6.پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………2

7.روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………2

8.سامانه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..3

فصل اوّل: کلّیات……………………………………………………………………………………………………..4    

مبحث اوّل: مفاهیم………………………………………………………………………………………………………5

گفتار اوّل: پیشگیری……………………………………………………………………………………………………5

بند اوّل: مفهوم پیشگیری………………………………………………………………………………………………5

بند دوم: انواع پیشگیری از جرم……………………………………………………………………………………..8

گفتار دوم: تعلیم و تربیت……………………………………………………………………………………………11

بند اوّل: مفهوم تعلیم و تربیت………………………………………………………………………………………11

بند دوم: تعلیم و تربیت از دیدگاه دانشمندان…………………………………………………………………..12

بند سوم: ابعاد تعلیم و تربیت………………………………………………………………………………………..15

گفتار سوم: تحلیل محتوا…………………………………………………………………………………………….17

گفتار چهارم: کتب درسی…………………………………………………………………………………………..18

بند اوّل: ماهیت کتب درسی………………………………………………………………………………………..18

بند دوم:اهمیت کتب درسی در حوزه آموزش و پرورش…………………………………………………..19

مبحث دوم: تعلیم و تربیت و پیشگیری از جرم………………………………………………………………..21

گفتار اوّل: سیر تاریخی تعلیم و تربیت( آموزش و پرورش)……………………………………………….23

گفتار دوم: نهاد های مؤثّر در تعلیم و تربیت……………………………………………………………………28

بند اوّل: خانواده………………………………………………………………………………………………………..28

بند دوم: همسالان………………………………………………………………………………………………………29

بند سوم: رسانه………………………………………………………………………………………………………….29

بند چهارم: آموزش و پرورش……………………………………………………………………………………..30

گفتار سوم: آموزش و پرورش و پیشگیری از جرم…………………………………………………………..31

بند اوّل: ابعاد تاثیر گذاری نهاد آموزش و پرورش در پیشگیری از وقوع جرم……………………….31

