۲- شرکت تغییرات در محیط را می پذیرد.
ط) پایش: در طول اجرای پروژه، تیمی شاخصهایی که در مرحله مدیریت پروژه اولیه مشخص شده است پایش می نماید و فعالیت را از نتیجه ناموثر که ممکن است اتفاق بیفتد دور می نماید. ابزار کنترل این پایش را انجام می دهد در این کنترل از انواع مختلف شاخصهای موفق برای پایش هر فعالیت استفاده می شود.
۲-۲۴- پیشینه تحقیق:
تا به حال درباره مدیریت زنجیره تامین و مدیریت ارتباط با مشتری تحقیقات زیادی انجام شده است که بخشی از تحقیقات داخلی انجام شده تاکنون در اینجا ذکر خواهد شد.
تحقیقی با عنوان: ارائه یک مدل تصمیم گیری چندمعیاره برای انتخاب بهترین تامین کنندگان در زنجیره تامین با تلفیق فرایند تحلیل سلسله مراتبی و برنامه ریزی آرمانی (مطالعه موردی صنایع خودروسازی) توسط غلام حسین سلیمانی شیری در سال ۱۳۸۸ انجام گردید. در این تحقیق ارتباط ویژگی های محصول با استراتژی زنجیره تامین مورد بررسی قرار گرفته است و از معیارهای عملکردی سطح یک مدل مرجع عملیاتی زنجیره تامین به عنوان معیار تصمیم گیری استفاده شده است. همچنین از روش های تصمیم گیری چند معیاره مبتنی بر فرایند تحلیل سلسله مراتبی و برنامه ریزی آرمانی برای در نظر گرفتن عوامل کمی و کیفی در انتخاب تامین کننده استفاده شده است.
همچنین در سال ۱۳۸۸ توسط محمدرضا طبیبی, نادر مظلومی مقاله ای با عنوان: « ارائه مدلی به منظور تجزیه و تحلیل، گزینش و اجرای راهبرد زنجیره تامین کسب و کار » ارائه شد. در این مقاله این ساختار علمی مدیریتی با دو ویژگی بارز و عمده زنجیره تامین و مدیریت راهبردی تحت عنوان مدیریت راهبردی زنجیره تامین از ساختار سنتی تبیین می شود. بدین منظور مولفه های مدل مدیریت راهبردی و روابط میان آن ها از دیدگاه جامعه آماری یعنی مدیران کسب و کارهای کشاورزی فعال در بورس کالایی کشاورزی تهران، شناسایی، غربال سازی و با روش معادلات ساختاری تحلیل شده است. بر اساس نتایج مشخص می شود، با این که مدیران به بیشتر متغیرهای شناسایی و تبیین شده مدیریت راهبردی توجه دارند، ولیکن از رابطه میان آن ها و نحوه استفاده از آن آگاه نیستند. در نهایت مدل مدیریت راهبردی ارائه شده در این مقاله راه گشای آنان خواهد بود.
تحقیقی باعنوان :« ارائه روشی برای اندازه گیری چابکی زنجیره تامین با بهره گرفتن از ترکیب تئوری گراف، رویکرد ماتریسی و منطق فازی » توسط احمد جعفرنژاد, علی محقر, مریم درویش, مهرداد یاسایی در سال ۱۳۸۹ انجام شد. در این مقاله نویسندگان ابتدا به اهمیت و ضرورت چابکی زنجیره تولید می پردازند به نظر آنها، برای محیط همیشه در حال تغییر این دوران، چابکی زنجیره تامین عاملی است حیاتی که بر رقابت پذیری سازمان ها اثرگذار می باشد. به منظور ایجاد یک زنجیره تامین چابک ابتدا لازم است معنای زنجیره تامین چابک روشن گردد، چرا که چابکی مفهومی بسیار وسیع ودارای ابعاد متفاوتی می باشد که جنبه های مختلفی از سازمان را در بر می گیرد. به طورکلی، با وجود اینکه در رابطه با چابکی تحقیقات زیادی انجام گرفته است، ولی به نسبت، مفهوم چابکی در زنجیره تامین چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. چنین وضعیتی نیاز به تکنیکی جهت اندازه گیری چابکی زنجیره تامین را مشخص می سازد. هدف این مقاله ارائه تکنیکی برای اندازه گیری چابکی زنجیره تامین است، این تکنیک ترکیبی از تئوری گراف و رویکرد ماترسی با منطق فازی و مدلسازی ساختار یافته مفهومی می باشد. تکنیک مذکور در یک مطالعه موردی به کار گرفته شده است و موانع اصلی چابکی زنجیره تامین در این مطالعه موردی شناسایی شده اند.
