زبان بلوچی، یکی از وابستگان گروه زبان های ایرانی نواست که از طریق شاخه ی هند و ایرانی(آریایی) به خانواده ی فرضی زبان های هند و اروپایی متصل می گردد.یکی از عوامل بازدارنده برای مطالعه بر روی زبان بلوچی عدم برخورداری این زبان از منابع مکتوب تاریخی و ادبی از دوران قدیم است. در حقیقت ،پس از استقلال پاکستان در سال 1947میلادی بود که بلوچ های پاکستان ،شروع به گردآوری و کتابت حجم قابل توجهی از میراث تاریخی و ادبی خود نمودند. به طور کلی، در دو قرن گذشته و قرن آغازین جدید تحقیقات علمی معتبر توسط افراد بلوچ و غیربلوچ برروی زبان و ادبیات بلوچی و تاریخ بلوچستان انجام شده است.(( 1 مقدمه ی کتاب زیر چاپ رسول بخش کشاورز، به نام «بلوچی زبان ءبتل و گالوار» «ضرب المثل ها و اصطلاحات زبان بلوچی» است.{خرداد91}))
اندیشه نگارش این پایان نامه برمبنای همین نیاز صورت گرفته تا گامی هرچند کوچک اما تخصصی در زمینه فرهنگ و ادب بلوچی برداشته شود، زیرا ادبیات شفاهی، ما در ادبیات مکتوب است.به طور کلی ،ضرب المثل ها از نوع کلام مجازی است که اجزا ترکیب کلام در معنی حقیقی خود به کار می روند.در این نوع کلام ،نویسنده و یا گوینده از خواننده و یا شنونده انتظار دارند که با استفاده از دانش پیشین فرهنگی و زبان خود و دقت و تفکر درباره ضرب المثل مورد نظر، به رمز گشایی آن بپردازند؛ زیرا کلامی که با استفاده از گفتار مجازی بیان می شود،دارای رمز است که با دقت و تفکر گشوده می شود به همین دلیل تأثیر بیشتری در خواننده یا شنونده می گذارد و به مدت بیشتری در ذهن او می ماند.
نتیجه آن که بخشی از گنجینه ی ادبی زبان بلوچی، ضرب المثل های این زبان است که با سرنوشت تاریخی و فرهنگی این قوم گره خورده است.کاربرد این ضرب المثل ها در محاورات روزمره یا در کلام مکتوب، حلاوت خاصی به شنونده یا خواننده می بخشد و تأثیرمستقیم و غیرمستقیم در اندیشه، احساسات وجهان بینی او می گذارد، زیرا پشتوانه ی تاریخی و گاه باستانی در لفظ و مفهوم هستند.این امثال، در طی هزاران سال، در میان اقوام مختلف شکفته و نشر یافته و در هر کشور ، برحسب اختصاصات قومی و فرهنگی و آداب و سنن و مذهب و حتی وضع جغرافیایی و سیاسی آن کشور، ویژگی های خاص پیدا کرده است.
فصول مختلف پایان نامه عبارتند از :
1.فصل اول که به عنوان کلیات و مبادی پژوهش به بیان مسئله پژوهش -اهداف – فرضیه پیشینه پرداخته شده در فصل دوم آشنایی با سرزمین بلوچستان معرفی شده در فصل سوم ایرانشهر در موقعیت سیاسی اجتماعی فرهنگی بررسی شده درفصل چهارم درباره به زبان بلوچی پرداخته شده است.درفصل پنجم. که مهمترین فصل پایانامه است درباره ضرب المثلها بلوچی است که بعضی ضرب المثلهاباگویش سرحدی وبعضی مکرانی هستند. درمرحله اول.ضرب المثل بلوچی بااعراب نوشته شده. ودرمرحله دوم.آوانگاری ضرب المثل ها،طبق جدولی که محقق ارائه داده، نوشته شده است:درمرحله سوم. ترجمه ی تحت اللفظی باعلامت اختصاری(ت.ت):درمرحله چهارم. ترجمه ی روان باعلامت اختصاری(ت.ر)نشان داده شده است. ودرمرحله پنجم.کاربردضرب المثل بیان شده است. ,ودرآخرمفهوم ضرب المثل نوشته شده است و در نهایت جنبه های فرهنگی ، اجتماعی ، ضرب المثل ها بیان شده .
فصل اول
کلیات و مبادی پژوهش
در این فصل به مطالب چون بیان مسئله و سوابق پیشینه تحقیق و اهداف و ضرورت تحقیق و فرضیه تحقیق و اهمیت و جنبه های نو آوری مسئله و روش تحقیق پرداخته می شود.
1-1–بیان مسئله
بزرگترین شهرستان استان سیستان وبلوچستان شهرستان ایرانشهراست که دارای گنجینه فرهنگی است.درفرهنگ عامه مردم این منطقه نمونه هایی ازمیراث معنوی ما یعنی ضرب المثلهافارسی وبلوچی مشاهده می گردد.بی تردیدضرب المثلهای بلوچی دربرگیرنده بخشی ازمسایل مهم اجتماعی اخلاقی فرهنگی دینی و….قوم بلوچ هستند.کسی نمی تواندارزشهای والای ادبی ضرب المثلهارانادیده بگیرد.یکی ازاهداف مهم این پایانامه انتقال گنجینه هافرهنگی گذشتگان به آینده ازطریق جمع آوری وثبت وضبط ضرب المثلهاست ازسوی دیگراین پژوهش برآن است تا نمونه هایی ازاین ضرب المثل ها رابررسی وتحلیل نماید وشواهدی ازآنها رادرادبیات فارسی پیدانموده ودلایل تشابه آنها رابیان نماید.
1-2–سوابق پیشینه ی تحقیق
درباره ی ضرب المثل های بلوچی، به طور کلی در ایران، پاکستان ،افغانستان، کارهایی تحت عنوان «بتل گنج» انجام شده و با توجه به نزدیکی تاریخ و فرهنگ بلوچ ها با تاریخ و فرهنگ دیگر اقوام ایرانی،تشابهات قابل توجهی در ضرب المثل های بلوچی و فارسی دیده می شود.آقای رسول بخش کشاورز ـ ساکن ایرانشهر ـ مجموعه ای از این ضرب المثل ها را که در حدود1470000مدخل هستند، گردآوری نموده و با فارسی سنجیده
