به منظور بررسی اثرات غلظتهای مختلف بنزیلآدنین، پراکسیدهیدروژن و اسیدسالیسیلیک بر خواص فیزیکوشیمیایی گل شاخه بریده آنتوریوم، سه آزمایش مجزا در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تکرار در آزمایش اول و دوم و 8 تکرار در آزمایش سوم در آزمایشگاه پس از برداشت دانشگاه محقق اردبیلی طی سال 92-93 اجرا شد. غلظتهای استفاده شده از تیمار اسیدسالیسیلیک در هر سه آزمایش یکسان بود ولی غلظتهای تیمارهای دیگر در هر سه آزمایش متفاوت بود. نتایج حاصل از آزمایش اول نشان داد که سطح 100 پیپیام بنزیلآدنین تأثیر معنیداری بر طول عمرگلجایی، محلول جذب شده و وزنتر نسبی داشت و غلظتهای 1 و 1000 پیپیام اثر معنیداری نداشتند. تیمار پراکسیدهیدروژن در غلظت 25 مایکرومولار اثر معنیداری بر عمرگلجایی، محلول جذب شده و وزنتر نسبی داشت در حالیکه غلظتهای بالاتر (50 و 100مایکرومولار) اثر معنیداری نداشتند. نتایج حاصل از آزمایش اول و دوم نشان داد که اسیدسالیسیلیک باعث بهبود طول عمرگلجایی، محلول جذب شده و وزنتر نسبی نسبت به شاهد شد ولی اختلاف معنیداری با آن نشان نداد. و غلظت 5/0 میلیمولار در آزمایش اول و دوم بالاترین عمر گلجایی را دارا بود. نتایج حاصل از آزمایش دوم نشان دادکه سطوح 100،50 و 200 پیپیام بنزیلآدنین تأثیر معنیداری بر صفات مورد ارزیابی داشته و سطح 100 پیپیام طول عمر گلجایی بالاتری داشت. در حالیکه غلظت 400 پیپیام تفاوت معنیداری با شاهد نداشت. تیمار پراکسیدهیدروژن در غلظتهای 5، 15 و 25 مایکرومولار اثر معنیداری بر صفات مورد ارزیابی داشته در حالیکه غلظت 35 مایکرومولار تفاوت معنیداری با شاهد نداشت. نتایج حاصل از آزمایش سوم نشان داد که همه سطوح بنزیلآدنین اثر معنیداری بر صفات مورد ارزیابی داشتند و سطح 100 پیپیام طول عمر گلجایی بالاتری داشت. تیمار پراکسیدهیدروژن نیز تأثیر معنیداری بر صفات مورد ارزیابی داشت و غلظت 10 مایکرومولار عمر گلجایی بالاتری را دارا بود. تیمار اسیدسالیسیلیک در همه سطوح اثر معنیداری بر صفات مورد ارزیابی داشت و غلظت 5/0 میلیمولار عمر گلجایی بالاتری داشت. همچنین اثر همه تیمارها در آزمایش سوم بر میزان قند محلول و نشت یونی در سطح احتمال 1 درصد معنیدار بود.
كلید واژهها: اسیدسالیسیلیک، بنزیلآدنین، پراکسیدهیدروژن، عمر گلجایی
فهرست مطالب
شماره و عنوان مطالب
صفحه
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1 – مقدمه…………………………………………………………………………………………………… 2
1-2- اهمیت علم فیزیولوژی پس از برداشت ………………………………………………………. 3
1-3- اهمیت علم فیزیولوژی پس از برداشت در گیاهان زینتی………………………………. 4
1-4- عوامل تاثیر گذار در عدم موفقیت صادرات گل های بریده…………………………….. 5
1-5- عوامل موثر در طول عمر گیاهان زینتی………………………………………………………. 6
1-6- دلایل کاهش طول عمر پس از برداشت گل…………………………………………………… 6
1-7- عوامل محیطی موثر در طول عمر گل های شاخه بریده …………………………………. 7
1-7-1- نور………………………………………………………………………………………….. 7
1-7-2- دما…………………………………………………………………………………………. 7
1-7-3- آبیاری…………………………………………………………………………………….. 8
1-7-4- تهویه گلخانه……………………………………………………………………………. 8
1-8- زمان برداشت گل های شاخه بریده……………………………………………………………. 8
1-9- شرایط نگهداری گلهای شاخه بریده………………………………………………………….. 9
1-10- گیاهشناسی آنتوریوم………………………………………………………………………….. 10
1-11- اهمیت و جایگاه………………………………………………………………………………….. 10
1-12- شرایط نگهداری گل شاخه بریده آنتوریوم……………………………………………… 11
1-13- گلدهی………………………………………………………………………………………………. 11
1-14- برداشت…………………………………………………………………………………………….. 11
1-15- عوامل موثر بر رشد و نمو آنتوریوم………………………………………………………… 12
1-15-1- دما…………………………………………………………………………………….. 12
1-15-2- نور……………………………………………………………………………………… 13
1-15-3- رطوبت……………………………………………………………………………….. 13
1-15-4- تغذیه…………………………………………………………………………………. 14
1-16- روشهای تکثیر آنتوریوم…………………………………………………………………….. 15
1-16-1- ازدیاد با بذر…………………………………………………………………………. 15
1-16-2- ازدیاد رویشی………………………………………………………………………. 16
1-16-2-1- قلمهگیری……………………………………………………………. 16