در سال ۱۳۸۴ مقاله ای با عنوان :« مدیریت زنجیره تامین و پشتیبانی تکنولوژی اطلاعات» توسط علیرضا پویا ارائه گردید. به نظر نویسنده، برای اداره صحیح زنجیره تامین لازم است تا نسبت به خدمات عالی به مشتریان، هـزینه های پایین و زمان چرخه کوتاه اطمینان حاصل کنیم. زنجیره های تامین دارای انواع مختلفی هستند که می توان از مهمترین آنها به «ساخت یکپارچه برای ذخیره کردن»، «پس از تخلیه پرکردن به طور مستمر»، «ساخت برمبنای سفارش» و «مونتاژ کانالی» اشاره کرد. اداره زنجیره تامین با وجود عدم اطمینان در تقاضا و تامین و نیاز برای هماهنگی بین چندین فعالیت تجــــاری شرکاء مشکل است. از اصلی ترین این مشکلات می توان از «اثر شلاق چرمی» و «ذخیره فریبنده» نام برد. راه حلهایی برای مشکلات زنجیره تامین وجود دارند که از آن جمله می توان به «ادغام عمودی»، «موجودی مناسب»، «استراتژی های کاهش عدم اطمینان محیطی» و استفاده از «تکنیک ها و فنون مناسب برنامه ریزی و تولید» اشاره کرد. فناوری اطلاعات نیز با پشتیبانی از راه حلهای ارائه شده گام موثری در حل مشکلات مذکور برداشته است. دومین شکل کمک فناوری اطلاعات از زنجیره تامین به وسیله کارکرد تجارت الکترونیک است که آن را ازطریق خودکارکردن فرایندها و یکپارچه کردن فعالیتهای اصلی شغل تجاری به وسیله یک ساختار الکترونیکی فراهم آورده است. اما اجرای سفارش نیز در تجارت الکترونیک به دلیل نیاز به حمل بسته های کوچک کالا برای مشتریان زیاد مشکل است که این مشکل ازطریق راه حلهایی همانند تحویل درهمان روز و حتی همان ساعت و انبارهای خودکار قابل حل است.
در سال ۱۳۸۳ مقاله ای با عنوان : «زنجیره های تامین» توسط فرهاد متین نفس ارائه و تدوین شد. نویسنده در این مقاله به تشریح این موضوع پرداخته است که چگونه فناوری اطلاعات نقش محوری را در توسعه عملکرد و موفقیت سازمانهای مجازی ایفا می کند و سیستم های اطلاعاتی باعث ارتباط و ترکیب طراحی قابل برنامه ریزی محصول و تولید آن با فعالیتهای طراحی و فرایند تولید می گردد. وی همچنین نوع فناوری اطلاعاتی موردنیاز برای هماهنگی درون سازمانی و بیرون سازمانی را موردبحث قرار می دهد.
همچنین تحقیقی با عنوان « بررسی سیستم مدیریت ارتباط با مشتری در نظام بانکی ایران» در سال ۱۳۸۹ توسط علیرضا شهرکی؛ محسن چهکندی و علیرضا ملاشاهی انجام شد. در این تحقیق سعی بر آن شده است که نقش مدیریت ارتباط با مشتری در بانکهای ایران و نقاط ضعف، قوت، اهداف و همچنین اثرات اجرایی نمودن آن و نقش محوری مشتری به عنوان رکن اساسی وحیاتی برای سرپا نگاه داشتن بانک مورد مطالعه و بررسی قرارگیرد و در پایان پیشنهاداتی برای اصلاح و بهبود کیفیت خدمات در بانک ارائه شده است.
۲-۲۵- مدل مفهومی :
با توجه به تحقیقات انجام شده در ارتباط با دو مفهوم مدیریت ارتباط با مشتر ی و نیز مدیریت زنجیره تامین معلوم شد که تحقیقات انجام شده هر یک از مفاهیم عنوان شده را در یک شرکت یا سازمان بصورت جداگانه مورد بررسی قرار داده اند، بطور مثال شیری در سال (۱۳۸۸)به بررسی ارتباط ویژگی های محصول با استراتژی زنجیره تامین مورد پرداخت و از معیارهای عملکردی سطح یک مدل مرجع عملیاتی زنجیره تامین به عنوان معیار تصمیم گیری استفاده کرده است. همچنین طبیبی و مظلومی(۱۳۸۸) به بررسی ساختار علمی مدیریتی با دو ویژگی بارز و عمده زنجیره تامین و مدیریت راهبردی پرداخته اند. جعفرنژاد و دیگران (۱۳۸۹) به بررسی ضرورت چابکی زنجیره تولید می پردازند به نظر آنها، برای محیط همیشه در حال تغییر این دوران، چابکی زنجیره تامین عاملی است حیاتی که بر رقابت پذیری سازمان ها اثرگذار می باشد. به منظور ایجاد یک زنجیره تامین چابک ابتدا لازم است معنای زنجیره تامین چابک روشن گردد.
