لازم به ذکر است که لوله های چدنی قابل جوش نمی باشندواتصال این لوله‌های چدنی به صورت نر و ماده[۵۳] است و برای آب بندی محل اتصال از حلقه‌های لاستیکی آب بنداستفاده می‌شود.
۴-۱۰-۲- لوله‌های چدن داکتیل[۵۴] یا چدن نشکن (لوله‌های چدن شکل پذیر)
این لوله‌ها علاوه بر دارا بودن خواص لوله‌های چدنی، تا حدی خاصیت الاستیک نیز به خود می‌گیرند و قابلیت تحمل فشار آنها افزایش می‌یابد. از این رو در ایران به آن چدن نشکن می‌گویند. این لوله‌ها به دلیل استحکام، شکل پذیری و عمر زیاد در شرایط آب و هوایی و خاکهای مختلف در مقیاسهای مختلف بکار می‌رود. بنابر استاندارد ISO این لوله ها دارای فشار نامی ۱۶ اتمسفر و فشار آزمایشی ۴۰ اتمسفر می باشند. لوله‌های چدنی مقاومت نسبتاًخوبی در برابر آبهای خورنده دارند ولی با این وجود برای بالا بردن مقاومت مزبور رویه‌ی درونی آنها با ملاتی از ماسه و سیمان و رویه‌ی بیرونی آنها را قیراندود می‌کنند.
فرق چدن با چدن شکل‌پذیر در ساختمان مولکولی است. در چدن کربن به حالت گرافیت سوزنی است ولی در چدن داکتیل به صورت کروی است. از اینرو در چدن معمولی ممکن است ترکهای مویی روی لوله ایجاد شود. حالت کروی که داده می‌شود یک خاصیت شکل‌پذیری به چدن داکتیل می‌دهد که تقریبا شبیه لوله‌های فولادی است. در نتیجه چدن داکتیل دارای مقاومت کششی، خمشی و تسلیمی زیادتری هستند. این لوله‌ها را به دو شکل می‌سازند:
۱- ریخته گری با روش گریز از مرکز در قالبهای فلزی با پوشش یا بدون پوشش درونی
۲- ریخته گری گریز از مرکز در قالبهای ماسه‌ای
قطعات اتصالی این لوله‌ها نیز به دو روش فوق ساخته می‌شود. قطر این لوله‌ها از mm 2000-80 وجود دارند.
برای قطر ۱۰۰۰-۶۰۰ میلیمتری طول ۴، ۵، ۵/۵، ۶ و ۷ متری ساخته می‌شود. و برای قطر ۲۰۰۰-۱۲۰۰ میلیمتری طول ۶، ۷، ۸ و ۹ متری ساخته می‌شود.
قطر استاندارد این لوله‌ها: به میلی متر
۸۰، ۱۰۰، ۱۵۰، ۲۰۰، ۲۵۰، ۳۰۰، ۳۵۰، ۴۰۰، ۵۰۰، ۶۰۰، ۷۰۰، ۸۰۰، ۹۰۰، ۱۰۰۰، ۱۲۰۰، ۱۴۰۰، ۱۶۰۰، ۱۸۰۰، ۲۰۰۰
ضخامت این لوله‌ها براساس قطر لوله‌ها فرق می‌کند.
معادله۴-۴
برای قطرهای mm 250-80 D 003/0 + 8/5 L=
برای قطرهای ۲۵۰-۲۰۰۰ میلی متری
فشار آزمایش کارخانه برای قطرهای مختلف فرق می‌کند.
معادله ۴-۵
۳۰۰-۸۰ mm
۶۰۰-۳۵۰ mm
۱۰۰۰-۷۰۰ mm
۲۰۰۰-۱۲۰۰ mm
برای چدنهای داکتیل k های مختلفی تعریف شده که در ایران ۹ می‌باشد. فشار نامی این لوله‌ها برابر ۱۶ اتمسفر و فشار آزمایشی آنها ۴۰اتمسفر می‌باشد. این نوع لوله‌ها معمولا به صورت یک سر ساده و یک سر مادگی ساخته می‌شود و در محل اتصال با یک یا چند حلقه پلاستیکی آب بندی می‌شود. ضمنا به دلیل اینکه خواصی مانند لوله‌های فولادی دارد، در خطوط انتقال نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۴-۱۰-۳- لوله‌های فولادی:
بر مبنای استانداردهای بین المللی ISO، DIN، AWWAساخته می‌شوند که شامل انواع لوله‌ها از نظر قطر و ضخامت می‌باشد. ساخت این لوله‌ها به وسیله ورقه‌های فولادی به دو روش نورد و جوش صورت می‌گیرد. جوش دادن به دو صورت انجام می‌شود:
الف) ERW: در این روش با بهره گرفتن از مقاومت الکتریکی عبور جریان دمای محل جوش به نقطه ذوب رسیده و اتصال برقرار می گردد.
ب) EFW: در این روش نیاز به فشار مکانیکی نمی باشد ولی لبه‌های این روقه‌ها باید یک فضایV شکل بوجود آید تا بوسیله موادی پر شوند.
