جابجایی وجه بین دو حساب
درخواست صورت حساب بانکی
به حساب گذاشتن چک یا وجه نقد
پرداخت قبض های خدمات عمومی
تغییر رمز (حسنی و همکاران، ۱۳۸۷، ص۲۴۳ ).
این دستگاه ها در حال حاضر به طور وسیعی در سطح جهان بوسیله مشتریان بانک ها پذیرفته شده است. به طوری که در استرالیا برای هر ۲۰۰۰ نفر، در ژاپن برای هر ۱۲۰۰ نفر و در اروپا برای هر ۳۰۰۰ نفر یک دستگاه خودپرداز وجود دارد. این ماشین های خودپرداز در بدو حضورشان (سال ۱۹۷۰)، موفقیت های چشمگیری را در ارائه خدمات مالی کسب کردند. اصولاً اینگونه ماشین ها، خدمات متنوعی از قبیل برداشت نقدی، پرداخت صورتحساب و… را به مشتریان ارائه می دهند. در این فناوری، هزینه ارائه خدمات بانکی ۷۵ درصد کاهش یافته و به سپرده گذاران به صورت ۲۴ ساعته خدمات ارائه می شود.
آنچه در ابتدا از دستگاه های خودپرداز مد نظر بود، تنها خدمت پرداخت کنندگی این دستگاه ها بود. در واقع، نسل اول این دستگاه ها تنها قادر به ارائه ی خدمات پرداخت وجه بود. اما با پیشرفت فناوری و گسترش خدمات بانکی، امکان ارائه سایر خدمات بانکی از طریق این دستگاه ها فراهم شد. نکته ی قابل توجه آن است که امروزه در برخی کشورها از همان دستگاه های نسل اول دهه ی ۱۹۷۰ استفاده می شود که در واقع دستگاه های پرداخت کننده ی خودکار هستند و نه دستگاه های خودپرداز (عباسینژاد، ۱۳۸۸، ص ۵۵).
۲٫۷٫۱٫۲- پایانه های فروش [۳۲](POS)
یکی دیگر از شیوه هایی که برای ارائه ی خدمات بانکی در قالب الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرد، دستگاه های نقطه ی فروش است. دستگاه پایانه ی فروش دستگاهی است که از طریق ارتباط تلفنی یا شبکه ای به سیستم بانکی امکان انتقال اتوماتیک مبلغ خریداری شده از حساب مشتری (دارنده ی کارت) به حساب فروشنده (پذیرنده ی کارت) را فراهم می سازد. به طور کلی پایانه های فروش به معنی انتقال الکترونیکی وجوه در نقطه ی فروش است. به عبارت دیگر، پایانه فروش دستگاهی است که طبق آن یک مشتری در نقطه ای از زمان و مکان که در آنجا کالا یا خدماتی را می خرد، با بهره گرفتن از اشکال مختلف تعیین هویت ایمن و حلقه ی اتصال الکترونیکی مطمئن، وجه را از حساب خود در یک بانک یا موسسه ی مالی، به فروشنده منتقل می کند. دستگاه های پایانه ی فروش در دهه ی هفتاد میلادی در آمریکا موسوم شد، در دهه های هشتاد و نود میلادی دستگاه های جدیدتری از پایانه ی فروش عرضه شد و مورد استقبال نیز قرار گرفت. دلایل عمده ی استفاده از پایانه های فروشگاهی عبارت است از:
تقاضای عمومی برای انجام مبادله ها توسط کارت های بانکی
رقابت بین فروشگاه ها
جایگزینی روش های سنتی با مکانیزه
تسهیل در امور حسابداری و مسائل مرتبط با آن
تقاضا از جانب توریست ها
در این روش دستگاه های نقطه ی فروش در مکان های مختلف خرید از جمله فروشگاه های زنجیره ای، پمپ بنزین ها، مراکز خدماتی، پاساژها و… نصب می شود و مشتریان با داشتن کارتهای اعتباری ویژه ی دستگاه ها، می توانند بدون پرداخت وجه نقد اقدام به خرید کنند. در حقیقت پایانه های فروش شیوه ی آغازین خرید بدون هزینه ی حمل پول است که مشکلات حمل پول از نظر امنیتی و هزینه های مالی در آن رفع شده است (حسنی و همکاران، ۱۳۸۷، ص، ۲۵۸)
۳٫۷٫۱٫۲- بانکداری تلفنی[۳۳]
بانکداری تلفنی عبارت است از انجام یک معامله ی تجاری خرده بین بانک و مشتریان از طریق تلفن. خدماتی که به طور معمول یک سامانه ی تلفن بانک ارائه می کند عبارت است از:
بررسی مانده و گردش حساب
پرداخت صورت حسابها
