باتوجه بهجدولفوق بیشترینساعاتآفتابیماهانهبامیانگین۱۵۹ساعت به خردادماه وکمترینساعاتآفتابی بامیانگین۷۸ ساعت به دیماه تعلقدارد. باتوجهبه ساعاتآفتابی حوضه درماههایسال فصولبهاروتابستان دارایبیشترینساعاتآفتابیهستند. شکل زیر ساعات آفتابی ماهانه حوضه را نشان می دهد.
شکل ۴-۲۰ متوسط ماهیانه ساعات آفتابی حوضه امامزاده ابراهیم
۴-۸-۱۱ طبقه بندی اقلیمی
در حوضه مورد مطالعه روش های زیر مورد بررسی قرار می‌گیرد.
۴-۸-۱۱-۱ روش دمارتن اصلاح شده
روش فوق درحوضهامامزاده ابراهیمبافرمولزیرمحاسبه میگردد.
= IA ضریب خشکی = P متوسط بارندگی سالانه به میلی متر
= Tمتوسط درجه حرارت سالانه به سانتی گراد
با توجه به محاسبات انجام شده حوضه امامزاده ابراهیم بزرگتر از ۳۵ یعنی۶/۶۱ و جزو اقلیم
بسیار مرطوب میباشد.
شکل ۴-۲۱ اقلیم نمای آمبرژه در حوضه امامزاده ابراهیم
*
۴-۸-۱۱-۲ منحنی آمبروترمیک
با توجه به آمار بارندگی و درجه حرارت در شکل زیر منحنی آمبروترومیک حوضه امامزاده ابراهیم نشان میدهیم.
شکل ۴-۲۲ منحنی آمبروترومیک حوضه امامزاده ابراهیم
با توجه به شکل فوق در می یابیم که حوضه امامزاده ابراهیم در تمامی ماه های سال مرطوب می باشد و در هیچ ماهی در دوره خشکی قرار نمی گیرد.
۴-۹ توان کاربری رودخانه امام زاده ابراهیم
حوضه امام زاده ابراهیم با داشتن عوامل طبیعی متعدد و پتانسیل‌های ژئوتوریسمی و اکوتوریسمی که در دل خود جای داده به عنوان یکی از زیباترین مناطق استان گیلان وکشور عزیز ما به شمار می‌رود. زیرا این حوضه با وجود زیاتگاه های امامزاده ابراهیم و بابا رکاب درارتفاعات حوضه و پیوستگی عوامل طبیعی و عوامل انسانی در کنار هم، پس از طی مسیر پر پیچ و خم همراه با پوشش جنگلی و صخره های سنگی متعدد باعث جذب توریسم در این منطقه می شود. و این عبورو مرور افراد بومی و غیر بومی با خود در این حوضه مشکلات زیادی بوجود آورده است. علیرغم آن خشم طبیعت نیز در برخی فصول بخصوص در فصل زمستان باعث مشکلاتی دراین منطقه شده که مردم منطقه با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، حوادثی مثل سقوط، لغزش، سقوط بهمن، ریزش جاده‌ها دراین منطقه کم نبوده و هراز گاهی زندگی عادی مردم را با مشکل مواجه می کند.
عکس ۴-۲۳ توان کاربری رودخانه امامزاده ابراهیم
حوضه امامزاده ابراهیم دارای توانهای متعدد گردشگری بوده که در بررسی تحقیق فوق و در ارزیابی توان ژئوتوریسم حوضه ی امامزاده ابراهیم هریک از عناصر و عوامل مورد ارتباط مورد بررسی قرار می گیرد.
۴-۱۰ زمین شناسی و ژئوتوریسم
حوضه رودخانه امامزاده ابراهیم به لحاظ زمین شناسی دارای شرایط متنوعی است. در این حوضه قدیمیترین سنگهای موجود در ایران که متعلق به دوران پرکامبرین می باشد. تا نهشته های عهد حاضر تشکیل شده اند. سنگهای مربوط به دوره پرکامبرین در بالادست و منتهی الیه جزء قدیمی ترین سازندها و رسوبات آبرفتی رودخانه ای (کواترنر) در قسمت پایین دست جزء جدیدترین آنها می باشد.
عکس ۴-۲۴ نمایی از فرایندهای زمین ساختی در حوضه امامزاده ابراهیم
فرایند های زمین ساختی، سنگ شناسی، سازندهای آهکی درغرب و جنوب غرب حوضه، اختلاف جنس سازنده ها، حرکات تکتونیکی در دوران های مختلف و عبور چند گسل در ایجاد پرتگاههای گسلی (بخصوص در سمت چپ را ه ارتباطی بابا رکاب به امامزاده) و به وجود آمدن چندین آبشار کوچک و بزرگ در مناطق مختلف حوضه، وجود صخره های متعدد در خط الراس های غرب مانند تولابره و سیاه گه و غیره)، دره های عمیق و صعب العبور درسراسر مناطق بالادست تا ارتفاع سرچشمه حوضه بخصوص در مناطقی بالاترازامامزاده ابراهیم و همچنین چشمه های پر آب مانند گش علی، چهل چشمه، چشمه‌میدان در اطراف امامزاده و بابا رکاب و چشم اندازهای کوهستانی نقش به سزایی داشته است. که همه این پدیدهها می توانند در زمینه جذب گردشگران طبیعت دوست حائز اهمیت باشد.
عکس ۴-۲۵ نمایی از خشک رودهای فصلی با بستر سنگلاخی در حوضه امامزاده ابراهیم
۴-۱۱ آب و هوا و ژئوتوریسم
اغلب گردشگران ایرانی در فصل تابستان و ایام نوروز که مدارس تعطیل می شوند به مسافرت می روند. در این فصل که جلگه ها و سواحل استان گیلان از آب و هوای گرم و خیلی مرطوب برخوردار است. لذا در شهرها و روستاها ی جلگه ای و ساحلی حالت شرجی ایجاد می شود و هوای این محدوده از آسایش مطلوب ( حد آسایش ۲۴-۱۸)درجه و با رطوبت( ۱۵-۱۰)برخوردار نمی باشد (رضوانی، ۱۳۷۴).
در عین حال مناطق کوهستانی از ۱۰۰۰ متر به بالا نسبت به مناطق جلگه ای و ساحلی حدود ۵تا۱۰ درجه سانتی گراد تفاوت دما و ۱۵ تا ۳۵ درصد کاهش رطوبت نسبی دارد، بدین لحاظ محدوده های کوهستانی بویژه ییلاقات با تامین آسایش مطلوب در فصل تابستان از مهمترین مکا نهای سکونتی و اقامتی در این فصل به شمار می آیند. بدین سبب افراد بومی و محلی شهرهای شفت و فومن و سایر شهرهای اطراف برای استفاده از مواهب طبیعی و برخورداری از دمای مطلوب معمولا به ییلاقات می روند که در صورت برنامه ریزی و تامین امکاناتی از قبیل هتل آپارتمان در مبارک آباد، ویسرود و مکان های لازم برای تامین مواد غذایی، سرویسهای بهداشتی در مسیر جاده ها ی بین روستا ها ی فوق و غیره می توان هزاران نفر اکوتوریست و ژئوتوریست را به سوی ییلاقات گیلان از جمله نقاط معرفی شده در شهرستان شفت جلب و هدایت نمود.
عکس ۴-۲۶ نمایی از طبیعت سرسبز حوضه امامزاده ابراهیم و گردشگران اطراف رودخانه اصلی
منطقه مورد مطالعه در حوالی روستاهای چوبر تا امامزاده ابراهیم از جمله مناطقی است که دارای شرایط آب و هوایی بسیار مطلوب بخصوص در فصل تابستان با شبهای سرد و بازار چه و زیارتگاه های متعدد هر بینده ی عاشقی را به سوی خود جلب نموده و روزانه بخصوص در فصل تابستان و در ایام تعطیلی هزاران نفر را به این منطقه چه افراد بومی و چه افراد غیر بومی به این منطقه گسیل می دارد. وجود آثار طبیعی و انسانی در کنار هم، و بخصوص در خطالراس یک کوه پس از طی مسیری طولانی و پر پیچ و خم که همراه با پوشش بکر جنگلی می باشد، موجب اعجاب افراد غیر بومی شده و خود باعث می شود که هر بیننده ای در این منطقه، برای سایر افراد در اقصی نقاط کشور رسانه ای باشد.
عکس ۴-۲۷ نمایی از شرایط آب وهوایی مناسب در حوضه امامزاده ابراهیم
۴-۱۲ مراتع و ییلاقات
حوضه امام زاده ابراهیم دارای مراتع و نواحی ییلاقی فراوانی است که با برنامه‌ریزی درست می‌توان در آینده نه چندان دور به مناطق مهم جاذب گردشگری مبدل گردد. از جمله ییلاقات که به صورت بالقوه در دسترس علاقه‌مندان به طبیعت و آب وهوای خنک است. منطقه تولاب بره یکی از ییلاقات امام زاده ابراهیم است که با شروع فصل تابستان مسافران زیادی از این مناطق دیدن می‌نمایند و چند باب مغازه جهت ارائه سرویس و خدمات به مسافران در این مکان وجود دارد. همچنین مناطق ییلاقی دیگر ی در این منطقه وجود دارد که می‌توان از ییلاقات سهراب، گرداب، سیاگه، کلچون و دییر و غیره که در امر گردشگری قابل استفاده‌اند یاد کرد. علیرغم آن در فصل زمستان دما کاهش پیدا کرده و ریزش برف از اواخر پاییز آغاز و تا اواخر اسفند دوام دارد. درصورت برنامه ریزی می توان دامنه های محدب اراضی غربی ویسرود و دامنه های شرقی مبارک آباد و سایر قسمتهای حوضه را برای ورزش اسکی و سایر ورزشهای زمستانی در نظر گرفت از نظر مکانی برای تردد یا اسکان توریست در فصل زمستان می توان به مناطقی مانند سهراب، گرداب، سیاگه، کلچون و دییر اشاره نمود.
عکس ۴-۲۸ مراتع و ییلاقات حوضه امامزاده ابراهیم
۴-۱۳ شبکه آب و ژئوتوریسم
رودخانهها از نظر تفریحی و گردشگری اهمیت زیادی دارند در حال حاضر فعالیت‌های تفریحی مردم در کنار رودخانه و منظره تماشای آبشارها صورت می‌پذیرد. احداث شده و به خنک شدن رودها و آبشارها به دلیل کاربردهای دیگر اغلب پیامد منفی برای یک منطقه داشته ولی اساسی‌ترین تهدید رو به افزایش بودن آلودگی روخانه‌ها می‌باشند که نتیجه آن ورود پس آب‌های تصفیه نشده خانگی - صنعتی و کشاورزی می‌باشند.
حوضه امامزاده ابراهیم از نظر منابع آب از پتانسیل های فوق العاده بالایی برخوردار است. نفوذ برف زمستانه و بارندگی بهار و پاییز در سازند های آهکی در سطح حوضه منجر به پیدایش چشمه های متعدد در روستاهای متعدد مانند چشمه گش علی، چهل چشمه، چشمه‌میدان در اطراف امامزاده و بابا رکاب و غیره شده است.
عکس ۴-۲۹ نمایی از رودخانه اصلی امامزاده ابراهیم و سدهای مهار سیلاب
تمام این چشمه ها جنبه آب معدنی داشته و بسیار گوارا می باشند. در واقع این رودخانه از بهم پیوستن چشمه‌هایی نظیر گش علی، چهل چشمه، چشمه‌میدان و چند دره به وجود آمده است. درطول مسیر از ارتفاعات ۱۸۰۰ متری کوه‌های ونی شروع شده و پس از بهم پیوستن زیر شاخه‌های دیگر به سمت اراضی جلگه‌ای با جهت شمالی – شرقی جریان دارد.
