دانلود متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته  علوم تربیتی

 

دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی

عنوان:

بررسی عملکرد اجرایی طرح 18 ماهه (ممتاز) سازمان آموزش فنی و حرفه­ای اصفهان

 

شهریور 1393

   برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                            صفحه

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه. 2

بیان مساله. 3

اهمیت وضرورت تحقیق.. 6

اهداف تحقیق.. 10

هدف های جزئی.. 10

تعاریف مفهومی و عملیاتی اصطلاحات پژوهش… 10

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

مقدمه. 17

آموزش های فنی و حرفه‌ای.. 17

تاریخچه آموزش های فنی و حرفه‌ای.. 21

ضرورت آموزش های فنی و حرفه‌ای.. 26

انواع اصلی نظام آموزش فنی و حرفه‌ای.. 30

1- نظام آموزش حرفه‌ای.. 30

2- نظام حرفه آموزی بازار کار یا آموزش مبتنی بر مرکز حرفه آموزی.. 31

3- نظام حرفه‌ای آموزی بنگاه اقتصادی.. 32

تفاوت شیوه های مختلف آموزش و حرفه آموزی.. 33

1-آموزش حرفه‌ای یا مدرسه محور. 33

2- حرفه آموزی بازار کار یا آموزش مبتنی بر مرکز. 33

3- حرفه آموزی بنگاه اقتصادی(درون بنگاهی) 34

ورودی ها، فرآیندهای آموزشی و خروجی های آموزش های فنی و حرفه ای.. 35

فراگیران دوره های آموزش های فنی و حرفه‌ای.. 35

مربیان و مدرسان دوره های آموزش های فنی و حرفه‌ای.. 35

خروجی های دوره های آموزش های فنی و حرفه‌ای.. 35

آموزش های فنی و حرفه‌ای در ایران. 36

دلایل ایجاد نظام مهارت آموزی در ایران و اصول حاکم بر آن. 40

سند راهبردی مهارت و فناوری سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای.. 42

مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای.. 48

1-آموزش در مراکز  ثابت… 48

الف) آموزش در زندان ها 49

ب) آموزش در پادگان ها 49

2- آموزش در واحدهای سیار. 49

3- آموزش در صنایع. 50

الف- آموزش در مراکز جوار کارگاهی و بین کارگاهی.. 50

ب- آموزش من کار. 50

ج- آموزش خودیاری فنی.. 50

4- آموزش در مراکز آزاد فنی و حرفه‌ای.. 51

استفاده از شبیه سازی برای مهارت آموزی.. 51

مزایای استفاده از شبیه سازی در مهارت آموزی.. 52

وضعیت نظام آموزش فنی و حرفه‌ای ایران و چالش های آن. 53

چالش های های بیرونی و درونی سیستم های آموزش فنی و حرفه ای ایران. 59

الف) چالش های درونی سیستم آموزش فنی و حرفه‌ای: 59

ب- چالش های بیرونی سیستم آموزش فنی و حرفه‌ای: 60

سایر چالش های پیش رو. 62

تاثیر جهانی شدن  در آموزش های فنی و حرفه‌ای.. 65

1- آینده ی مهارت سازی: مسائل فشار زا و ارزیابی ها 66

2- ارتقا مهارت های نیروی کار. 67

3- فرصت ها و ظرفیت های اجتماعی.. 67

چالش های آموزش فنی و حرفه‌ای در قرن بیست و یکم. 68

1- اقتصاد آموزش حرفه‌ای.. 69

2- موقعیت اجتماعی آموزش حرفه‌ای.. 70

3- جنبه های منطقه ای و بین اللملی آموزش حرفه‌ای.. 71

2- معرفی سطوح آموزش های فنی و حرفه‌ای.. 72

گواهی مهارت درجه دو. 72

\

گواهی مهارت درجه یک… 72

گواهی مهارت تخصصی (طرح 18 ماهه) 72

معرفی طرح آموزش ممتاز (طرح 18 ماهه) : 73

مقدمه. 73

اجرای اولین دوره آموزش نمونه کارگر ماهر. 76

ویژگی‌های آموزش های طرح 18 ماهه. 79

3- کارایی.. 80

4- پیشینه تحقیق.. 83

تحقیقات داخلی.. 83

تحقیقات خارجی.. 87

پیشینه پژوهشی کارایی.. 88

تحقیقات داخلی.. 88

تحقیقات خارجی.. 90

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

مقدمه. 94

روش شناسی پژوهش… 94

جامعه، نمونه و ذینفعان. 97

نمونه و روش نمونه گیری.. 98

حجم نمونه در بخش کمی پژوهش… 99

حجم نمونه در بخش کیفی.. 100

ابزار گردآوری داده ها 101

ابزار گردآوری داده ها در بخش کمی پژوهش… 101

روال مصاحبه. 106

تجزیه و تحلیل داده ها 107

بخش کمی.. 107

بخش کیفی.. 107

فصل چهارم: یافته­های پژوهش

یافته های توصیفی مربوط به ویژگی های نمونه تحقیق.. 110
2- یافته های مربوط به کارآموزان. 111