پویا (۱۳۸۴ ) به بررسی ارتباط متقابل مدیریت زنجیره تامین و پشتیبانی تکنولوژی اطلاعات می‌پردازد. متین نفس (۱۳۸۳) به این موضوع پرداخته است که چگونه فناوری اطلاعات نقش محوری را در توسعه عملکرد و بررسی سیستم مدیریت ارتباط با مشتری در نظام بانکی ایران دارد. شهرکی و سعی می‌کنند تا نقش مدیریت ارتباط با مشتری در بانکهای ایران و نقاط ضعف، قوت، اهداف و همچنین اثرات اجرایی نمودن آن و نقش محوری مشتری به عنوان رکن اساسی وحیاتی برای سرپا نگاه داشتن بانک مورد مطالعه و بررسی قراردهند.
تاکنون تحقیق مشابهی که به بررسی ارتباط متقابل ابعاد مختلف مدیریت زنجیره تامین و مدیریت ارتباط با مشتری بپردازد انجام نشده است لذا با عیان ساختن ابعاد مختلف مدیریت ارتباط با مشتری و نیز مدیریت زنجیره تامین در این پژوهش سعی شده است با بهره گرفتن از مدلسازی معادلات ساختاری ارتباط متقابل ابعاد مفاهیم یاد شده مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. همانگونه که در شکل ۲-۱۰ مشاهده می‌شود مدیریت ارتباط با مشتری دارای چهار بعد حفظ و مراقبت از مشتری، درک نیازهای مشتریان، ایجاد ارزش برای مشتریان،مشتری‌محوری، مشتری‌گرایی است و مدیریت زنجیره تامین نیز از ۴ بعد کارآیی، یکپارچگی، پاسخگویی و اعتماد تشکیل شده است در این پژوهش ارتباط متقابل اجزای مدل مفهومی مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
کارآیی
حفظ و مراقبت از مشتری
درک نیازهای مشتریان
یکپارچگی
مدیریت زنجیره تامین
مدیریت ارتباط با مشتری
ایجاد ارزش برای مشتریان
پاسخگویی
مشتری‌محوری
اعتماد
مشتری‌گرایی
شکل ۲-۱۰ مدل مفهومی پژوهش
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه:
در این بخش از پژوهش روش جمع آوری و تحلیل داده ها و چگونگی یا شیوه اجرای پژوهش معرفی می‌شود. از آنجایی که خوانندگان پژوهش از طریق خواندن این بخش با نحوه انجام پژوهش آشنا می شوند، لازم است تمامی اجزای ضروری در اینجا توضیح داده شوند. در واقع این بخش دو هدف را دنبال می‌کند:
۱- پژوهشگران دیگر با مطالعه این بخش ، اگر بخواند، آن پژوهش را به دقت و با رعایت کلیه جزئیات تکرارکنند. ۲– خوانندگان قادر باشند، از طریق مقایسه نتایج پژوهش با بخش روش، اعتبار نتایج را مورد داوری قرار دهند(سیف،۲۹،۱۳۸۹). بنابراین ، در این فصل همه مراحل و اجزای ضروری روش پژوهش تشریح می شود. مک برونی (۱۹۹۰) گفته است، بخش روش قلب پژوهش است، و بسیاری از پژوهشگران ابتدا این بخش را می نویسند.
