۲.۸۰۲۳۰۴ R² مشاهده شده

Prob. χ^۲ (۶) ۰.۸۳۳۲

Scaled explained SS 2.014305

Prob. χ^۲ (۶) ۰.۹۱۸۴

مآخذ: یافته های پژوهش
نتایج حاکی از عدم واریانس ناهمسانی است.
ب-۲-۸. آزمون واریانس ناهمسانی مدل (۳) با تبلیغات پایین
Breusch-Pagan-Godfrey Testجدول (۴-۳۳)، آزمون براش- پاگان- گادفری

۰.۲۱۸۸۷۶ آماره F

Prob. F(39،۷) ۰.۹۷۸۸

۱.۷۷۶۶۲۲ R² مشاهده شده

Prob. χ^۲ (۷) ۰.۹۷۱۲

Scaled explained SS 1.112412

Prob. χ^۲ (۷) ۰.۹۹۲۸

مآخذ: یافته های پژوهش
نتایج این مدل نیز واریانس همسانی آن را تایید میکند.
۴-۵-۳. آزمون والد^[۱۱۲]
این آزمون صرفاً برای مدل (۳) که مدلی غیرخطی میباشد انجام میشود تا معناداری تمامی ضرایب معین شود؛ چرا که نرمافزار مورد استفاده برای مدلهای غیرخطی، احتمال F (Prob F) جهت معناداری ضرایب را گزارش نمیکند. فرضیات آزمون عبارتند از:

H₀ : C₁= C₂=…= C_n= 0 فرضیه صفر: تمام ضرایب صفر هستند
H₁ : Not H₀ فرضیه مقابل: حداقل یکی از ضرایب صفر نیست
برای بررسی معناداری فرضیات فوق در مدلهای مورد نظر، میتوان هم توزیع F و هم توزیع کی دو با درجات آزادی مناسب را در نظر گرفت. به طوری که اگر احتمال (Prob) توزیعهای محاسبه شده در سطح مورد نظر معنادار باشد، آنگاه فرضیه صفر رد شده و حداقل یکی از ضرایب صفر نیست. پس از انجام این آزمون برای تمامی مدلهای غیرخطی در حالت‌های مختلف، همه مدلها دارای ضرایب بامعنی و احتمال F صفر بودند.
به طور خلاصه و با توجه به نتایج برآوردها میتوان بیان داشت که در صنایع کارخانهای ایران و در تمامی مدلها، تعدیل ناکامل (ناقص) در مدل پویای تمرکز از سطح یکنواختش وجود داشته و سرعت تعدیل برآوردی نسبت به سایر کشورهای توسعهیافته صنعتی تقریباً بالاتر بوده است. نتایج حاصله به طور کل، یافته های گروسکی و همکاران (۱۹۸۷) را با فرض اینکه نرخ تعدیل معمولی و ثابت در بین صنایع تمایل به کم برآوردی و تورش به پایین بودن در تخمین را دارد، تایید کردند. همچنین نتایج بدست آمده با استدلال ساتن مبنی بر ارتباط منظم و معکوس بین تمرکز و اندازه بازار وقتی هزینه های اولیه ورود برونزا هستند سازگار است. شایان ذکر است که در مقایسه تمرکز بدست آمده در دو سال ۱۳۷۸ و ۱۳۸۶ شاهد کاهش تمرکز در سطح کل صنایع بودهایم.
فصل پنجم
خلاصه، نتیجهگیری و پیشنهادات
۵- خلاصه و نتیجهگیری
۵-۱. مقدمه
در این فصل ابتدا به بیان خلاصهای از مطالب فصول قبل پایان نامه پرداخته میشود. پس از آن با توجه به نتایج ارائه شده در فصل چهارم، نتیجهگیری کلی ارائه میشود و در پایان فصل، محدودیتها و پیشنهادهایی بیان میگردد.
۵-۲. خلاصه
هدف اصلی‌ این پژوهش بررسی‌ روند تغییرات تمرکز صنعتی در رسیدن به وضعیت بلندمدت و تعیین اختلاف آن با سطح تحققیافته سال ۱۳۸۶ میباشد که مشخص شدن ضریب تعدیل را در بردارد. این مطالعه برای ۹۴ صنعت از کدهای ۴ رقمی ISIC صنایع کارخانهای ایران طی دو سال ۱۳۷۸ و ۱۳۸۶ با روش مقطعی انجام گرفته است. در این بررسی همچنین صنایع به دو نمونه، شامل صنایع با شدت تبلیغات بالا و پایین در راستای بررسی نظرات ساتن مبنی بر ارتباط اندازه بازار و تمرکز دسته‌بندی شده است. برای دستیابی به هدف پژوهش، در فصل نخست کلیاتی از موضوع شامل اهمیت و ضرورت، هدف، سوالات، فرضیات، روش و جامعه آماری تحقیق ارائه گردیده است.
در فصل دوم مطالعات انجام شده در زمینه تمرکز صنعتی و موضوعات مرتبط با آن در دو قسمت مطالعات انجام شده در خارج و مطالعات انجام شده در داخل بیان شده است. دوره زمانی، متغیرها، روش برآورد و یافته های هر یک از مطالعات به صورت دقیق آورده شده است.
در فصل سوم مبانی نظری وساختار الگوی مرتبط با موضوع در رساله تبیین شده است. در این فصل تعاریفی از بازار، اجزا و متغیرهایش، انحصار، تمرکز، شاخصها و برداشتهای مربوط به آن، موانع ورود، تبلیغات و دیدگاه های ساتن، ضریب تعدیل بیان شده است. در خاتمه فصل ساختار الگو که شامل بررسی مدلهای مختلف و معرفی متغیرها میشود، ارائه گردیده است.
فصل چهارم به برآورد الگو و تحلیل نتایج اختصاص یافته است. در این فصل به منظور بررسی پویایی تمرکز صنعتی در صنایع کارخانهای ایران، ۹۴ صنعت کدهای چهار رقمی ISIC ایران طی دو سال ۱۳۷۸ و ۱۳۸۶ با بهره گرفتن از الگوی مقطعی و بهرهگیری از شاخص تمرکز هرفیندال- هیرشمن مورد آزمون قرار گرفته است. آزمون همچنین برای دستهبندی صنایع در دو حالت شدت تبلیغات بالا و کم جهت بررسی دیدگاه های ساتن و میزان تمرکز بالا و کم نیز انجام شده است. پس از برآورد مدلها در حالات مختلف، نتایج مدلها ارائه و آزمونهای خودهمبستگی، واریانس ناهمسانی و والد گزارش شده است.
