چکیده:

به منظور بررسی اثرات محلول­پاشی اسید­سالیسیلیک و تاریخ کاشت بر روی ارقام ذرت علوفه­ای در دامغان تحقیقی در سال زراعی 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان اجرا گردید. آزمایش به صورت اسپیلت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام شد. تیمار ها شامل تاریخ کاشت (15 تیر ماه، 5 مرداد ماه و 25 مرداد ماه) به عنوان عامل اصلی که تاریخ 25 مرداد ماه به علت سرما زود رس در منطقه دامغان به گل نرفته و اندازه گیری در این تاریخ صورت نگرفته است، هیبرید های ذرت علوفه­ای (Ks 704 و N 504) به عنوان عامل فرعی و محلول­پاشی اسید سالیسیلیک (با غلظت 0 و 1 میلی مولار) به عنوان عامل فرعی در فرعی بود. نتایج نشان داد که بیشترین وزن تر تک بوته مربوط به رقم 704 در تاریخ کاشت 5 مرداد ماه بدست آمد، همچنین میزان عملکرد علوفه تر در هکتار با تاریخ کاشت 5 مرداد ماه به نسبت 19/60 درصد بیشتر از تاریخ کاشت 15 تیر ماه بدست آمد. بیشترین نسبت وزن تر ساقه به کل تحت محلول­پاشی اسید­سالیسیلیک با غلظت 1 میلی­مولار حاصل گردید. بیشترین نسبت وزن تر بلال به کل تحت اثرات متقابل تاریخ کاشت و اسید­سالیسیلیک با غلظت 1 میلی­مولار در تاریخ کاشت 5 مرداد ماه و کمترین آن در تاریخ کاشت 15 تیر ماه و تیمار بدون محلول­پاشی حاصل شد. ارتفاع بوته تحت اثرات متقابل سه عاملی تاریخ کاشت و هیبرید و محلول­پاشی اسید­سالیسیلیک با محلول­پاشی 1 میلی­مولار غلظت اسید­سالیسیلیک و تاریخ کاشت 5 مرداد ماه در رقم 504 به نسبت 76/64 درصد بیشتر از تاریخ کاشت 15 تیر ماه و بدون محلول­پاشی اسیدسالیسیلیک در رقم 504 بود. بیشترین تعداد بلال در هر بوته هیبرید 504 برابر با (05/2 عدد) حاصل گردید. کمترین فاصله بلال تا سطح زمین نیز در تیمار بدون محلول­پاشی و تاریخ کاشت 15 تیر ماه و رقم 504 بدست آمد. همچنین میزان شاخص سطح برگ با تیمار بدون محلول­پاشی و تاریخ کاشت 5 مرداد به نسبت 23/59 درصد بیشتر از محلول­پاشی 1 میلی­مولار و تاریخ کاشت 15 تیر ماه بود. بیشترین وزن خشک تک بوته توسط محلول­پاشی 1 میلی­مولار اسید­سالیسیلیک و بیشترین میزان درصد خاکستر (ASH) در تاریخ کاشت 15 تیر ماه بدست آمد. همچنین میزان عملکرد علوفه خشک در هکتار تحت اثرات متقابل سه عاملی تاریخ کاشت 5 مرداد ماه و هیبرید 504 با تیمار بدون محلول­پاشی اسیدسالیسیلیک به نسبت 47/45 درصد بیشتر از تاریخ کاشت 15 تیر ماه حاصل شد. میزان ماده خشک تولیدی (DMD) با تاریخ کاشت 5 مرداد ماه و محلول­پاشی 1 میلی مولار اسید سالیسیلیک در رقم 704 برابر با 71/73 درصد بود، همچنین میزان قند با کربوهیدرات در اندام هوایی (WSC) در محلول­پاشی 1 میلی­مولار اسید­سالیسیلیک و تاریخ کاشت 15 تیر ماه در رقم 704 به نسبت 16/81 درصد بیشتر از تیمار بدون محلول­پاشی در تاریخ کاشت 15 تیر ماه و رقم 504 بدست آمد. در حالی که میزان پروتئین در اندام هوایی (CP) و فیبر (ADF) با تیمار بدون محلول­پاشی اسید­سالیسیلیک به ترتیب برابر با 68/15 و 33/17 درصد حاصل شد. به طور کلی بهترین تاریخ کاشت برای افزایش عملکرد تر و خشک ذرت علوفه­ای تاریخ کاشت 5 مرداد ماه مشخص شد و همچنین محلول­پاشی اسید­سالیسیلیک باعث بهبود علوفه­ای می­شود که در نتیجه باعث بازدهی بیشتر علوفه سبز برای دام می شود.

کلمات کلیدی: ذرت علوفه­ای، محلول­پاشی اسید­سالیسیلیک ،تاریخ کاشت، صفات زراعی.

مقدمه: