4.1.معیارهای قانونی برای متوقف کردن سوء‌استفاده از سربازان……………………………………….
22
1.4.1.ایجاد اتفاق‌آرا…………………………………………………………………………………………………..
23
5.1. روند زندگی کودکان در اردوگاه و کودکان آواره……………………………………………………..
28
1.5.1. زنان و دختران جوان در اردوگاه ها……………………………………………………………………
29
2.5.1.کودکان اقلیت‌بومی…………………………………………………………………………………………..
31
3.5.1.کودکان آواره داخلی…………………………………………………………………………………………..
32
4.5.1.پناهندگان………………………………………………………………………………………………………..
35
فصل دوم- تلفات جنگ بر سلامت کودکان و راه‌های مقابله با‌آن………………
37
1.2.بیماری‌های واگیر‌دار……………………………………………………………………………………………
38
1.1.2.جنگ، فقر و ایدز……………………………………………………………………………………………..
41
1.1.1.2. ایدز و ارتش…………………………………………………………………………………………………
43
2.1.1.2.کودکان یتیم شده به‌واسطه ایدز…………………………………………………………………………
44
3.1.1.2.جوانان و ایدز……………………………………………………………………………………………….
45
2.1.2. تجهیزات و اطلاعات در مهار ایدز…………………………………………………………………….
47
3.1.2.کمک‌های فوری در درمان ایدز…………………………………………………………………………..
48
2.2. تأثیرات خشونت جنسی و استثمار………………………………………………………………………..
50
1.2.2.سوء‌استفاده و قاچاق جنسی……………………………………………………………………………….
53
2.2.2.حمایت از بازمانده‌ها…………………………………………………………………………………………
54
3.2.2. بخشودگی تجاوز‌جنسی……………………………………………………………………………………
55
4.2.2. مکانیسم‌های کنترل خشونت جنسی………………………………………………………………….
57
1.4.2.2. بهداشت تولید‌مثل…………………………………………………………………………………………
58
2.4.2.2. تهدید برای امکانات و کارکنان بهداشت……………………………………………………………
59
3.4.2.2. تهدید برای کودکان……………………………………………………………………………………….
60
4.4.2.2. اختلال در تولید و عرضه مواد‌غذایی………………………………………………………………..
60
5.4.2.2. سوء‌تغذیه……………………………………………………………………………………………………
61
6.4.2.2. تهدید برای تغذیه با شیر‌مادر…………………………………………………………………………..
63
7.4.2.2. تهدید برای امنیت غذایی………………………………………………………………………………..
64
3.2. مقابله با تأثیرات جنگ در کودکان و نوجوانان…………………………………………………………
65
1.3.2.کودکان…………………………………………………………………………………………………………….
66
2.3.2. نوجوانان………………………………………………………………………………………………………..
67
3.3.2 ترویج بهبود روانی و روش‌های آن …………………………………………………………………….
69
4.3.2. مورد‌توجه قرار دادن فرهنگ محلی……………………………………………………………………..
71
5.3.2. سیستم‌های مراقبت فعلی……………………………………………………………………………………
72
6.3.2. مشارکت کودکان…………………………………………………………………………………………….
73
7.3.2. کنترل و ارزیابی………………………………………………………………………………………………..
73
8.3.2.آموزش برای بقا و پیشرفت……………………………………………………………………………….
74
1.8.3.2.آموزش کودکان آواره………………………………………………………………………………………
75
2.8.3.2.آموزش نوجوانان……………………………………………………………………………………………
78
3.8.3.2.تحصیلات دختران………………………………………………………………………………………….
78
4.8.3.2.آموزش کودکان معلول……………………………………………………………………………………
80
فصل سوم- سلاح‌های کشتار جمعی و سلاح‌های سبک……………………………
81
1.3. سلاح‌های كوچك و سبك…………………………………………………………………………………..
82
1.1.3.عواقب اسلحه‌های کوچک برای کودکان……………………………………………………………….
83
1.1.1.3.بی‌خانمانی……………………………………………………………………………………………………..
85
2.1.1.3.از دست‌دادن والدین……………………………………………………………………………………….
86
3.1.1.3.بزهکاری………………………………………………………………………………………………………
87
2.1.3.متوقف‌کردن جریان تولید اسلحه………………………………………………………………………….
87
3.1.3.دیدگاه حقوق بین‌الملل در زمینه سلاح‌های سبک…………………………………………………..