2-3-  مقیاس توانمندی مربیان از دیدگاه مربیان. 136

3-3 مقیاس امکانات و تجهیزات از دیدگاه مربیان. 138

5-3- مقیاس نیاز بازار کار از دیدگاه مربیان. 145

4- یافته های مربوط به مدیران و کارشناسان. 147

5-4- مقیاس نیاز بازار کار از دیدگاه مدیران و کارشناسان. 158

2-5- مقیاس توانمندی مربیان از دیدگاه کارفرمایان. 164

3-5- مقیاس امکانات و تجهیزات مرکز از دیدگاه کارفرمایان. 166

4-5- مقیاس استاندارد آموزشی از دیدگاه کارفرمایان. 169

5-5- مقیاس نیاز بازار کار از دیدگاه کارفرمایان. 171

نتیجه گیری کلی از دیدگاه های کارآموزان، مربیان، مدیران-کارشناسان و کارفرمایان. 175

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

مقدمه. 178

محدودیت های تحقیق.. 226

پیشنهادهای پژوهشی.. 226

پیشنهادات کاربردی.. 228

منابع فارسی.. 236

منابع انگلیسی.. 248

 

 

 فهرست جداول

عنوان                                                                                            صفحه

جدول 1-2 تعاریف آموزش های فنی و حرفه‌ای.. 20

جدول 2-1- طبقهبندی مهارتهای مورد نیاز در عصر اطلاعات و ارتباطات… 40

جدول 2-2- سرفصل دروس و مهارت های آموزشی در دوره های 18 ماهه. 75

جدول 1-3 مراحل انجام پژوهش را نشان می دهد. 96

جدول شماره 3-3 حجم نمونه در بخش کمی پژوهش… 100

جدول شماره 4-3 : حجم نمونه در بخش کیفی پژوهش… 101

جدول شماره 5-3 : نتایج ضریب پایایی برای هر یک از عوامل تأثیرگذار بر عملکرد اجرایی طرح 18 ماهه در سازمان فنی و حرفه ای شهر اصفهان. 104

جدول 1-4 توزیع کارآموزان بر حسب وضعیت شغلی را نشان می دهد. 110

جدول 2-4 توزیع کارآموزان بر حسب رشته های طرح 18 ماهه مورد مطالعه. 110

جدول 3-4 توزیع کارآموزان طرح 18 ماهه بر حسب مدرک تحصیلی.. 111

جدول 4-4 توزیع میانگین کارآموزان بر حسب دلایل انتخاب رشته های طرح 18 ماهه برای کسب مهارت   112

جدول 5-4 توزیع کارآموزان بر حسب امکان انتخاب مجدد رشته های طرح 18 ماهه. 113

جدول 6-4 توزیع میانگین پاسخ کارآموزان نسبت به مدیریت طرح 18 ماهه. 113

جدول 7-4 توزیع میانگین پاسخ کارآموزان به توانایی و صلاحیت مربیان طرح 18 ماهه. 119

جدول 8-4 توزیع میانگین پاسخ کارآموزان به امکانات و تجهیزات طرح 18 ماهه. 122

جدول 9-4 توزیع میانگین پاسخ کارآموزان به مطلوبیت استاندارد آموزشی طرح 18 ماهه. 126

جدول 10-4 توزیع میانگین پاسخ کارآموزان به تناسب آموزش ها با نیازهای بازار کار. 128

جدول 11-4 توزیع میانگین پاسخ کلی کارآموزان به عملکرد اجرایی طرح 18 ماهه. 130

جدول 12-4 توزیع میانگین پاسخ مربیان نسبت به مقیاس مدیریت طرح 18 ماهه. 131

جدول13-4 توزیع میانگین پاسخ مربیان به توانایی و صلاحیت مربیان طرح 18 ماهه. 136

جدول14-4 توزیع میانگین پاسخ مربیان به امکانات و تجهیزات طرح 18 ماهه. 139

جدول15-4 توزیع میانگین پاسخ مربیان به مطلوبیت استاندارد آموزشی طرح 18 ماهه. 142

جدول16-4 توزیع میانگین پاسخ مربیان به تناسب آموزش ها با نیازهای بازار کار. 145

جدول 17-4 توزیع میانگین پاسخ کلی مربیان به عملکرد اجرایی طرح 18 ماهه. 147

جدول 18-4 توزیع میانگین پاسخ مدیران و کارشناسان نسبت به عوامل مدیریتی طرح 18 ماهه. 148