۵-۳. نتیجهگیری
نتیجهگیری این پژوهش را با توجه به ساختار فصل چهارم میتوان در دو حالت نمونه کامل (۹۴ صنعت) و نمونه زیرمجموعهای (۴۷ صنعت) صنایع کارخانهای ایران، که شامل الگوها و مدلهای مختلفی میباشد، ارائه نمود. تعیین سرعت تعدیل ثابت و متغیر در مدلهای مربوطه و همچنین ارتباط بین اندازه بازار و تمرکز مهمترین هدف پژوهش به شمار میرود.
براساس نتایج برآورد الگوی کامل دو مدل (۱) و (۲) فصل قبل، همه ضرایب برآورد شده مدل (۱) علامت انتظاری که برای متغیرها در نظر گرفته شده بود را تامین کردند. در برآورد مدل (۱) نتایج حاکی از تاثیر مثبت اندازه کارای بنگاه، موانع ورود و نفوذ واردات بر تمرکز بوده و متغیرهای شدت سرمایه و تفاوت محصول در صنایع مورد بررسی اثری بر تمرکز ندارند. لذا اندازه کارای بنگاه، موانع ورود، اندازه بازار (تعداد بنگاهها در صنعت) و نفوذ واردات عاملهای اساسی و تاثیرگذار بر تمرکز در وضعیت بلند مدت هستند.
در مدل (۲) همین الگو، ضرایب متغیرهای اندازه کارای بنگاه (اندازه بازار: LnMKT) و موانع ورود ( LnCDR) معنادار و مثبت بر روی تمرکز بوده و سایر ضرایب اثری بر تمرکز نگذاشتهاند. ضریب وقفه‌ای تمرکز (_۷۸LnH) قویاً معنادار شده و این نشان میدهد که تعدیل کامل در رسیدن به تعادل بلندمدت در طول دوره ۸ ساله مورد مطالعه،(۱= λ)، به وضوح رد میشود. در این مدل معناداری ضریب متغیر وقفهای تمرکز در سطح ۱ درصد، حاکی از تعدیل ناقص صنایع بوده که با سرعت تعدیل ۰.۱۹۶ حرکت به سمت وضعیت مطلوب را نشان می‌دهد؛ این سرعت کلی تعدیل معادل با سرعت سالانه حدود ۳ درصد میباشد.
توسط مدل غیرخطی (۳)، ضریب تعدیل جزیی تمرکز با نرخ تعدیل متغیر (λ_i) در بین صنایع مختلف برآورد شد. این مدل با بهره گرفتن از روش حداقل مربعات غیرخطی (NLS) برآورد شده است و دو مدل (۱) و (۴) همراه با ضریب وقفهای تمرکز را شامل میشود. در نتایج بدست آمده مدل (۱) همه متغیرها دارای علامتی مطابق انتظار بوده ومتغیرهای LnMKT، LnCDR و متغیر مجازیCPD معنادار شدهاند. نتایج مدل تعدیل (۴) حاکی از تطبیق علامت انتظاری ضرایب متغیرها با تئوری اقتصاد صنعتی بوده و بجز ضریب متغیر موانع ورود LnCDR، بقیه ضرایب معنادار بودهاند.
در اینجا آزمون والد را صرفاً برای مدل تعدیل (۴) با این قید که ضرایب مربوط به نرخ تعدیل متغیر در بین صنایع مختلف، همگی صفر هستند را انجام داده که آزمون فرض صفر مدل مبنی بر صفر بودن تمامی ضرایب را رد کرد. ارزش میانگین ضریب تعدیل جزیی متغیر در بین صنایع مختلف نمونه، ۰.۲۵۴ شده که این دلالت بر ضریب تعدیل متغیر سالانه ۰.۰۳۶ (حدود ۴ درصد) دارد. همانگونه که از نتایج برآورد بر میآید سرعت نرخ تعدیل در این حالت بیشتر از سرعت نرخ تعدیل حالت معمولی در صنایع کارخانهای ایران است؛ بنابراین نتایج حاصله، یافته های گروسکی و همکاران (۱۹۸۷) برای صنایع کارخانهای آمریکا را با فرض اینکه نرخ تعدیل معمولی و ثابت در بین صنایع تمایل به کم برآوردی در تخمین و تورش به سمت پایین بودن را دارد، تایید کردند.
به طور کل نتایج حاصله مدل فوق نشان دهنده اثرگذاری عوامل سودآوری، اندازه کارای بنگاه، اندازه بازار، موانع ورود و تفاوت محصول بر سطح تمرکز طبق انتظار میباشد.
با محاسبه میانگین شاخص هرفیندال برای کل ۹۴ صنعت، صنایع ایران شاهد کاهش تمرکز سال ۱۳۸۶، (۱۷۹۴)، نسبت به سال ۱۳۷۸، (۱۹۳۸) بوده است. لذا با توجه به برنامه پنج ساله توسعه سوم (۱۳۸۳-۱۳۷۸) و برنامه چهارم توسعه (۱۳۸۸-۱۳۸۳) کل صنایع کارخانهای ایران کاهش تمرکز را تجربه کرده است. البته این به معنی کاهش تمرکز در هر یک از صنایع مورد بررسی نبوده، بلکه نتایج میانگین و کلی صنایع گزارش شده است.