90
2.3.سلاح‌کشتارجمعی……………………………………………………………………………………………….
91
1.2.3.مین‌ها………………………………………………………………………………………………………………
92
1.1.2.3.دیدگاه حقوق بین‌الملل…………………………………………………………………………………..
94
2.1.2.3. حقوق بین‌الملل عرفی…………………………………………………………………………………..
94
3.1.2.3. حقوق بین‌الملل بشردوستانه……………………………………………………………………………
94
2.2.3بمب‌های خوشه‌ای……………………………………………………………………………………………..
/>96
1.2.2.3.دیدگاه حقوق بین‌الملل…………………………………………………………………………………..
97
2.2.2.3. حقوق بین‌الملل عرفی……………………………………………………………………………………
98
3.2.2.3. حقوق بین‌الملل بشردوستانه……………………………………………………………………………
99
3.3. تأثیر مین…………………………………………………………………………………………………………..
101
1.3.3. بررسی و ارزیابی مین‌ها…………………………………………………………………………………….
103
2.3.3.آگاهی از مین……………………………………………………………………………………………………
103
3.3.3. پاکسازی مین‌ها……………………………………………………………………………………………….
104
4.3.3.امکانات برای اثرات مین…………………………………………………………………………………….
107
1.4.3.3.جمع‌آوری و انهدام سلاح‌ها……………………………………………………………………………
108
2.4.3.3.تغییر‌دادن فرهنگ خشونت……………………………………………………………………………..
110
فصل چهارم- تحریم اقتصادی و حمایت از کودکان و زنان در جنگ………….
113
1.4. تحریم‌اقتصادی……………………………………………………………………………………………………
114
1.1.4. تأثیرات ناخواسته تحریم‌ها………………………………………………………………………………..
114
2.1.4. تحریم‌های تعیین‌شده………………………………………………………………………………………..
115
3.1.4. پایانی برای رهایی از تحریم‌ها…………………………………………………………………………..
116
2.4. حمایت از حقوق کودکان……………………………………………………………………………………..
118
1.2.4. کنوانسیون حمایت از حقوق کودکان…………………………………………………………………..
118
2.2.4. کنوانسیون حمایت از حقوق پناهندگان………………………………………………………………..
121
3.2.4 .کشاندن مجرمان پای میز محاکمه………………………………………………………………………..
122
4.2.4. تبدیل کردن استانداردهای بین‌المللی به واقعیت……………………………………………………
123
3.4. زنان و روند صلح………………………………………………………………………………………………..
126
1.3.4. حمایت از حقوق زنان………………………………………………………………………………………
126
2.3.4. روند صلح معتبرتر زنان…………………………………………………………………………………….
127
3.3.4. صلح مردمی……………………………………………………………………………………………………
128
4.3.4. تضمین مشارکت زنان……………………………………………………………………………………..
129
5.3.4. دادگاه جنسیت در روند صلح…………………………………………………………………………….
131
4.4 اقدامات حمایت کننده صلح…………………………………………………………………………………
132
1.4.4. قانون اساسی……………………………………………………………………………………………………
133
2.4.4 سیستم انتخاباتی………………………………………………………………………………………………
134
3.4.4. سیستم قضائی…………………………………………………………………………………………………
135
4.4.4 رسانه‌های گروهی و ارتباطات…………………………………………………………………………….
136
1.4.4.4. رسانه‌ها و جنگ……………………………………………………………………………………………
137
2.4.4.4. رسانه‌ها برای تغییر اجتماعی……………………………………………………………………………
139
5.4.کودکان و روند صلح…………………………………………………………………………………………….
141
1.5.4.پروسه صلح، بازسازی و توافق……………………………………………………………………………
143
2.5.4.عقاید کودکان برای صلح…………………………………………………………………………………..
145
3.5.4.آماده کردن منابع برای کودکان جنگ‌زده………………………………………………………………
146
4.5.5.جلوگیری از جنگ……………………………………………………………………………………………
148
نتیجه‌گیری……………………………………………………………………………………………………………….
153
پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………….
155
منابع……………………………………………………………………………………………………………………….
160
چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………….
188
چکیده