جدول19-4 توزیع میانگین پاسخ مدیران و کارشناسان به توانایی و صلاحیت مربیان طرح 18 ماهه 151

جدول 20-4 توزیع میانگین پاسخ مدیران و کارشناسان به امکانات و تجهیزات طرح 18 ماهه. 154

جدول21-4 توزیع میانگین پاسخ مدیران و کارشناسان به مطلوبیت استاندارد آموزشی طرح 18 ماهه 156

جدول 22-4 توزیع میانگین پاسخ مدیران و کارشناسان به تناسب آموزش ها با نیازهای بازار کار. 158

جدول 23-4 توزیع میانگین پاسخ کلی مدیران و کارشناسان به عملکرد اجرایی طرح 18 ماهه. 160

جدول 24-4 توزیع میانگین پاسخ کارفرمایان نسبت به عوامل مدیریتی طرح 18 ماهه. 161

جدول 25-4 توزیع میانگین پاسخ کارفرمایان به توانایی و صلاحیت مربیان طرح 18 ماهه. 164

جدول 26-4 توزیع میانگین پاسخ کارفرمایان به امکانات و تجهیزات طرح 18 ماهه. 167

جدول 27-4 توزیع میانگین پاسخ کارفرمایان به مطلوبیت استاندارد آموزشی طرح 18 ماهه. 169

جدول 28-4 توزیع میانگین پاسخ کارفرمایان به تناسب آموزش ها با نیازهای بازار کار. 171

جدول 29-4 توزیع میانگین پاسخ کلی کارفرمایان به عملکرد اجرایی طرح 18 ماهه. 173

جدول 30-4  مقایسه توزیع میانگین نظرات پاسخگویان بر حسب مقیاس های مورد مطالعه. 174

جدول 1-5 طبقه بندی نقاط قوت، ضعف و فرصت ها و تهدیدات بر اساس تحلیل دورنی و بیرونی مرکز اجرا کننده رشته های طرح 18 ماهه استان اصفهان. 206

جدول2-5 مشکلات موجود طرح 18 ماهه، مسائل کلیدی از دیدگاه پاسخگویان (مربیان، کارآموزان، مدیران- کارشناسان و کارفرمایان) نسبت به این مشکلات و راهکارهای قابل ارائه برای حل مشکلات موجود. 217

 

 

 

فصل اول

«کلیات پژوهش»

 

 

مقدمه
امروزه نقش آموزش در افزایش کارایی[1]، بهره­وری و توسعه اقتصادی کشورها بیش از پیش اهمیت یافته است چرا که در دنیای کنونی داشتن کارخانه ها، زمین، ابزار و ماشین آلات سرمایه اصلی محسوب نمی شوند، بلکه ثروت در منابع انسانی نهفته است. از این رو توجه به امر آموزش در مرکز توجه دولت ها و سازمان های بزرگ قرار گرفته است. آموزش های فنی و حرفه ای[2] با هدف افزایش توانمندی و اشتغال افراد مطرح شد و مفهوم اصلی آن توسعه ی مهارت[3]­ها به سمت فرصت ها و چالش­های فعلی و آینده به منظور کاهش بیکاری جوانان، فقر و رقابت پذیری بین المللی می­باشد. آموزش فنی و حرفه ای روشی است برای آشنا ساختن و تمرین دادن افراد برای پرورش مهارتهای فکری، عملی و اجتماعی، بنابراین پهنه ای بسیار گسترده دارد. برای انجام هر کاری، نیاز به مهارتی است که باید روش کسب آن آموخته شود و بر اثر ممارست اعتلا یابد (آقازاده، 1386). هدف کلی از برنامه­های درسی فنی و حرفه ای این است که کارآموزان روابط معناداری بین دانش، مهارت و نگرش های شان هم در مدارس حرفه ای و هم در محل کار بدست آورند (دی بررویج بارتمن[4]، 2011). در آموزش فنی و حرفه­ای دو مسیر اصلی وجود دارد: مسیر مبتنی بر مدرسه و مسیر مبتنی بر کار (OECD، 2009). در مسیر مبتنی بر مدرسه؛ کارآموزان در مدارس و شرکت در محیط­های کاری مختلف به عنوان بخشی از مسیر کلی حرفه ای شان یاد می­گیرند. در مسیر مبتنی بر کار؛ کارآموزان شصت درصد وقت خود رادر سازمان­های حرفه­ای کار می­کنند (نلن و همکاران،2010،[5] OECD 20). نظام آموزش فنی و حرفه‌ای، با فراهم آوردن انواع مهارت ها برای همگان و منابع و فرایندهای تولیدی نقش موثری در ایجاد اشتغال و توسعه یک کشور ایفا می کند. لذا محاسبه کارایی و ارزیابی آموزش های مراکز آموزشی سازمان آموزش فنی و حرفه ای جهت سوق دادن بهتر آموزش این مراکز به سمت نیازهای بازار کار لازم و ضروری است. با ارزیابی کارایی از ابعاد مختلف در این مراکز، می توان موانع عدم پیشرفت آموزش­ها را شناسایی نمود و در رفع آنها اقدامات لازم را به عمل آورد. همچنین با ارزیابی کارایی، منابع سازمان بهتر و مفیدتر به کار گرفته می شوند چون کارایی ارتباط نزدیکی با کنترل فرایند و کاربرد منابع طی اجرای فرایند دارد. ارزیابی کارایی و بررسی وضعیت آموزش در آموزشگاه های تابعه سازمان آموزش فنی و حرفه ای و کمک به رفع کمبودها و مشکلات آن ها لازم و ضروری است و در این راستا استفاده از تکنیک های اصولی به منظور دستیابی به کارایی بهتر، می تواند از ابزارهای مهم در جهت بهبود عملکرد باشد.

بیان مساله
در کشور ما، وظیفه ی بخشی از آموزش های مهارتی بر عهده ی سازمان آموزش فنی و حرفه ای قرار داده شده است. در مراکز این سازمان آموزش های متفاوت و در قالب های متفاوتی به متقاضیان ارائه می شود. این آموزش ها مطابق با 5000 استاندارد سازمان فنی و حرفه ای ارائه می شوند که شامل چهار گروه استاندارد صنعتی، خدماتی، کشاورزی و فرهنگی و هنری است. هر یک از این استانداردها شامل خلاصه استاندارد (تعریف مفاهیم، سطوح یادگیری، مشخصات عمومی شغل، شایستگی، ویژگی های کارآموز ورودی، طول دوره ی آموزشی، روش ارزیابی مهارت کارآموز، ویژگی نیروی آموزشی)، فهرست توانایی های شغل (شامل عنوان توانایی هایی که کارآموز باید در پایان دوره داشته باشد و اهداف و ریز برنامه درسی که با توجه به پیش بینی های توانایی های لازم طراحی می شوند و شرح توانایی و زمان آموزشی شامل نظری و عملی را روشن می کند) و آخرین مورد فهرست منابع و نرم افزارهای آموزشی است.

یکی از این آموزش ها، که در مراکز ثابت سازمان فنی و حرفه ای ارائه می شود طرح های 18ماهه فنی و حرفه ای است. این طرح بر اساس موافقتنامه ای که بین سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور و اتحادیه صنایع فدرال آلمان در سال 1364به امضا رسیده است به افراد علاقه مند و واجد شرایط، به مدت 18 ماه آموزش تخصصی برابر استانداردهای مصوب، ارائه می شود و افرادی که این دوره آموزشی را با موفقیت طی می کنند، به عنوان نیروی کار ماهر[6]با درجه ممتاز شناخته می شوند. حداقل مدرک تحصیلی مورد نیاز برای ورود به این دوره آموزشی ممتاز، داشتن دیپلم در رشته های فنی و ریاضی و فیزیک می باشد. این دوره های تخصصی در 8 رشته الکترونیک صنعتی، برق صنعتی، مکانیک صنایع، مکانیک اتصالات، صنایع اتومبیل، ماشین ابزار تراش و فرز، مکانیک تاسیسات ساختمان برگزار می شود. کارآموزان در طول یکسال اول برگزاری دوره، از آموزش های عمومی که در سرفصل دروس هر یک از 8 رشته وجود دارد بهره مند می شوند و در 8 ماهه آخر طرح، در یکی از 8 رشته مذکور آموزش های تخصصی را فرا می گیرند و در صورت کسب حد نصاب در آزمون های کتبی و عملی که توسط دفتر ارزشیابی مهارت سازمان برگزار می شود، گواهینامه مهارت دریافت خواهند نمود. در دوره آموزشی مهارت درجه ممتاز، طی 2800 ساعت آموزش در ظرف 18 ماه، کارگر ماهری تربیت می شود که به اعتبار دانش فنی و تجربی ای که کسب کرده است، توانایی انجام دادن یک یا چند وظیفه را در شغل معین و کارهای فنی دارد. در مصاحبه های اولیه ای که با مربیان و مدیران – کارشناسان و کارآموزان طرح 18 ماهه سازمان فنی و حرفه ای شهر اصفهان و همچنین کارفرمایان در ارتباط با عملکرد و کارایی طرح و همچنین مشکلات طرح انجام شد معلوم گشت که طرح 18 ماهه با مشکلات و موانعی در اجرای طرح مواجهه است که همین مشکلات و موانع منجر به