لوله‌های فولادی با درزهای مستقیم از ورقه‌های مستطیل شکل ساخته می‌شوند، که‌این ورقه‌ها را ابتدا به کمک غلطک و سپس لوله‌های با درزهای مارپیچ مانند که با ورقه‌های حلقه شده در طی یک فرایند متوالی تولید می‌شود نوارهای حلقه شده بوسیله دستگاه های اتوماتیک با قطرهای مختلف باز می‌گردد و لوله از نوار فلزی به صورت مارپیچ جوش داده می‌شود. بنابراین با توجه به تنوع زیاد قطر، طول لوله‌ها و مقاومت بیشتر در برابر کشش لوله‌های فولادی از مزایای آن است و از این مزیت می‌توان در محل عبور از رودخانه‌ها و یا هر مانع دیگر بوسیله اتصالات و… صورت می‌گیرد.
عیب اصلی لوله های فولادی مقاومت کم آن در مقابل خوردگی است. بنابراین باید از داخل و خارج لوله‌ها مقاومت در برابر خوردگی افزایش یابد.
لوله‌های تولید شده در کارخانجات : طول m ۱۲-۱۰
اتصال لوله‌های فولادی : ۱- جوش: خصوصا برای انتقال گاز، ۲- کوپلینگ: با پیچ و مهره
لوله‌های فولادی با قطرهای mm ۳۰۰۰-۶۰ ساخته می‌شود. لوله‌های فولادی بدون جوش که با روش نورد ساخته می‌شود برای قطرهای کوچکتر از mm500 ساخته می‌شود و بالاتر از قطر mm500 را با جوش تهیه می‌کنند. کلاسهای لوله‌های به وسیله مهندس مشاور تعیین می‌شود. لوله‌های استاندارد برای فشار کاری atm16 ساخته می‌شود.
قطرهای لوله‌های فولادی:
۶۰، ۸۰، ۱۰۰، ۱۲۵، ۱۵۰، ۲۰۰،. ….، ۸۰۰، ۳۰۰۰mm
۴-۱۰- ۴- لوله‌های بتن آرمه:
این لوله‌ها معمولا برای قطرهای بیش ازmm500 ساخته می‌شوند. چون بتن در برابر کشش ضعیف است پس با آرماتوربندی آن این ضعف را حل می‌کنیم. طول این لوله‌ها m6-4 می‌باشد و برای جلوگیری از خورندگی آن را قیر اندود می‌کنند واز سیمان تیپ ۵ استفاده می‌کنند. (سیمان ضدسولفاته)
این نوع لوله‌ها بیشتر برای انتقال آب صورت می‌گیرد و اتصال آنها به صورت نر و ماده است. در کارخانه مشهد از قطر mm2500-250 ساخته می‌شود. لوله‌های بتنی با طولهای m ۲۵۰-۶۰۰، ۶۵/۲ متر و از قطر mm ۶۰۰-۲۵۰۰ به طول m25/1 ساخته می‌شود.
۴-۱۱- مخازن در سامانه های انتقال آب:
با توجه به توپوگرافی و گستره در مسیر انتقال، روش متفاوتی جهت استقرار مخازن توزیع آب وجود دارد.
اصولامخازن ازکلیدهای اصلی در سامانه های انتقال آب هستند و به منظور جلوگیری از شکست احتمالی خط انتقال آب در اثر پمپاِژ مستقیم آب به داخل لوله وازدیاد فشار وکنترل وخنثی کردن نوسانات ساعتی،روزانه ،فصلی وهمچنین کاهش هزینه خطوط انتقال وصرفه جویی در قطر لوله ها از محل پمپاژ تا شبکه ،ذخیره سازی آب مورد نیاز وتامین وتعادل فشارشبکه می باشدکه با توجه به موقعیت توپوگرافیک مناطق ،پستی وبلندی ها احداث می شوند که در این سامانه به تعداد ایستگاههای پمپاژ ۲۲مخزن انتقال آب در نظر گرفته شده است که هر کدام به حجم ۶ میلیون متر مکعب می باشند.
۴-۱۲- ملاحظات پیشنهادی پمپ های مورد استفاده در طول مسیر انتقال آب:
همانطور که در بخش های پیشین مطرح گردید، طول مسیر انتقال آب از سرشاخه های رودخانه سیمره به سد سیمره در شهرستان دره شهر معادل ۲۲۰ کیلومتر بوده است که با توجه به سطح ناهمواری ها و پستی و بلندی های مسیر، ما به صورت مشخص از ۲۲ ایستگاه پمپاژ به منظور تقویت جریان حرکت آب بهره برداری نمودیم. به منظور انتقال آب گزینه های مهمی در رابطه با بکارگیری ادوات و تجهیزات مد نظر است که در این بخش به صورت کلی به بررسی آنها پرداخته شده است.
در پایش و امکان سنجی طراحی سازمان یافته انتقال آب در مسیر مورد مطالعه، به منظور پمپاژ آب از پمپ های جریان شعاعی استفاده می شود. این پمپ ها دارای پروانه بسته می باشند که برای تولید دبی کم و فشار زیاد بکار برده می شوند
جدول (۴-۳) مشخصات موتور بکار گرفته شده
| تعداد سیلندر چرخه موتور سامانه احتراق سامانه مکش هوا سامانه خنک کاری قطر سیلندر طول کورس حجم سیلندر نسبت تراکم سرعت اسمی موتور گشتاور در سرعت و بار اسمی |