در‌طی اقدامات جهانی به‌منظور افزایش حمایت از کودکان در جنگ‌های مسلحانه، این رساله یک طیف گسترده‌ای از مسائل مهم را بررسی می کند که موضوعات زیر از مبنای یک درخواست فوری برای این اقدامات است:

پایان‌یافتن بخشودگی برای جرم علیه کودکان و پایان یافتن مقاومت برای جنگ، فراهم کردن جایگاه برای کودکان در برنامه‌های امنیتی، کنترل و اعلام نقض حقوق کودکان در جنگ، واکنش نسبت به وسعت درگیری‌های جنسی و ایجاد صلح، درگیر‌شدن نوجوانان در بازسازی، حمایت کردن از کودکان در محاصره از ویروس HIV، بهبود‌بخشیدن اطلاعات، جمع‌آوری اطلاعات و روان‌کاوی کودکان در جنگ، آموزش و توجه روی حقوق کودکان و جنسیت، تأیید جامعه اجتماعی برای حمایت از کودکان، آماده کردن منابع برای کودکان متأثر از جنگ.

در‌مورد خطاب قرار‌دادن مسئله کودکان در مخاصمات مسلحانه ناراحت و مغلوب‌شدن برای آمار ناامید کننده، طبیعی می‌باشد. وقتی ما از صدها، هزارها و میلیون‌ها کودکان متأثر از جنگ صحبت می‌کنیم، لازم است به خاطر داشته‌باشیم که هر‌تعداد و هر‌آماری زندگی یک بچه را نشان می‌دهد یعنی پسر، دختر، خواهر یا برادر کسی.

کلید‌واژگان: جنگ، کودکان‌سرباز، خشونت‌جنسی، ایدز، پناهندگی.

مقدمه

در ‌سراسر تاریخ، جنگ تلفات وحشتناکی را برای کودکان تحمیل کرده‌است اما مهارت‌های جنگی مدرن، کودکان را بی‌رحمانه‌تر و حساب‌شده‌تر از قبل معلول می‌کند و مورد سوء‌استفاده قرار می‌دهد. به‌دلیل درگیر شدن در جنگ‌های پیچیده که علل متعدد و دورنماهای کوچکی از پایداری اولیه را دارد، کودکان ظاهراً برای قدرت و ثروت به درگیری‌های رایج و دائمی گرفتار می‌شوند. در طول دهه‌ی 1990 بیش از 2 میلیون نفر کودک در‌نتیجه مخاصمات ‌مسلحانه، مردند و اغلب آنها از روی عمد، مورد‌هدف قرار‌داده‌شده و کشته شدند. بیش از سه برابر آن تعداد، برای همیشه عاجز‌ شدند و به‌طور جدی صدمه دیدند.1 حتی تعداد بیشتری قربانی بیماری، سوء تغذیه و خشونت‌های جنسی شدند. درگیری‌های مدرن امروزی به‌طور‌خاص برای کودکان مرگبار هستند، زیرا تفاوت‌های کمی بین جنگجوها و غیرنظامی‌ها ایجاد می‌شود. در دهه‌های اخیر، میزان غیر‌نظامی‌های زخمی و کشته‌شده به‌طور چشمگیری از 5% تا بالای 90% قربانی‌ها افزایش یافته است.

امروزه، جنگ اغلب دلالت بر‌سطوح وحشتناک خشونت و وحشیگری از تجاوز و ویرانی محصولات تا خراب کردن چاه‌ها و کشتار دسته‌جمعی علنی دارد. تجاوزهای وحشیانه علیه کودکان و جوامع آنها منجر‌به این شد که 20 میلیون بچه در‌حال‌حاضر از خانه‌هایشان، یا به‌عنوان پناهنده یا به‌طور ناخودآگاه آواره شوند2 و کودکان خودشان می‌توانند به‌عنوان جنگجو درگیر شوند و در مهلکه‌ای گرفتار شوند که در آن نه تنها اهداف جنگ نیستند، بلکه حتی مقصر فجایع می‌باشند. در هر زمان بیش از 000/300 بچه در جنگ‌ها به عنوان سرباز مورد استفاده قرار می‌گیرند.3