عکس ۴-۳۰ نمایی دوراز طبیعت بستر عریض رودخانه امامزاده ابراهیم
در نواحی کوهستانی پوشش از جنگل انبوه با تنوع از درختان ممرز، راش، توسکا، افرا، لیلیکی، آزاد، سرخدار قرار گرفته است و چشم انداز زیبایی از ترکیب آبشارهای متعدد بوجود آورده است. درختان سر به فلک کشیده در کنار رودها به هم پیوسته و یک محیط کاملاً طبیعی را به وجود آورده است. با توجه به این همه عوامل طبیعی در کنار هم با صدای دلنشین پرندگان، زمانی که مسافران وارد این طبیعت بکرمی‌شود آرام می‌گیرد وخستگی راه را از تن خود بیرون می‌کند. از جاذبه‌های بسیار زیبای حوضه امام زاده ابراهیم (ع) بوجود آمدن روستاها در اطراف رودخانهها بوده و به علت شرایط ژئومورفولوژی و دسترسی مردم به آب و شرایط کوهستانی به ناچار خانه‌ها در مسیر رودخانه‌های بوجود آمده که درهر کجای این مسیر می‌توان کمپینگ زد و برای مدتی به استراحت پرداخت و از جاذبه‌های رودخانه از جمله ماهیگیری، شنا، قایق رانی، حیات وحش زندگی جانوری استفاده نمود. این رودخانه دارای ماهی سردابی قزل‌آلا بوده که باعث می‌شود همیشه مسافران زیادی برای صید ماهی به منطقه آمده یکی دیگر از پتانسیل‌های این منطقه را می‌توان به آب آشامیدنی اشاره کرد که دارای آب بسیار سرد و معدنی میباشد. از جمله زیر حوضه های امامزاده ابراهیم می توان به موارد زیر اشاره نمود.
عکس ۴-۳۱ نواحی کوهستانی
۴-۱۳-۱ رودخانه سله مرز
این رودخانه از به هم پیوستن سرشاخه‌های فرعی نظیر زرارستون، سفید‌خانی و دره‌های شنود و ونی‌بن که از ارتفاعات ۱۹۰۰ متری به سمت نواحی جلگه‌ای در حال حرکت است با تنوعی ازدرختان راش، ممرز، سرخدار، توسکا، گردو، چشم‌انداز زیبایی در منطقه بوجود آورده است. در مسیر حرکت این رودخانه آبشارهای متعددی وجود دارد که پس از گذر از روستاهای، شنود، بیجارگاه در روستایی به نام درودخان به رودخانه امام زاده ابراهیم می‌پیوندد، این رودخانه نیز از نواحی جنگلی عبور می‌کند و با تنوعی از ماهیان غزل‌‌آلا، کپور کفال و محیطی مناسب برای ورزشهای آبی و ماهیگیری و حاشیه این رودخانه مکانی بسیار مناسب برای استراحت مسافران و گردشگران میباشد که به قصد ماهیگیری و شکار به منطقه آمده‌اند.
عکس ۴-۳۲ نمایی از رودخانه سله مرز در حوالی روستای سله مرز
۴-۱۳ -۲- رودخانه و یسرود
رودخانه ویسرود نیز یکی از زیر شاخه های رودخانه امامزاده ابراهیم بوده که از ارتفات غربی حوضه سرچشمه گرفته و بعد از گذشتن از روستای ویسرود به این اسم نامگذاری شده است .این رودخانه نیز دارای چشم‌انداز خاصی بوده با تنوعی از درختان راش، ممرز و شاه بلوط که در اطراف این رودخانه قراردارند منظره زیبایی به وجود آورده است. وجود ماهیان آزاد و کپور به غنای گردشگری این رودخانه افزوده است ویکی از عجایب حوضه امام‌زاده‌ابراهیم وجود درختان شاه بلوط در روستای ویسرود بوده که به نوعی در ایران بی‌نظیر است بلکه به صورت توده‌ای رشد نموده که بیشتر مختص آب و هوای خاصی میباشد که این روستا قرار گرفته است.