1-16-2-2- خوابانیدن…………………………………………………………….. 16
1-16-2-3- تقسیم کردن ……………………………………………………….. 16
1-16-2-4- – ازدیاد از طریق کشت بافت………………………………….. 16
1-17- پس از برداشت آنتوریوم………………………………………………………………………. 17
1-18- محلولهای محافظ گل…………………………………………………………………………. 17
1-18-1- قند …………………………………………………………………………………… 18
1-18-2- ترکیبات ضداتیلنی………………………………………………………………. 19
1-18-2-1- ترکیبات نقره………………………………………………………… 19
1-18-2-2- متیل سیکلوپروپن (1-MCP…………………………………. 19
1-18-2-3- آمینواکسی استیک اسید (AOA)…………………………. 19
1-18-2-4- الکل …………………………………………………………………… 20
1-18-2-5- ضد اتیلنهای دیگر……………………………………………….. 20
1-18-2-6- آنتیباکتریها و اسیدی کنندهها…………………………….. 20
1-18-2-7- کیفیت آب……………………………………………………………. 21
1-19- مروری بر پیشینه پژوهش……………………………………………………………………. 21
1-19-1- اسید سالیسیلیک………………………………………………………………………….. 21
1-19-2- پراکسید هیدروژن…………………………………………………………………………. 23
1-19-3- سایتوکنینها…………………………………………………………………………………. 26
\ 
1-20- مهمترین اهداف پژوهش…………………………………………………………………28
فصل دوم: مواد و روش پژوهش
2-1- مواد و روش شناسی پژوهش…………………………………………………………………… 30
2-2- آماده سازی تیمارهای آزمایش…………………………………………………………………. 32
2-3- شاخص‌های ارزیابی………………………………………………………………………………… 32
2-3-1 عمر گلجایی…………………………………………………………………………….. 32
2-3-2- محلول جذب شده………………………………………………………………….. 33
2-3-3- وزن تر نسبی…………………………………………………………………………. 33
2-3-4- نشت یونی…………………………………………………………………………….. 33
2-3-5- قند محلول……………………………………………………………………………. 34
2-4- روش تجزیه آماری………………………………………………………………………………… 35
2-5- فاصله زمانی اندازهگیری شاخصها…………………………………………………………… 35
2-6- علائم اختصاری…………………………………………………………………………………….. 35
فصل سوم: نتایج و یافتههای پژوهش
1-3- نتایج آزمایش اول……………………………………………………………. 41
3-1-1- عمر گلجایی…………………………………………………………………………… 41
3- 1-2- میزان محلول جذب شده……………………………………………………….. 42
3-1-3- وزن تر نسبی…………………………………………………………………………. 46
3-1-4- نتیجهگیری کلی آزمایش اول…………………………………………………… 50
3-2- نتایج آزمایش دوم…………………………………………………………………………………. 51
3-2-1- عمر گلجایی…………………………………………………………………………… 51
3-2-2- میزان محلول جذب شده………………………………………………………… 52
3-2-3- وزن تر نسبی…………………………………………………………………………. 56
3-2-4- نتیجهگیری کلی آزمایش دوم…………………………………………………… 60
3-3- نتایج آزمایش سوم………………………………………………………………………………… 61
3-3-1- عمر گلجایی…………………………………………………………………………… 61
3-3-2- میزان محلول جذب شده………………………………………………………… 62
3-3-3- وزن تر نسبی…………………………………………………………………………. 66
3-3-4- قند محلول……………………………………………………………………………. 70
3-3-5- نشت یونی…………………………………………………………………………….. 73
فصل چهارم: نتیجهگیری و بحث
بنزیلآدنین…………………………………………………………………………………………………… 78
پراکسیدهیدروژن…………………………………………………………………………………81
اسیدسالیسیلیک…………………………………………………………………………………..83
نتیجه گیری کلی………………………………………………………………………………………86
پیشنهادات…………………………………………………………………………………………..87
– مقدمه
گل آرامبخش و تسکین دهنده دلها و زیباییبخش محیط زیست و تلطیف کننده روح انسان است و زندگی در مجاورت گل و گیاه برای انسان اثرات مفید روحی و روانی دارد.گلها بخش جدایی ناپذیر زندگی انسانها بدلیل تنوعشان در زیبایی، شکل، بافت، رنگ و عطر میباشند (67). گلها علاوه بر اینکه از نظر روحی و روانی دارای تاثیرات مفید همچون افزایش ضریب امید به زندگی و تغذیهی روحی، افزایش ضریب کارایی افراد در محیط کاری و افزایش تفاهم و روابط حسنهی خانوادگی و اجتماعی هستند، فواید اقتصادی فروانی از جمله نیاز فراوان به نیروی کار و ارزآوری دارند (4). صنعت گل در کشورهای پیشرفته، توسعه فراوانی یافته ولی متاسفانه در کشور پهناور ایران با مشکلات فراوانی رو به رو است. کشور ما ایران از لحاظ جایگاه تولید گل و گیاهان زینتی در رده 17 جهان قرار گرفته است. ولی از لحاظ صادرات در رتبه 107 جهانی است (20).