پایان جنگ سرد، امیدها را برای پایان‌دادن به جنگ ایجاد‌شده توسط رقابت ابرقدرت را افزایش داد در عوض آن، جهان شاهد استرس مخاصمات مسلحانه بیشتر داخل ایالات، بلکه بین آنها بوده است اما حتی این به اصطلاح درگیری‌های داخلی، ابعاد بین‌المللی و منطقه‌ای دارند و غالباً به‌عنوان جنگ‌های قبیله‌ای یا برخوردهای قوی با کنار‌گذاشته‌شدن بسیاری از این درگیری‌های خانمان سوز توسط آن کشورها، مؤسسه و افرادی با منافع استراتژیک تشدید می‌شوند و بودجه‌ی آنها تأمین می‌شود. بازمانده‌ی استعمار در فروپاشی نظم عمومی منعکس می‌شود، قومیت و مذهب به کار برده می‌شود تا کاری برای منافع گروه‌های کوچک یا شخصی با تأثیرات ویران‌کننده انجام دهد.

بدون محدود‌کردن بحث، این رساله چندین فاکتور دیگر تشدید‌کننده درگیری‌های مدرن را شناسایی می‌کند:

درگیری‌ها روی منابع طبیعی: الماس‌ها، جنگ‌های طولانی مدت در آنگولا و سیرالئون را حمایت مالی می‌کنند. در سودان و جاهای دیگر درگیری‌های داخلی بر پایه نفت خام استوار می‌باشد و سود حاصل از مواد‌مخدر غیرقانونی به‌طور‌قابل ملاحظه‌ای در جنگ افغانستان و کلمبیا نشان داده می‌شود.
هیچ‌کدام از این موقعیت‌ها نتوانست برای مدت طولانی بدون داد‌و‌ستد در قسمت‌های مرفه جهان وجود داشته‌باشد. داد‌و‌ستدهای جهانی که بعضی قانونی و بعضی دیگر غیرقانونی می‌باشد، تبانی بین‌المللی را ایجاد کرده‌است که جنگ را نه‌تنها ممکن، بلکه آن‌را بسیار پر‌فایده می‌سازد.
میزان فروش سلاح‌های جهانی بین‌المللی مخصوصاً نیروهای کوچک به شعله‌ور شدن و تداوم جنگ‌هایی کمک می‌کند که کودکان را قربانی می‌کنند. در‌واقع نیروهای کوچک که برای استفاده آسان می‌باشند اکنون آن‌قدر به‌سادگی در دسترس می‌باشند که فقیرترین جوامع می‌توانند دسترسی به سلاح‌های کشنده را به‌دست‌ آورند.
با منع‌شدن توسط بدهی خارجی و ضروریات انطباق بنیادی، بسیاری از کشورهای در‌حال توسعه مجبور شده‌اند نظام اقتصادی‌شان را سازماندهی کنند و خدمات اصلی را قطع کنند و وسعت بخش عمومی را کاهش‌دهند. در این پروسه، آنها اغلب نظام اقتصادی‌شان را ضعیف می‌کنند و ناخواسته درهایی را برای غارتگران مشتاق قدرت و منفعت باز می‌کنند.
با بدتر شدن وضعیت، کمک‌های فوری بین‌المللی برای قربانیان مخاصمات مسلحانه کم و غیرمنصفانه      می‌باشد. بین سال‌های 1994 تا 1999 سازمان ملل متحد 1305 میلیارد‌دلار برای کمک‌های فوری درخواست داد که آن کمتر از 9 میلیارد‌دلار دریافت کرد. در سال 1999 در‌حالی‌که کشورهای اهدا‌کننده معادل 59 سنت به ازای هر‌شخص در هر‌روز فراهم کردند به‌منظور اینکه به 3.5 میلیون مردم متأثر از جنگ در استان کوزوو (جمهوری فدرال یوگسلاوی) و سایر قسمت‌های جنوب‌شرقی کمک کنند. در آفریقا 12 میلیون نفر از مردم متأثر از جنگ هر یک معادل 13 سنت به ازای هر روز دریافت کردند.4

