ج)فرضیات پژوهش…. 2
د)پیشینه تحقیق.. 2
هـ)روش تحقیق.. 3
و)سازماندهی پژوهش…. 3
بخش اول: مفاهیم اصلی، كلیات و در آمدی بر سازو كار های بینالمللی مبارزه با فساد 4
فصل اول: مفاهیم اصلی و كلیات… 5
مبحث اول: مفاهیم اصلی.. 5
گفتار اول: فساد و انواع آن.. 5
بند اول) تعریف فساد: 5
بند دوم) فساد خرد و فساد كلان.. 8
بند سوم) فساد در بخش خصوصی و فساد در بخش عمومی.. 12
الف) فساد در بخش خصوصی.. 12
ب) فساد در بخش عمومی.. 14
گفتار دوم: ساز و كارها و اسناد بین المللی.. 17
بند اول) اسناد بین المللی.. 18
الف) اسناد الزام آور. 18
ب) اسناد غیر الزام آور یا توصیههای بین المللی.. 21
بند دوم) سازمانهای بین المللی.. 22
الف) نقش سازمانهای بینالمللی در توسعه همكاری بین دولت ها 22
ب) نقش سازمان بینالمللی در نظارت بر حسن اجرای تعهدات بینالمللی دولت ها 24
گفتار سوم: حاكمیت قانون و ارتباط آن با مبارزه با فساد. 25
گفتار چهارم: جرم سازمان یافته و ارتباط آن با فساد. 28
گفتار پنجم: پولشویی و ارتباط آن با فساد. 31
مبحث دوم:اهمیت مبارزه با فساد در سطح بین الملل.. 36
گفتار اول: فساد به عنوان تهدیدی علیه توسعه پایدار. 36
گفتار دوم: فساد به عنوان تهدیدی بر ضد تجارت بینالمللی و رقابت سالم اقتصادی 39
گفتارسوم: فساد به عنوان تهدید علیه ارزشهای حقوق بشری و مردم سالاری 41
گفتار چهارم)اهمیت مبارزه با فساد در عصر جهانی شدن اقتصاد. 45
فصل دوم: درآمدی بر سازو كارهای بینالمللی مبارزه با فساد. 48
مبحث اول: اسناد الزام آور یا غیر الزم آور تدوین شده برای مبارزه با فساد 48
گفتار اول:اسناد سازمان ملل متحد.. 49
الف) اسناد غیر الزام آور به ویژه قطع نامه های مجمع عمومی.. 49
ب) كنوانسیون ملل متحد بر ضد جرم سازمان یافته فراملی.. 50
ج) كنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با فساد. 52
گفتار دوم: اسناد اتحادیه اروپا و شورای اروپا 53
گفتار سوم: اسناد تصویب شده در قاره آفریقا 56
گفتار چهارم: اسناد تصویب شده در قاره آمریكا 60
الف) كنوانسیون كشورهای آمریكایی بر ضد فساد. 60
ب) سایر اسناد. 61
گفتار پنجم : اسناد تصویب شده در سازمان توسعه و همكاری های اقتصادی 61
الف) توصیه نامه مبارزه با رشوه خواری… 61
ب) كنوانسیون ضد ارتشاء نسبت به مقامات خارجه. 62
ج- سایر اسناد. 63
گفتار ششم:اسناد تصویب شده در منطقه آسیا و اقیانوسیه. 63
الف) اسناد سازمان آ سه آن.. 64
ب) اسناد اتحادیه عرب… 65
مبحث دوم: نقش برخی از سازمانهای بینالمللی در مبارزه با فساد 65
گفتار اول: نقش صندوق بینالمللی پول و بانك جهانی.. 65
گفتار دوم: نقش سازمان امنیت و همكاری اروپا 67
گفتار سوم: نقش سازمان تجارت جهانی.. 68
بخش دوم: 71
تحلیل و ارزیابی عملكرد سازمانهای ی بینالمللی و منطقهای در مبارزه با فساد 71
فصل اول:توسعه همكاریهای بین المللی در چهارچوب سازمانهای بینالمللی و منطقه ای برای مبارزه با فساد. 74
مبحث اول: تأمین كمك های كارشناسی برای كشورهای متقاضی.. 75
مبحث دوم :تسهیل همكاری بینالمللی در تعقیب كیفری مصادیق فساد 77
مبحث سوم: تسهیل همكاری های بینالمللی در بازیابی و بازستانی عواید ناشی از فساد 80
مبحث چهارم: همكاری در زمینه پیشگیری از فساد و نقش سازمانهای بین المللی 84
فصل دوم: نقش نظارتی سازمانهای بینالمللی و منطقه ای… 87
مبحث اول: نقش نظارتی سازمان مللمتحد و كنفرانس دولتهای عضو كنوانسیونهای مربوطه در این سازمان.. 87
گفتار اول: نقش كنفرانس دولتهای عضو كنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با فساد در نظارت بر حسن اجرای تعهدات دولت ها 88
گفتار دوم: نقش نظارتی كنفرانس دولتهای عضو كنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با جرم سازمان یافته فراملی.. 92
گفتار سوم: نقش نظارتی سایر اركان سازمان ملل متحد.. 92
مبحث دوم: كیفیت نظارت شورای اروپا بر اجرای تعهدات دولتهای عضو 94
گفتار اول) گروه دولت ها برای مبارزه با فساد یا گركو و نقش نظارتی آن 94
گفتار دوم) نقش نظارتی كمیته وزرا و سایر اركان شورای اروپا 95
مبحث سوم( نقش نظارتی سایر سازمانهای بین المللی.. 96
گفتار اول) چگونگی نظارت اتحادیه اروپا در تعهدات كشورها برای مبارزه با فساد 96
گفتار دوم) چگونگی نظارت سازمان توسعه و همكاری اقتصادی بر عملكرد كشورهای عضو در مبارزه با فساد. 98
گفتار سوم) عدم توسعه نقش نظارتی در سطح سازمانهای منطقهای در آفریقا،آسیا، آمریكای لاتین.. 99
نتیجه گیری و پیشنهادهات… 102
پیشنهادات… 105
منابع و ماخذ.. 106
1-فارسی.. 106
2-لاتین.. 110
3-تارنماهای اینترنتی.. 111
چکیده:
فساد مالی، اداری به دلایل مختلف یکی از دغدغههای اصلی و نگرانیهای مشترک در میان کشورهای مختلف جهان بهویژه در عصر جهانیشدن اقتصاد و انقلاب ارتباطات و فناوری اطلاعات به شمار میرود. شفافیت و حکمرانی شایسته و حاکمیت قانون از مهمترین موانع پیدایش فساد هستند و آثار فساد چه از لحاظ اقتصادی و چه از لحاظ سیاسی موجب تضعیف حاکمیت قانون و صدمه دیدن بنیانهای اقتصاد سالم و از دست رفتن فرصتها برای توسعه پایدار میگردد. از اینرو سازمانهای بینالمللی از سازمانهای جهانی مانند سازمان مللمتحد، بانک جهانی، صندوق بینالمللی پول، سازمان تجارت جهانی گرفته تا سازمانهای منطقهای به حوِزه شورای اروپا و اتحادیه اروپا، اتحادیه آفریقا، سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، همه و همه یکی از عرصههای مهم فعالیت خود را به مبارز با فساد اختصاص دادهاند. فعالیت این سازمانها گاه به تشکیل نهادهای نظارتی خاص مانند گرکو در شورای اروپا انجامیده است. گاه به تدوین اسناد مهم الزامآور و غیرالزامآور در ارتباط با جنبههای مختلف پیشگیری و مبارزه با فساد منتهی شده است. همکاری کشورها در مواردی همچون بازستانی اموال و عواید ناشی از جرم و تقویت ساختارهای حقوقی و فنی، مبارزه با فساد با تصویب کنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با جرم سازمانیافته فراملی و کنوانسیون مللمتحد بر ضد فساد و در سایه فعالیت کنفرانس دولتهای عضو این کنوانسیونها رو به توسعه نهاده است با این همه چنانچه در پایاننامه حاضر بررسی خواهد شد تعهدات کشورها برای مبارزه با فساد در همه مناطق مختلف جهان از سازوکارهای مناسب نظارتی برخوردار نیست. این پایاننامه میکوشد به امنیت و ابعاد مختلف نقش سازمانهای بینالمللی در مبارزه با فساد پرداخته و تصویر جامعی از فعالیت، اهداف و دستاوردهای این سازمانها در زمینه مذبور به دست دهد.
کلید واژگان: فساد مالی اداری، کنوانسیون مللمتحد بر ضد فساد، شورای اروپا، سازمان تجارت جهانی، سازمانهای بینالمللی، اسناد بینالمللی مبارزه با فساد.
مقدمه
الف) بیان مسأله
فساد مالی – اداری به معنای سوء استفاده شخصی از موقعیت و منصبی است كه در بخش عمومی یا خصوصی اقتصاد به او محول گردیده و به عبارت دیگر، فساد هر نوع رفتاری را گویند كه با سوء استفاده از اعتماد و خروج از بی طرفی یا نقض اصل وفاداری توسط اشخاص كه در بحث خصوصی یا بخشی عمومی فعالیت دارند همراه است و هدف از آن، جلب منافع ناحق و نامشروع برای مرتكب یا اشخاص ثالث می باشد. فساد مستقیماً به حاكمیت قانون در رقابت آزاد و توسعه اقتصادی به ویژه توسعه پایدار لطمه وارد میآورد نابرابری اجتماعی را تشدید كرده و سبب تولید ثروتهای بادآورده و كاهش سرمایه گذاری در بخشهای تولید اقتصاد میگردد. از آنجا كه امروزه اقتصاد جهانی پیش از پیش فعال درآمده، دیگر نمی توان با معضلات مشترك اقتصادی از جمله فساد مالی –اداری صرفا در سطح ملی مبارزه كرد از همین لحاظ است كه در حال حاضر سازمانهای متعدد بینالمللی و منطقهای از قبیل بانك جهانی، سازمان تجارت جهانی، سازمان همكاری و توسعه اقتصادی، شورای اروپا، اتحادیه آفریقا، سازمان كشورهای آمریكایی و صدها سازمان بینالمللی و منطقهای دیگر به امر مبارزه با فساد به عنوان یكی از الویت های اصل خود می نگرد و سازمان ملل متحد در این باره در چهارچوب كنوانسیون های الزام آور و اسناد غیر الزام آور و نیز در چهار چوب نهادها و كنفرانسهای تخصصی توجه ویژه ای نشان داده است. اما موضوعی كه نیاز به تحقیق درباره آن احساس میشود این است كه سازمانهای بینالمللی و منطقهای عملاً از چه سازو كارهایی برای تقویت همكاری بینالمللی كشورها در جهت مبارزه با فساد بهره می برند و نقاط قوت و ضعف این سازو كارها كدام است و كدامیك از آنها در عمل موفق بوده است. و با توجه به عضویت ایران در كنوانسیون ملل متحد بر ضد فساد اهمیت این موضوع كاملاً محسوس و مشهود است.