از مهمترین گلهای بریده زینتی که اهمیت بسیار زیادی در دنیا و در کشور ما از نظر تجاری دارد گل آنتوریم با نام علمی (Anthurium andraeanum L.) میباشد که گیاهی از تیره شیپوری است. گیاهی دائمی گلخانه ای با ریشه های ضخیم است که گونه های آن اغلب به صورت دارزی در جنگلهای استوایی یافت میشود. گلی است که برگهای مخملی و زیبای آن در گل آرایی جایگاه ویژه ای دارد. بیشتر به خاطر اسپات رنگی و گاهی برای برگهای زیبای آن پرورش داده می شود. مزیت این گل در گلآرایی ناشی از دمگل بسیار بلند و طولانی بودن دوران گلدهی آن که به حدود3 ماه می رسد، میباشد. دمگل به یک اسپات ختم شده که داخل آن گل آذین سنبله دم روباهی شکل به نام اسپادیکس قرار دارد و گلهای حقیقی روی آن قرار دارند. اسپات از نظر شکل و اندازه تنوع زیادی دارد. بسیاری از گونهها در فصل پاییز و زمستان گل می دهند (27).
انسداد آوندی یکی از مشکلات اکثر گلهای شاخه بریده است که ماندگاری آنها را کاهش می دهد. پس از جدا شدن گل از گیاه مادری، سطح برش خورده در معرض میکروارگانیسم های مختلف قرارمی گیرد که این امر باعث انسداد آوند چوبی می شود، به طوریکه از انتقال آب در ساقه جلوگیری کرده و شرایط را برای پیری زود هنگام گل فراهم می کند (1).
امروزه از مواد شیمیایی مختلفی با خاصیت میکروبکشی در محلولهای نگهدارنده گلهای شاخه بریده استفاده میشود، ولی به دلایل مشکلات زیست محیطی که این ترکیبات دارند، باعث شده است که امروزه مواد طبیعی و سازگار با محیط زیست مورد توجه قرار گیرد. اخیرا استفاده از انواع اسیدهای آلی برای بهبود کمی و کیفی محصولات زراعی و باغی رواج فراوان یافته است. مقادیر بسیار کم از اسیدهای آلی اثرات قابل ملاحظهای در بهبود خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک داشته و به دلیل وجود ترکیبات هورمونی اثرات مفیدی در افزایش تولید و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی دارند (10).
لذا این پژوهش نیز در همین راستا و به منظور بررسی تاثیر اسید سالیسیلیک، پراکسید هیدروژن و بنزیل آدنین روی خواص فیزیکو شیمیایی گل آنتوریوم انجام شد. امید است نتایج این پژوهش به عنوان روشی نوین و موثر در جهت جلوگیری از ضایعات گلهای بریده با افزایش عمر گلجایی آن ها در تجارت گل اقتصاد کشور تاثیر گذار بوده و علاوه بر کمک به رفع نیاز های داخلی، گام موثری جهت صادرات گلهای شاخه بریده با کیفیت و خواسته بازارهای جهانی باشد.
1-2- اهمیت علم فیزیولوژی پس از برداشت
امروزه برای بالا بردن میزان بهرهوری، استفاده بهتر از منابع کارگری، انرژی و سرمایه، به جای افزایش در تولید، توجه و تاکید بیشتری روی نگهداری فرآورده های پس از برداشت می شود (24).
فیزیولوژی پس از برداشت با مطالعه بیوشیمی در مورد فیزیولوژی بافت و اندام زنده و با شناخت دقیق تغییرات و عملیات موثر بر کاهش مرغوبیت، راههای کنترل آنها را از هنگام برداشت تا زمان مصرف بررسی مینماید و با استفاده از دانش فنی و ابزار موجود در صدد جلوگیری از فساد، افزایش عمر انباری و حفظ ارزش غذایی و کیفیت محصولات باغبانی برمیآید (27).
1-3- اهمیت علم فیزیولوژی پس از برداشت در گیاهان زینتی
