دارا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ESS ﺟﺰء ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ (ﺻﺮاﻓﯽ زاده وﻋﻠﯽ ﭘﻨﺎﻫﯽ ،.(۱۳۸۱
وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ
١. اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﺮا ی ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ۶ ﻫﺪف ﮐﻠﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ .
٢. اﺳﺘﻔﺎده از آن آﺳﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .
٣. ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ازداده ﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ
۴. اﻣﮑﺎن داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت دﻗﯿﻖ
۵. اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﻋﺪم اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .
۶. داﺷﺘﻦ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ آﯾﻨﺪه (ﻣﻬﺪوی ،.(۱۳۸۹
ر)ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ
ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ از اﻓﺮاد، دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ، ﺳﺨﺖ اﻓﺰا، ﻧﺮم اﻓﺰار، داده ﻫﺎ و داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮی و ﻣﺎﺷﯿﻨﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ وﯾﺰﮔﯽ ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺑﻮدن را دارﻧﺪ. ﻫﺪف از ﻃﺮاﺣﯽ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ، اﯾﻦ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی،ﮐﺎﻣﻼًﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ اﻧﺴﺎن ﺷﻮد ﺑﻠﮑﻪ اﺟﺮای ﯾﮑﺴﺮی وﻇﺎﯾﻒ ﺗﮑﺮاری اﺳﺖ ﮐﻪ دﻗﯿﻘﺎ ﻣﺸﺨﺺ و ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ (ﺳﺘﯿﺮ،.(۲۰۰۸ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎی ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪاز : ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﺧﺒﺮه، ﭘﺮدازش زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ، روﺑﻮﺗﯿﮑﻬﺎ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ، ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزی، ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎی ﻋﺼﺒﯽ، دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ، ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ ﯾﻌﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﺧﺒﺮه ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ .
ز)ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﺧﺒﺮه ﯾﺎ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ
۵۷
ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ داﻧﺶ ﮔﺮاﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﭘﺎﯾﻪ ﮐﺴﺐ داﻧﺶ و ﺗﺠﺮﺑﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ در داﻣﻨﻪ ﻫﺎی ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﭘﺮدازد. ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﻬﺮه ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﺑﺮای اراﺋﻪ ﺗﻮﺻﯿﻪ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﯾﺎ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﺴﺎﺋﻞ، دارای اﺳﺘﺪﻻل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮای اﯾﻨﮑﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ ﻃﺮح ﺳﻮاﻻﺗﯽ داده ﻫﺎی درﯾﺎﻓﺘﯽ را ﺑﺮاﺳﺎس ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﭘﺮدازش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ (ﻻودن و ﻻردن،.(۱۳۷۷
ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻣﺜﺒﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﺧﺒﺮه ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:
.۱ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺣﻞ و ﯾﺎ در ﺣﻞ آن ﯾﺎری دﻫﺪ .
- ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺎ اﻋﺘﺒﺎر و ﺳﺎزﮔﺎری ﺗﻤﺎم
- ﯾﮏ ﻣﺮﮐﺰ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و آﺳﺎن ﺑﺮی دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .
- ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﺑﺰاری ﺑﺮای آﻣﻮزش ﮐﺎرآﻣﻮزان ﻣﺒﺘﺪی ﺑﺎﺷﺪ .
ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻣﻨﻔﯽ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :
-۱ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺸﮑﻼت ﮐﻠﯽ وﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ .
-۲ ﺑﺮای ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﯿﻠﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﻣﺸﮑﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ .
-۳ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻓﺮاﮔﯿﺮی ﻧﺪارﻧﺪ .
-۴ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ﻓﺮد ﺧﺒﺮه دارد (ﺗﻬﺮاﻧﯽ وﺗﺪوﯾﻦ،.(۱۳۸۳
۵۸
وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ES
.۱ﺣﺠﻢ وﺳﯿﻌﯽ از اﻃﻼﻋﺎت ﮐﻪ ﻓﺮاﮔﯿﺮی آن ﺑﺮای اﻧﺴﺎن ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎل ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﭼﻨﺪﯾﻦ دﻫﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ را ﺑﻪ ﺻﻮرت رﻣﺰ در ﻣﯽ آورد .
.۲داﻧﺶ را در ﺷﮑﻞ ﻗﺎﻋﺪه ﻫﺎ و ﭼﺎرﭼﻮﺑﻬﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮد .
- ﺑﺎ اﻧﺴﺎن در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .
- در ﯾﮏ زﻣﺎن ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻓﺮض را در ﻧﻈﺮﻣﯽ ﮔﯿﺮد . (ﻻودن و ﻻردن،.(۱۳۷۷
س)ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﮑﺎﻧﯿﺰه اداری
ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی OAS ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت اداری را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺘﺒﯽ، ﺷﻔﺎﻫﯽ ﯾﺎ وﯾﺪﺋﻮﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﻧﻤﻮده، ﭘﺲ از ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزی، اﺻﻼح و ﻧﻤﺎﯾﺶ، آﻧﻬﺎ را اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ دﻫﻨﺪ .
دﻓﺘﺮ ﯾﺎ Office ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﻣﺤﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺪه ای از ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﮔﺮد ﻫﻢ ﻣﯽ آﯾﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﻮع ﺧﺎﺻﯽ از ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ و اداره ﯾﺎ ﻣﺤﻞ ﮐﺎر ﺗﺎﺑﻊ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﯾﺎ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ. ﻣﯿﺮ ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی را در اﻣﻮر دﻓﺘﺮی ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺧﻼﺻﻪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ :
دﻫﻪ :۱۸۷۰ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺤﺮﯾﺮ، ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﭘﯿﺎم را اﻓﺰاﯾﺶ داد اﻣﺎ ﺗﻬﯿﻪ ﻧﺴﺦ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻞ روﺑﺮو ﺑﻮد.
دﻫﻪ :۱۹۲۰ ﺑﺎ اﺧﺘﺮاع ﺗﻠﻔﻦ، ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺤﻠﯽ و ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت آﻧﯽ و ﻓﻮری وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺟﺪﯾﺪی ﻣﯽ ﺷﻮد . در واﻗﻊ اﯾﻦ دﻫﻪ ﺷﺮوع ﻣﺨﺎﺑﺮات اﺳﺖ .
دﻫﻪ :۱۹۳۰ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺮای ﺗﺤﻠﯿﻞ و اﺻﻼح اﻣﻮر اداری ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﮐﻪ در واﻗﻊ ﺷﮑﻞ اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺑﺮای ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ اﺳﺖ، ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﯾﺪ .
۵۹
دﻫﻪ :۱۹۴۰ ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎی رﯾﺎﺿﯽ در ﺧﻼل ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ﺑﺮای ﻓﺮآﯾﻨﺪﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی اﺑﺪاع ﺷﺪ.
دﻫﻪ :۱۹۵۰ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻓﺘﻮﮐﭙﯽ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺴﺘﻨﺪات ارزان و ﺳﺮﯾﻊ و ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺤﺪود از ﭘﺮدازش ﺑﺎ ﺣﺠﻢ وﺳﯿﻊ را ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﯿﺪ .
دﻫﻪ :۱۹۶۰ ﻇﻬﻮرMIS زﻣﯿﻨﻪ را ﺑﺮای ﻣﮑﺎﻧﯿﺰه ﮐﺮدن اﻣﻮر دﻓﺘﺮی ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
دﻫﻪ :۱۹۷۰ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎی ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ، ارﺗﺒﺎط از راه دور، ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ دو ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎ ﭘﯿﺪاﯾﺶ
PC ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮی ﺗﻮﺳﻂ اﺷﺨﺎص ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد. زﻣﯿﻨﻪ را ﺑﺮای ﻣﮑﺎﻧﯿﺰه ﻧﻤﻮدن اﻣﻮر اداری ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد .
دﻫﻪ:۱۹۸۰ ﺑﺎ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪن ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﮑﺎﻧﯿﺰه اداری داده ﻫﺎ ﺑﺼﻮرت ﻣﺘﻦ و ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎ اﺧﺘﺮاع ﺳﺨﺖ اﻓﺰار و ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎی ﻧﺮم اﻓﺰاری ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮره اﻣﮑﺎن اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد.
دﻫﻪ :۱۹۹۰ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ ای و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﻋﺎﻣﻞ ﮐﺎرﺑﺮ آﺷﻨﺎ ﻗﺪرت ﮐﺎر در ﺷﺒﮑﻪ و ﺳﺎزﮔﺎری ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﺷﺒﮑﻪ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ .
دﻫﻪ :۲۰۰۰ در زﻣﯿﻨﻪ ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ و ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎی ﮔﺮوﻫﯽ ﯾﺎ ﮔﺮوه اﻓﺰار ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻬﺎی ﻣﻬﻤﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ. ﻻزﻣﻪ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰه ﻧﻤﻮدن اﻣﻮر اداری، اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ، اﺑﺰارﻫﺎی اداری و ﻓﻨﺂوری ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﮐﻪ از اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ وﺳﯿﻠﻪ و ﻣﻨﺒﻊ ﺟﺎﻣﻊ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﭼﻬﺎر ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ ﯾﻌﻨﯽ داده ﻫﺎ، ﻣﺘﻦ، ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻄﻮر ﺟﺎﻣﻊ در ﺳﯿﺘﻢ ﻫﺎی ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ ای ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ و ﺟﻤﻌﯽ ﺑﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﺮم اﻓﺰار روﺷﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای آن ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﺑﻪ ﭘﺮدازش و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﻨﺎد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ. ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﮐﺎرﺑﺮدی ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎرﺑﺮﮔﻬﺎی ﭼﻨﺪ ﮐﺎرﺑﺮ و
۶۰
ﮐﺎر ﭘﺮدازﻫﺎ و ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی ﮔﺮوه اﻓﺰار دارای اﻣﮑﺎﻧﺎﺗﯽ ﺑﺮای ارﺗﺒﺎﻃﺎت واﻗﻌﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎﺑﻠﻮی اﻋﻼﻧﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﭘﺴﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ (ﺻﺮاﻓﯽ زاده و ﻋﻠﯽ ﭘﻨﺎﻫﯽ ، .(۱۳۸۱
-۸-۳-۳-۲ﺗﺎﺛﯿﺮات ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت و ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ
ﺑﺎ ﻇﻬﻮر و ﺣﻀﻮر IS/IT در ﺳﻄﺢ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺷﺎﻫﺪ اﯾﺠﺎد دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ در ﮐﺎرﻫﺎ، ﻣﻬﺎرت و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑﻮد. در اداﻣﻪ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ دﯾﺪﮔﺎه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﻮرد ﺗﺎﺛﯿﺮات ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ IS/IT ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮارﺧﻮاﻫﺪﮔﺮﻓﺖ .
اﻟﻒ)ﮐﺎرﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ
ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﮐﻨﻮﻧﯽ از آﻏﺎز ﺳﺪه ﺑﯿﺴﺘﻢ ﻣﯿﻼدی ﺑﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﺧﻮد ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﮐﺸﺎورزی و ﺻﻨﻌﺖ ﭘﺸﺖ ﮐﺮده و ﺑﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺧﺪﻣﺎت و اﻃﻼﻋﺎت روی آورده اﻧﺪ . ﭼﻬﺎر ﻋﺎﻣﻞ در اﯾﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ اﺛﺮ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ :
اﻟﻒ: اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺴﺘﺮده ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺗﻮﻟﯿﺪی ﺑﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎی آﺳﯿﺎﯾﯽ و دﯾﮕﺮ ﻧﻘﺎط در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ .
ب: ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﭘﺮﺷﺘﺎب ﻓﺮآورده ﻫﺎی داﻧﺶ ﺑﺮ، ﻓﺮآورده ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ ﮔﺴﺘﺮده ای از داﻧﺶ و اﻃﻼﻋﺎت ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﻧﺪ .
ج: در ﺑﺨﺶ ﮐﺎرﻫﺎی ﯾﺪی ﺟﺎی ﺑﺮای ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻓﺮﻫﯿﺨﺘﻪ و داﻧﺶ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﺎز ﺷﺪه اﺳﺖ . در واﻗﻊ روﻧﺪ ﮐﺎر ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ درﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﺪی و ﺑﺎ ﺻﺮف ﻧﯿﺮو اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﺪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻓﮑﺮ و اﻧﺪﯾﺸﻪ اﺳﺖ.
د: ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی ﻧﻮﯾﻨﯽ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﺮﮐﺎرﻫﺎی داﻧﺶ ﺑﺮ اﺳﺖ. در واﻗﻊ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی اﻣﺮوزی ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺑﻪ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯾﯽ ﻣﯽ روﻧﺪ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ داﻧﺶ و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﮐﺎرﻫﺎ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﻇﻬﻮر
IS/IT در ﺳﻄﺢ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ، ﮐﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﻓﺮآﯾﻨﺪی اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد (ﻻود ن و ﻻردن،.(۱۳۷۷