علاوه بر کمک‌های فوری، جامعه‌ی بین‌المللی از طریق توجه زیاد به ایجاد صلح و حفظ صلح و گسترش مخاصمات مسلحانه واکنش نشان داده‌است. برای مثال موفقیت در السالوادور، نامیبیا و نیکاراگوئه وجود داشت اما همچنین شکست غم‌انگیز در سومالی، یوگسلاوی سابق و در روآندا که 000/800نفر کشته شدند وجود داشت.5

وحشیگری‌های انجام شده به‌طور همیشگی علیه کودکان در جنگ، یک ایراد جدی را برای قانون بین‌المللی ایجاد می‌کند. علی رغم این حقیقت که جامعه‌ی بین‌المللی اسناد زیادی را برای حمایت از حقوق بشر و برای تعقیب مجرمان کشتارهای جمعی ایجاد کرده است اما این تعهدها تنها به اندازه‌ی تمایل حزب‌های ایالات و سایرین برای حمایت کردن از آنها مؤثر می‌باشند و بسیاری وظایف و مسئولیت‌هایشان را بدون مجازات نادیده گرفته‌اند.

1.بیان مسئله و اهمیت موضوع

کودکان به‌عنوان آسیب‌پذیرترین گروه جامعه همواره در برابر فشارهای ناشی از مشکلات زندگی قرار می‌گیرند چرا كه عدم توانایی بدنی و فیزیكی آنها و بی‌تجربگی‌شان در برابر زندگی، آنان را سخت شكننده و آسیب‌پذیر می‌كند. حمایت از کودکان که آینده سازان جهانند، نیاز به تغییر رویکرد جدی از سوی اندیشمندان و سیاستمداران جهان دارد. اگر بر آنیم كه فردا در صلح و آرامش باشد، باید امروز به آن بیندیشیم. چرا كه كودك امروز جنگ، لامحاله سرباز جنگ افروز فردا خواهد شد.كودكی كه با خشونت و بی‌رحمی بزرگ می‌شود، این بی‌رحمی را نسبت به همنوعان خود نشان می‌دهد.

كودكی كه جنگ را تجربه می‌كند، برای دیرزمانی احساس عدم امنیت می‌كند. این عدم امنیت به شكل‌های مختلف در رفتار او بروز می‌كند. ترس از تاریكی و حیوانات، و ترس از قرار گرفتن در موقعیت‌های ناآشنا. كودكانی كه دچار این علائم شده‌اند، تكرار مكرر این حادثه در ذهن‌شان صورت می‌گیرد. در نقاشی‌ها و بازی‌های این كودكان باز هم این ماجرا تكرار می‌شود، در كابوس‌های شبانه‌شان، در رویاها و تخیل‌شان. كودكی كه در معرض جنگ قرار می‌گیرد نگاهش به زندگی و جهان دگرگون می‌شود.

این حق كودكان است كه در محیطی آرام و شاد زندگی خود را آغاز كنند و از آن لذت ببرند. برقراری امنیت و آسایش برای كودكان از مهم‌ترین وظایف ما بزرگ‌ترهاست. ایجاد ناامنی و خشونت آنان را هم از آغاز می‌پژمراند. دیدن صحنه‌های خشونت‌بار جنگ با چهره وقیح و بی‌رحمش چیزی نیست كه برای بی‌پناهی آنان قابل تحمل باشد. لذا هدف از ارائه این پایان نامه، بررسی آثار مخرب جنگ بر زندگی کودکان و مخصوصاً دختران جوان می باشد که ممکن است در تمام مراحل و ابعاد زندگی آنها تأثیر گذار باشد. همچنین ضمن بررسی راه‌های جبران و جلوگیری از جنگ و عواقب آن، به بررسی کنوانسیون‌های مرتبط با این موضوع از دیدگاه حقوق بین‌الملل نیز پرداخته شده است.

2.علت انتخاب موضوع

در رابطه با انتخاب این موضوع، انگیزه‌هایی وجود دارد. با توجه به اینکه یکی از روش‌های انجام پژوهش‌های علمی، مخصوصاً رشته حقوق مواجه شدن با مشکلات و خلأهای موجود در جامعه می‌باشد، لذا اینجانب طی راهنمایی استاد معزز و محترم، تصمیم گرفتم که در زمینه جنگ و تأثیرات آن بر حقوق کودکان، پژوهش خود را آغاز نمایم.