ب) پرسشنامه هوش هیجانی
پرسشنامه سیبریا شرینگ (۱۹۹۰): این پرسشنامه توسط منصوری (۱۳۸۰) ترجمه و هنجارهایی شده است این پرسشنامه ۳۳ سوال دارد که پنج مولفه خود انگیزی شامل (۱-۹-۱۵-۲۰-۲۱-۲۶-۳۱). خودآگاهی شامل (۶-۱۰-۱۲-۱۴-۲۴-۲۷-۳۲-۳۳). خودکنترلی (۲-۵-۱۱-۱۶-۱۸-۲۳-۳۰). هوشیاری اجتماعی (۳-۴-۱۷-۲۲-۲۵-۲۹). مهارتهای اجتماعی (۷/۸-۱۱-۱۳-۲۸) می‌باشد.
۳-۷- اعتبار (روایی) پرسشنامه
مفهوم اعتبار (روایی) به این سوال پاسخ می‌دهد که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را میسنجد.
به منظور تعیین روایی این پرسشنامه از ۲ نوع ابزار اندازه گیری (اعتبار محتوا و اعتبار سازه) استفاده شد. در این پژوهش سؤالهای پرسشنامه با نظر استاد راهنما و اساتید مشاور و تنی چند از متخصصان علوم تربیتی و آموزشی دانشگاه در چندین مرحله اصلاح و نهایی شد. بنابراین، سؤالهای پرسشنامه از اعتبار محتوایی لازم برخوردار است.
ضریب همبستگی پیرسون (Pearson Correlation) برای تعیین روایی سازه (Construct Validity) مورد استفاده قرار میگیرد. روایی سازه از ۲ جز تشکیل شده است:
۱- روایی همگرایی (Convergent Validity) که عبارت از همبستگی نسبتا قوی میان سوال مربوط به یک حیطه با همان حیطه می‌باشد. ضریب همبستگی پیرسون در مورد روایی همگرایی باید بزرگتر از ۴/۰ باشد.
۲- روایی تمایز (Discriminant Validity) بر همبستگی ضعیف بین سوالات مربوط به یک حیطه با دیگر حیطهها دلالت دارد. به عبارت دیگر ضریب همبستگی یک سوال با حیطههای دیگر باید کمتر از ضریب همبستگی آن سوال با حیطه مربوط به خودش باشد.
روایی همگرایی برای تمام حیطهها در حد مطلوب بود، به نحوی که ضریب همبستگی هر سوال با حیطه مربوطه بیش از ۴/۰ تعیین شد. روایی تمایز نیز برای تمامی ابعاد مناسب تشخیص داده شد.
جدول ۳-۴ ضرایب همبستگی مربوط به روایی همگرایی و تمایز در خرده مقیاسهای چند سوالی پرسشنامه
هوش هیجانی
خرده مقیاسهای هوش هیجانی
روایی همگرایی (ضریب همبستگی)
روایی تمایز (ضریب همبستگی)
خودانگیزی
۷۲/۰-۴۳/۰
۶۴/۰-۱۹/۰
خودآگاهی
۷۳/۰-۴۱/۰
۶۱/۰-۱۷/۰
خودکنترلی
۶۹/۰-۴۷/۰
۶۱/۰-۲۳/۰
هوشیاری اجتماعی
۷۴/۰-۵۴/۰
۷۰/۰-۲۶/۰
مهارتهای اجتماعی
۸۲/۰-۴۲/۰
۷۲/۰-۲۲/۰
۳-۸- پایایی
پایایی این پرسشنامه ۸۷۹/۰ گزارش شده است همچنین در تحقیقات دهشیری ۱۳۸۲، رضوان شاد ۱۳۸۴، حسن خویی ۱۳۸۵، قنبری پیر کاشانی، بنی هاشمیان ۱۳۸۵، اعتباریان ۱۳۸۷ پایایی این پرسشنامه را به ترتیب ۸۱/۰-۸۴/۰-۵۵/۰-۸۵/۰-۸۴/۰-۶۷/۰ محاسبه و گزارش شده است (به نقل از اعتباریان، ۱۳۸۷).
جدول ۳-۵: بررسی پایایی پرسشنامه هوش هیجانی و ابعاد آن توسط محقق