تعطیلی طرح از سال 1390 گشته است. این مشکلات در سه بخش کلی بوده اند که شامل مشکلاتی مربوط به ورودی ها، فرایندها و خروجی های طرح 18 ماهه می باشد. ورودی های طرح 18 ماهه دارای مشکلاتی همچون عدم تناسب توانایی ها، استعداد، انگیزه و… کارآموزان شرکت کننده در رشته­های طرح 18 ماهه با شرایط مندرج در استاندارد آموزشی هر رشته، نداشتن شرایط روحی- جسمی و انگیزشی لازم و متناسب با حرفه، عدم تمایل کارآموزان به یادگیری همه سرفصل­ها می­باشد. مشکلات فرایندهای آموزشی شامل عدم ارائه آموزش های مندرج در استاندارد آموزشی هر رشته به کارآموزان به دلیل فقدان مربی با تجربه، عدم تجهیز کارگاه های طرح 18 ماهه متناسب با نیازهای آموزش و استاندارد آموزشی و سرفصل هر رشته و به تبع آن حذف قسمتی از استاندارد آموزشی و حذف آموزش برخی از مهارت ها به دلیل نبود تجهیزات لازم، کمبود منابع آموزشی و یکسان نبودن تجهیزات در همه کارگا ها، عدم تناسب اطلاعات علمی مربیان طرح با استانداردهای آموزشی ذیربط و به تبع آن ارائه آموزش های سطحی، عدم بازنگری استانداردهای طرح و به روز نبودن تجهیزات در همه کارگاه ها و از جمله مشکلات خروجی های طرح 18 ماهه ناهماهنگی و عدم تناسب رشته ها و مهارت های آموزش داده شده با نیازهای بازار کار و صنعت و میزان پایین اشتغال کارآموزان به علت استقبال کم کارفرمایان از کارآموزان طرح و… می باشد. لازم به ذکر است که این سه مشکل اساسی ناشی از ضعف و کاستی های پنج مقیاس کلی شامل، مدیریت طرح 18 ماهه، توانمندی مربیان، امکانات و تجهیزات، استاندارد آموزشی رشته ها و مشکلات مربوط به عدم تناسب آموزش ها با نیاز بازار کار می باشد که اجرای طرح 18 را مختل کرده است. با توجه به مستندات ارائه شده، مساله اصلی پژوهش حاضر بررسی عملکرد اجرایی طرح 18 ماهه در شهر اصفهان با توجه به ارزیابی و شناسایی مشکلات و نقایص پنج مقیاس، مدیریت طرح 18 ماهه، توانمندی مربیان، استاندارد آموزشی رشته ها، امکانات و تجهیزات آموزشی و همچنین بررسی مقیاس تناسب آموزش ها با نیاز بازار کار می باشد که همگی بر کارایی درونی و بیرونی و عملکرد اجرایی طرح تاثیر گذار بوده اند. به علاوه با توجه به ارزیابی این پنج مقیاس مساله بعدی بررسی وضعیت ورودی های طرح، فرایندهای آموزشی و خروجی های طرح 18 می باشد. این سه شاخص کلی نشان دهنده ی وضعیت عملکرد اجرایی طرح 18 ماهه می باشند. مساله بعدی شناسایی و ارائه راهکارهایی برای رفع مشکلات و نقایص مربوط به پنج مقیاس ذکر شده به منظور رفع موانع اجرایی طرح و در نهایت بهبود سه شاخص ورودی ها، فرایندها و خروجی طرح های 18 ماهه با توجه به بهبود پنج مقیاس می باشد.

اهمیت وضرورت تحقیق
جوانان جویای کار با آموزش های مبتنی بر نیازهای بازار کار به یکی از سه روش زیر می توانند به داشتن یک اشتغال پایدار امیدوار باشند:

1- استاد – شاگردی