۳-۲-روش تحقیق:
این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی کاربردی است. از آنجایی که ویژگیهای جامعه مورد مطالعه را از طریق پیمایش ارزیابی می نماید، لذا تحقیق حاضر یک تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است که در آن محقق بدون دستکاری جامعه آن را به صورت هدف قرار داده و پس از جمع آوری داده های مورد نیاز با بهره گرفتن از تکنیک مدلسازی معادلات ساختاری[۴۵] به تجزیه و تحلیل عوامل پرداخته است. بنابراین روش تحقیق در این مطالعه، روش پیمایشی است. در روش پیمایشی با بهره گرفتن از پرسشنامه به جمع آوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز درباره متغیر ها ی تحقیق پرداخته می شود . بطور مصطلح پیمایش یکی از روش های تحقیق اجتماعی است که در آن اعضای جامعه آماری به پرسشهایی در مورد موضوع مورد مطالعه تحقیق، پاسخ می‌دهند. آنها این کار را یا از طریق پرکردن پرسشنامه‌ای که در اختیار آنها قرار می‌گیرد و یا شفاهاً از طریق مصاحبه انجام می‌دهند. فلذا روش تحقیق پیمایشی از روش های کمی است نه کیفی. مشخصه پیمایش، مجموعه ساخت‌مند یا منظمی از داده‌هاست که آن را ماتریس متغیر بر حسب داده‌های موردی می‌نامیم. بدین معنا که اطلاعاتی درباره متغیرها با خصوصیات یکسان، دست کم دو مورد، جمع آوری می‌کنیم و به یک ماتریس داده‌ها می‌رسیم. به عبارت دیگر؛ صفت یا ویژگی هر دو مورد را بر حسب متغیر گردآوری می‌کنیم و با کنار هم گذاشتن این اطلاعات به مجموعه ساخت‌مند یا مستطیلی از داده‌ها می‌رسیم»( دواس، دی ای،۱۳و۱۴،۱۳۸۳).
۳-۳- روش جمع آوری اطلاعات
روش های جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق به دو دسته تقسیم می شود:
۱) روش های کتابخانه‌ای ۲) روش های میدانی
۳-۳-۱- روش های کتابخانه‌ای
روش های کتابخانه‌ای در تمامی تحقیقات علمی مورد استفاده قرار می‌گیرد،در تحقیقاتی که ماهیت کتابخانه ای دارند، در این مطالعه بخشی از اطلاعات و داده های مورد نیاز بطریق کتابخانه ای و با بهره گرفتن از متون و مقاله های علمی گردآوری گردید، خصوصاً اطلاعات مورد نیاز برای بخش ادبیات نطری و پیشینه تحقیق با بهره گرفتن از این روش بدست آمد.
۳-۳-۲- روش های میدانی
روش های میدانی به روشهایی اطلاق می شود که برای جمع آوری اطلاعات، محقق ناگزیر است به محیط بیرون برود و با مراجعه به افراد با محیط، و نیز برقراری ارتباط مستقیم با واحد تحلیل یعنی افراد، اعم از انسان، مؤسسات و غیره، اطلاعات مورد نظر خود را جمع آوری کند. با توجه به موارد فوق اطلاعات و داده های مورد نیاز برای مدلسازی معادلات ساختاری با بهره گرفتن از پرسشنامه و ارائه آن به کارکنان بخشهای مختلف شرکت فولاد اسفراین جمع آوری گردید.
۳-۴- جامعه آماری و نمونه آماری:
جامعه آماری این تحقیق، شامل مدیران و کارکنان بخشهای مختلف شرکت فولاد اسفراین است.
۳-۴-۱- خلاصه ای از وضعیت شرکت فولاد اسفراین
تاریخچه اصلی طرح مجتمع اسفراین به قبل از انقلاب باز میگردد. مطالعات و بررسیهای کارشناسی توسط مشاورین وقت و مصوبات نیمه اول دهه پنجاه در شورای اقتصاد بیانگر نیاز مبرم نظام صنعتی کشور در آن سالها به ایجاد صنایع ملی و مادر خصوصاً در زمینه صنایع تولید کننده ماشین آلات صنعتی، به منظور توسعه صنعتی کشور و کاهش وابستگی این گونه صنایع به خارج از کشور می باشد.
در راستای هدف مذکور و بر اساس مطالعات کارشناسان داخلی و خارجی، سازمانها و تشکیلاتی جهت توسعه صنایع کشور ایجاد گردیدند. از جمله نهادهای تأسیس شده بر پایه تفکر مزبور “ بنیاد صنعتی اسفراین ” بود که بر اساس موافقتنامه های متبادله طرح با سازمان برنامه و بودجه در سال ۱۳۵۴ بایستی صنایعی چون ذوب و قطعه ریزی ( فولادی، چدنی و آلیاژهای غیر آهنی )، ذوب و شمش ریزی، آهنگری( با قالب باز و بسته )، ماشینکاری، عملیات حرارتی و تکمیل محصول در منطقه ای مجاور ایستگاه راه آهن اسفراین احداث و در نهایت کارخانه ساخت ماشینهای سنگین تحت عنوان طرح “ بنیاد عظیم صنعتی اسفراین ”با همکاری و پشتیبانی کشور شوروی سابق شکل می گرفت. اجرا این طرح به دلیل نیاز به بودجه عظیم ارزی در آن سالها قرار بود از طریق فروش بلند مدت گاز به کشور شوروی سابق تحقق پذیرد. اما این طرح بدلیل تغییر و تحولات ناشی از انقلاب اسلامی متوقف و دوره سکوت و رکود خود را در پیش گرفت، در فرصتهای مناسب پیش آمده بعد از انقلاب، ادامه اجرای طرح مذکور بدلایلی میسر نگردید.
ولی بالاخره در اثر مطالعات و بررسیهای بعمل آمده، بنحوی پی گیری و مورد تجدید نظر اساسی قرار گرفت. در سیاست گذاری جدید قرار بود طرح متمرکز قدیم ساخت ماشینهای سنگین، به صورت طرح های کوچکتری به مقتضای نیاز هر منطقه از کشور به اجرا در آید که یکی از مهمترین آنها “ ماشین سازی کرمان ” ، برای ساخت ماشین آلات و تجهیزات معدن بود که در سال ۱۳۶۱ مطالعات و بررسیهای فنی و اقتصادی آن به مشاور واگذار گردید. متعاقب این اقدام، ۳۷ نفر از نمایندگان استان خراسان طی درخواستی از نخست وزیر وقت در سال ۱۳۶۷ مصادف با آغاز تدوین برنامه پنج ساله اول خواستار و پی گیر اجرای طرح اسفراین شدند.
در این اثنا لزوم تولید قطعات صنعتی سنگین و همچنین ضرورت توسعه کشور در زمینه صنایع سنگین موجب گردید. که نقش حیاتی ایجاد صنایعی چون صنعت ریخته گری و آهنگری در توسعه صنایع سنگین کشور محرز وباجامعیت بخشیدن به طرح قبلی، طرح جدیدی تحت عنوان “ طرح ایجاد کارخانه ریخته گری و آهنگری قطعات سنگین ” پیشنهاد گردد. که پس از بررسیهای فنی و اقتصادی بعمل آمده طرح مذکور در کلیه مراجع قانونی ذیربط تصویب و موضوع توسط ریاست محترم مجلس شورای اسلامی وقت برای بار دوم در پروتکل همکاری های صنعتی فی مابین ایران و شوروی سابق در سال ۱۳۶۸ مطرح گردید . به علت عدم توفیق در اجرا طرح در چار چوب این پروتکل بدلیل فروپاشی شوروی، در ادامه اجراء طرح با بهره گرفتن از همکاری سایر کشور های تأمین کننده ماشین آلات در سال ۱۳۶۹ با اعتباری بالغ بر ۵۱ میلیارد ریال ( ۳۰۰ میلیون دلار بعلاوه ۳۰ میلیارد ریال ) به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. بر اساس مصوبه مورخ ۱۰/۱۰/۱۳۶۹ شورای اقتصاد، محل اجرا طرح شهر اسفراین تعیین و در تاریخ ۲۹/۹/۱۳۷۰ با پیگیریهای مجری وقت طرح عملیات اجرائی مرکز آموزش ( مرکز فولاد فعلی ) در داخل محدوده شهر اسفراین و ساختمانهای صنعتی طرح در محل سایت کارخانه واقع در کیلومتر ۱۰ جاده اسفراین - بجنورد آغاز شد.
وضعیت موجود شرکت
با توجه به اهداف طرح ایجاد کارخانه ریخته گری و آهنگری قطعات سنگین ، در طرح اولیه بخش های تولیدی و جنبی متنوعی نظیر ذوب و قطعه ریزی (فولادی،چدنی و آلیاژهای غیرآهنی) ، ذوب و شمش ریزی، آهنگری (قالب باز و قالب بسته) ، ماشینکاری، عملیات حرارتی و تکمیل محصول، برای طرح در نظر گرفته شده بود.
اما در بازنگری های بعدی با توجه به نظر سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، کل طرح به پروژه های آهنگری شعاعی و مرکز فولاد ، پرس سنگین و ذوب و ریخته گری، ماشینکاری و عملیات حرارتی تقلیل یافت.
مرکز فولاد (مرکز آموزش) طراحی و اجرای مرکز فولاد ، براساس تامین نیروی انسانی طرح ، ارتقاء دانش فنی کارکنان در دوران بهره برداری و فراهم آوردن زمینه ای برای پژوهش به منظور جذب تکنولوژی و ارتقاء کمی و کیفی تولید فولادهای آلیاژی انجام شد. این مرکز در زیربنای ۲۸۰۰۰ مترمربع ساخته شد و در حال بهره برداری است. ظرفیت تولید این مرکز ۳۰۰۰ تن شمش فولادی و ۲۰۰۰ تن قطعات آهنگری شده در سال می باشد.کارگاهها و آزمایشگاههای عمده این مرکز عبارتند از :