بند دوم: ضرورت مداخله نهاد آموزش و پرورش در پیشگیری از بزهکاری………………………….35

بند سوم: نهاد آموزش و پرورش و اجرای برنامه های پیشگیرانه از جرم………………………………..38

مبحث سوم: روش شناسی تحقیق…………………………………………………………………………………47

گفتار اوّل: تحلیل محتوا……………………………………………………………………………………………..47

گفتار دوم: مراحل تحلیل محتوا……………………………………………………………………………………47

بند اوّل: تجزیه ابتدایی محتوا……………………………………………………………………………………….48

بند دوم: بررسی نتایج، استنباط و تفسیر آن ها…………………………………………………………………48

گفتار سوم: روش انجام کار………………………………………………………………………………………..48

فصل دوم: مبانی…………………………………………………………………………………………………..49

مبحث اوّل: نقش کتب درسی در پیشگیری از جرم………………………………………………………….50

گفتار اوّل: جامعه پذیری……………………………………………………………………………………………50

گفتار دوم: آموزش مدیریت بحران و خویشتن داری……………………………………………………….52

گفتار سوم: آموزش کاربردی حرفه و فنون……………………………………………………………………\ 53

گفتار چهارم: بیان پیامدهای هنجار شکنی و عدول از هنجارها……………………………………………54

مبحث دوم: کتب درسی و پیشگیری رشدمدار از جرم…………………………………………………….55

گفتار اوّل: ماهیت پیشگیری رشدمدار……………………………………………………………………………55

گفتار دوم: جایگاه کتب درسی در پیشگیری رشدمدار از جرم…………………………………………..57

بند اوّل: تدریجی بودن شکل گیری شخصیت…………………………………………………………………58

بند دوم: قابل شناسایی بودن عوامل خطر………………………………………………………………………..60

بند سوم: امکان رفع عوامل خطر…………………………………………………………………………………..62

بند چهارم: تاثیر بیشتر مداخله در کودکی………………………………………………………………………62

مبحث سوم: اسناد و قوانین در حوزه آموزش و پرورش و محتوای کتب درسی…………………….64

گفتار اوّل: اسناد و قوانین بین المللی……………………………………………………………………………..65

بند اوّل: اسناد و قوانین بین المللی در خصوص اهمیت آموزش و پرورش…………………………….65

بند دوم: اسناد و قوانین بین المللی در خصوص محتوای کتب درسی…………………………………..70

گفتار دوم: اسناد و قوانین داخلی………………………………………………………………………………….71

بند اوّل: اسناد و قوانین داخلی در خصوص اهمیت آموزش و پرورش…………………………………71

بند دوم: اسناد و قوانین داخلی در خصوص محتوای کتب درسی………………………………………..72

مبحث چهارم: نقش تحلیل محتوا در فرآیند آموزش و طرّاحی کتب درسی…………………………78

گفتار اوّل: کاربردهای تحلیل محتوای کتاب درسی…………………………………………………………79

بند اوّل: کاربرد توصیفی…………………………………………………………………………………………….79

بند دوم: کاربرد تحلیلی………………………………………………………………………………………………79

بند سوم: کاربرد توسعه ای………………………………………………………………………………………….80

گفتار دوم: ابعاد تحلیل محتوای کتاب درسی………………………………………………………………….81

بند اوّل: بعد درونی کتاب درسی………………………………………………………………………………….81

بند دوم: بعد بیرونی کتاب درسی………………………………………………………………………………….82

فصل سوم: تجزیه و تحلیل محتوای کتب هدیه های آسمانی…………………………………83

مبحث اوّل:تجزیه محتوای کتب هدیه های آسمانی……………………………………………………84

گفتار اوّل:کتاب هدیه های آسمانی پایه دوم………………………………………………………………….84

بند اوّل: نماز…………………………………………………………………………………………………………….84

بند دوم: مسئولیت اجتماعی…………………………………………………………………………………………86

بند سوم: الگوهای رفتاری نیکو……………………………………………………………………………………89

بند چهارم: محیط های مثبت……………………………………………………………………………………….93

گفتار دوم: هدیه های آسمانی پایه سوم…………………………………………………………………………95

بند اوّل: حجاب………………………………………………………………………………………………………..95

بند دوم: معاد باوری…………………………………………………………………………………………………..97

بند سوم: مسئولیت اجتماعی………………………………………………………………………………………..98

بند چهارم: محیط های مثبت……………………………………………………………………………………….99

بند پنجم: الگوهای رفتاری نیکو…………………………………………………………………………………100

بند ششم: ماه رمضان و روزه داری……………………………………………………………………………..101

گفتار سوم: کتاب هدیه های آسمانی پایه چهارم…………………………………………………………..102

بند اوّل: نماز جماعت……………………………………………………………………………………………….102

بند دوم: محیط های مثبت…………………………………………………………………………………………103

بند سوم: مسئولیت اجتماعی………………………………………………………………………………………104

بند چهارم: الگوهای رفتاری نیکو……………………………………………………………………………….105

گفتار چهارم: کتاب هدیه های آسمانی پایه پنجم………………………………………………………….106

بند اوّل: یاد خدا و پرستش او…………………………………………………………………………………….106

بند دوم: معاد باوری…………………………………………………………………………………………………107

بند سوم: الگوهای رفتاری نیکو………………………………………………………………………………….108

بند چهارم: مسئولیت اجتماعی…………………………………………………………………………………..109

بند پنجم: نماز جماعت…………………………………………………………………………………………….110

گفتار پنجم: کتاب هدیه های آسمانی پایه ششم……………………………………………………………111

بند اوّل: معاد باوری…………………………………………………………………………………………………111

بند دوم: مسئولیت اجتماعی……………………………………………………………………………………….112

بند سوم: الگوهای رفتاری نیکو………………………………………………………………………………….112

بند چهارم:حجاب……………………………………………………………………………………………………113

مبحث دوم:تحلیل محتوای کتب هدیه­های آسمانی ………………………………………………………114

گفتار اوّل: اصول انتخاب محتوای آموزشی………………………………………………………………… 114

بند اوّل: انطباق مفاهیم با هدف های آموزشی معین………………………………………………………..115

بند دوم: ارتباط با علاقه و رغبت فراگیران……………………………………………………………………116

بند سوم: ارتباط با نیازهای جامعه و فراگیران…………………………………………………………………117

بند چهارم: ارتباط با توانایی فراگیران………………………………………………………………………….118

بند پنجم: توجّه به هنجارها و ایجاد زمینه برای پرورش رفتارهای مطلوب انسانی………………….120

بند ششم: ارتباط پرسش ها و تمرین ها با اهداف و محتوای درس…………………………………….121

بند هفتم: اعتبار علمی مفاهیم…………………………………………………………………………………….121

بند هشتم: حجم مفاهیم کتب درسی……………………………………………………………………………122

گفتار دوم: اصول سازماندهی محتوای آموزشی…………………………………………………………….122

بند اوّل: داشتن سیر منطقی………………………………………………………………………………………..123

بند دوم: ارتباط محتوای یک پایه با کتاب سایر پایه ها……………………………………………………125

بند سوم: وسعت بخشی تدریجی………………………………………………………………………………..126

گفتار سوم: اصول انتخاب زبان و نحوه بیان………………………………………………………………….127

بند اوّل: استفاده از واژگان و جملات متناسب با سن مخاطب…………………………………………..127

بند دوم: رعایت اصل سادگی و روانی…………………………………………………………………………127

بند سوم: استفاده از زبان خاص هر موضوع…………………………………………………………………..128

گفتار چهارم: اصول انتخاب تصاویر……………………………………………………………………………129

بند اوّل: کمک تصاویر به درک بهتر مفاهیم اساسی و کلیدی محتوا…………………………………130

بند دوم: جذابیت تصاویر………………………………………………………………………………………….130

بند سوم: تناسب با فهم مخاطب………………………………………………………………………………….131

بند چهارم: توجّه به شئون اجتماعی، اسلامی و فرهنگی…………………………………………………..131

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………133

پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………..134

منابع…………………………………………………………………………………………………………………..135

مقدمه

بیان مساله
     تعلیم و تربیت صحیح، مهم ترین عامل در پیشگیری از وقوع جرم محسوب می شود. یکی از مهم ترین نهادهای  مؤثّر در تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان و جامعه پذیری صحیح آن ها، نهاد آموزش و پرورش و به طور خاص نهاد مدرسه می باشد. این نهاد برای اعمال اصول تربیتی  موردنظر خود، از ابزارهای متنوعی بهره می­گیرد که اساسی ترین آن ها، کتاب های درسی و محتوای آموزشی این کتب است که فراگیران از بدو یادگیری و افزایش رشد مهارت های شناختی خود با آن ها آشنا می شوند و آن را به عنوان منبع اصلی آموزشی ملاک عمل قرار می­دهند. کتب مذکور تاثیر انکار ناپذیری بر روی شکل گیری شخصیت فرد و یاددهی هنجار­ ­­ها به وی و در نتیجه جامعه پذیری صحیح او دارد. از این رو  محتوای آن ها باید به گونه ای باشد که جنبه ی پیشگیرانه از بروز ناهنجاری ها، انحرافات رفتاری و در نهایت جرم را در آینده داشته باشد.

     یکی از کتبی که فضای باز و مناسبی  برای پرداختن به این قسم آموزه ها را دارا می باشد،کتب هدیه­های آسمانی دوره ابتدایی است که به لحاظ موضوع، قابلیت ارائه ی حجم مناسبی از مفاهیم پیشگیرانه از جرم را دارا می­باشد. اگر محتوای این کتب به صورت علمی بتوانند مفاهیم مذکور را در بر بگیرند، این مفاهیم از نخستین مراحل رشد شناختی کودک و نوجوان در وی نهادینه خواهد شد و این امر تاثیر بسیار زیادی بر جلوگیری از انحرافات در آینده بر روی وی خواهد داشت.