مدیریت وجوه نقد
خدمات پیام (پیام های غیرساختاری، پیام هایی که دارای قالب مشخصی نیستند)
انتقال وجه نقد به سایر حساب ها
۴٫۷٫۱٫۲- بانکداری موبایلی[۳۴]
بانکداری مبتنی بر موبایل از سال ۱۹۹۲ در اروپا مطرح شد و در سال ۱۹۹۹ با ورود WAP[35] مورد استفاده قرار گرفت. یکی از دلایل اساسی برتری این روش نسبت به بانکداری اینترنتی عدم محدودیت مکانی و به کارگیری حداقل امکانات در استفاده از آن است. و دلیل دیگر هم به رشد فراوان استفاده از تلفن همراه میان کاربران مرتبط است. با بکارگیری پروتکل WAP و SMS[36]، برای مشتریان بانک ها این امکان فراهم می شود که بتوانند از طریق گوشی موبایل حسابهای بانکی خود را مدیریت کنند. نمونه ای از خدماتی که بانک ها بر روی تلفن همراه به مشتریان خود ارائه می کنند عبارتند از:
چک کردن مانده حساب شخصی
مشاهده چند مبادله ی مالی آخر که بر روی حساب مشتری انجام شده است
درخواست صورت حساب
دستور انتقال پول از یک حساب مشتری به حسابهای دیگر او
درخواست دسته چک
ارسال پیام کوتاه از طرف بانک به مشتری
تغییر رمز عبور و کلمه ی عبور
خدمات بانکی ارائه شده توسط موبایل، نسل آینده ی بانکداری الکترونیکی است. بانک ها با ایجاد امکان دسترسی دائمی گامی در جهت رضایت مشتریان بر می دارند. از جمله مزایای بانکداری به کمک تلفن همراه به قرار زیر است:
پایین آمدن هزینه های مدیریتی
پایین آمدن هزینه های پرسنلی
عدم نیاز به تعداد زیادی شعبه در مناطق مختلف
جلب رضایت مشتریان
ارائه ی خدمات بانکی در ساعات مختلف شبانه روز
ارائه ی خدمات بانکی در هر نقطه که مشتری به آن نیازمند باشد
سهولت حمل ونقل و استفاده از تلفن همراه به نسبت رایانه
سرعت و امنیت بهتر نسبت به محیط وب
عدم نیاز به اتصال به اینترنت به روش های معمول
سهولت کار کردن و یادگیری نسبت به کامپیوتر و اینترنت (حسنی و همکاران، ۱۳۸۷).
۵٫۷٫۱٫۲- بانکداری خانگی و اداری[۳۷]
یکی دیگر از شیوه هایی که در ارائه ی خدمات بانکداری الکترونیکی مد نظر قرار گرفته است بانکداری در منزل یا بانکداری دفترکار است. بانکداری خانگی برای اولین بار در انگلیس توسط مؤسسه مسکن ناتینگهام در دهه ۸۰ میلادی راه اندازی شد. آنچه که به طور عمومی از بانکداری در منزل پذیرفته می شود آن است که مشتریان بانک دیگر برای دریافت خدمات نیازی ندارند به محل های ویژه یا سایت های خاصی مراجعه کنند بلکه می توانند در منزل خود، با دریافت نرم افزارهای ویژه بانکداری خانگی که بانک ها در رایانه های شخصی افراد نصب می کنند، حسابهای بانکی را کنترل و اقدام به دریافت و حواله ی پول کنند. در این شیوه، موفقیت از آن بانکی خواهد بود که نرم افزارهای مناسب تر و با دامنه ی وسیع تری در اختیار مشتریان قرار دهد. بانکداری خانگی برای مشتریان حقیقی و بانکداری اداری که در واقع “سامانه های مدیریت نقدینگی”[۳۸] می باشند، برای مشتریان حقوقی طراحی شده و هر دو یک نوع خدمات ارائه می کنند. با بهره گرفتن از خدمات مزبور مشتریان می توانند به طور مستقیم از طریق پایانه های خانگی خود به پایانه های بانک متصل شوند و از اطلاعات مربوط به حساب خود مطلع شوند و همچنین می توانند به صورت الکترونیکی اقدام به پرداختهایی از طریق پایانه کنند. خدمات مزبور به طور کلی به سه بخش قابل تقسیم است:
امکان ارائه ی همه ی اطلاعات حسابها به صورت لحظه به لحظه
بخش بندی کاربران بانکداری بر اساس فناوری های جدید (موبایل بانک) بر مبنای انتظارات با رویکرد تحلیل خوشه ای- قسمت ۱۶