سوالات تحقیق
در متن کتب هدیه های آسمانی دوره ابتدایی تا چه اندازه به مفاهیم و آموزه های پیشگیرانه از جرم توجّه شده است؟
مفاهیم پیشگیرانه موجود در کتب هدیه های آسمانی به لحاظ کیفیت و کمیّت در چه سطحی ارائه شده اند؟
ضرورت تحقیق
 
     با توجّه به تاثیرگذاری بسیار بالای کتاب هدیه های آسمانی بر روی عقاید، باورها و شخصیت کودک و نوجوان و نقش اساسی مفاهیم این کتب در تربیت اخلاقی و اجتماعی فرد و بهنجار کردن وی، لذا ضروری است که برای پیشگیری از انحرافات در آینده و جامعه پذیر کردن صحیح کودک و نوجوان، تجزیه و تحلیلی اصولی و علمی بر روی کمیّت و کیفیت مفاهیم پیشگیرانه از جرم این کتاب صورت بگیرد.

اهداف تحقیق
بررسی وجود یا عدم وجود مفاهیم پیشگیرانه از جرم در محتوای کتب هدیه های آسمانی دوره ابتدایی.
بررسی کمیّت و کیفیت مفاهیم پیشگیرانه از جرم به کار رفته در کتب هدیه های آسمانی.
فرضیه های تحقیق
به نظر می رسد در کتب هدیه های آسمانی دوره ابتدایی، برخی مفاهیم پیشگیرانه از جرم وجود دارد.
به نظر می رسد گرچه برخی مفاهیم پیشگیری از جرم در محتوای کتاب های هدیه های آسمانی وجود دارد اما از کمیّت و کیفیت مطلوب برخوردار نمی باشند.
روش تحقی
تعداد صفحه :163     روش تحقیق در این پایان نامه همچون اکثر تحقیقات علوم انسانی به صورت توصیفی_تحلیلی است. به عبارت دیگر مطالعه ی منابع و فیش برداری به همراه تحلیل ونقد آنها و تجزیه و تحلیل داده ها، روش تحقیق در این پایان نامه می باشد. روش جمع آوری اطّلاعات نیز کتابخانه ای می­باشد.

     در فصل اوّل سعی شده است کلّیات موضوع تحقیق در سه مبحث: مفاهیم، تعلیم و تربیت و پیشگیری از جرم و روش شناسی تحقیق، ارائه شود.

مبحث اوّل : مفاهیم

     در مواجهه با موضوعات مختلف، در خیلی از موارد در می یابیم که یکی از علل و موارد مهم مناقشه، ناسازگاری و چالش اذهان خوانندگان و شنوندگان و اطراف گفت و گو، بی توجّهی به معنا و مفهوم واژه های کلیدی است که بدون دریافت معنا و ادراک آن ها نمی توان به ماهیت اصلی مطلب پی برد. از سوی دیگر آشنایی خواننده با مفاهیم بنیادین به کار رفته در یک تحقیق شرط لازم برای فهم محتوای تحقیق می باشد. بنابراین برای فهم درست مباحث در هر زمینه و رشته ی علمی، پیش از هر اقدامی لازم است به بحث مفهوم شناسی توجّه کافی داشته باشیم.

گفتار اوّل : پیشگیری

     در این گفتار به بررسی معنا و مفهوم پیشگیری و انواع آن خواهیم پرداخت.          

بند اوّل: مفهوم پیشگیری

الف ) معنای لغوی:

     پیشگیری از نظر لغوی معنایی روشن و پرکاربرد دارد. در ادبیات محاوره ای پیشگیری در معنای مانع وقوع امری شدن، جلوی وقوع امر ممکنی را گرفتن، به استقبال خطر رفتن و مانع تحقق آن شدن استعمال می شود. تعریف لغت شناسان نیز منطبق بر همین معنای عامیانه می باشد و پیشگیری را به معنای جلوگیری کردن، مانع شدن، منع کردن، به نگهداری برخواستن، از پیش مانع شدن از سرایت امراض و پیش بندی کردن مانند سیل یا جریان آب[1]، دانسته اند.