(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب:
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1. مقدمه……………………………………………………………………………… 2
1-2. بیان مسئله……………………………………………………………………….. 3
1-3. متغیرها…………………………………………………………………………….. 4
1-3-1. متغیرمستقل: راهکارها……………………………………………………….. 4
1-3-2. متغیرتابع: طرحهای همکاری (امانت بین کتابخانه ای،اشتراک منابع)…….4
1-4. اهمیت وضرورت تحقیق…………………………………………………………… 4
1-5. اهداف تحقیق………………………………………………………………………. 5
1-5-1. هدف اصلی……………………………………………………………………….. 5
1-5-2. اهداف فرعی………………………………………………………………………. 5
1-6. استفادهی کاربردی ازتحقیق………………………………………………………. 6
1-7. فرضیه…………………………………………………………………………………. 6
1-8. سؤال اصلی تحقیق………………………………………………………………… 6
1-8-1. سؤالهای تحقیق……………………………………………………………….. 6
1-9. تعاریف مفهومی وعملیاتی………………………………………………………… 7
1-9-1. تعریف مفهومی…………………………………………………………………… 7
1-9-2. تعریف عملیاتی…………………………………………………………………… 8
فصل دوم مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینهی تحقیق
2-1. مقدمه…………………………………………………………………………………. 9
2-2. تعریف همکاری……………………………………………………………………….. 9
2-3. ایجادطرح همکاری بین کتابخانهای………………………………………………… 10
2-4. روشهای همکاری………………………………………………………………….. 10
2-4-2. همکاری کتابخانههادردانشگاه وروکلاو………………………………………….. 12
2-5. شرایط لازم برای کسب موفقیت دربرنامههای همکاری بین کتابخانهها ……….14
2-6. انواع همکاریهای بین کتابخانهای…………………………………………………. 15
2-7. اهداف همکاری بین کتابخانهها…………………………………………………….. 19
2-8. همکاری بین کتابخانهای؛غنی کردن کتابخانههای کوچک……………………….. 21
2-9. همکاری بین کتابخانههادرمان نه پیشگیری……………………………………….. 22
2-10. امانت بین کتابخانهای………………………………………………………………. 24
2-10-1. ایجادنظام امانت بین کتابخانهای………………………………………………… 26
2-10-2. رهنمودهای ایفلادرخصوص اصول اجرای امانت بین کتابخانهای وخدمات تحویل مدرک درسطح بینالملل..27
2-10-3. اصول ورهنمودهای اجرایی………………………………………………………. 28
2-10-3-1. مزایای همکاری بین کتابخانهها………………………………………………. 28
2-10-3-2. مزایای کتابخانههای مشترک…………………………………………………. 29
2-10-4. پروتکل امانت بین کتابخانهای: پیشرفت وپروژهها……………………………….29
2-11. تأثیرنظامهای رایانهای برخدمات امانت بین کتابخانهای…………………………. 31
2-12. امانت بین کتابخانهای درایران……………………………………………………….. 32
2-13. امانت بین کتابخانهای درسایرکشورها ………………………………………………33
2-13-1. ایالات متحدۀآمریکا…………………………………………………………………. 33
2-13-1-1. کدامانت برای ایالات متحده،توسط کمیته امانت بین کتابخانهای………….. 34
2-13-1-2. پروژۀامانت بین کتابخانهها وتحویل مدرک درآمریکای شمالی……………… 35
2-13-1-3. مکزیک…………………………………………………………………………….. 35
2-13-1-4. انگلستان…………………………………………………………………………. 35
2-13-1-5. استرالیا…………………………………………………………………………… 36
2-13-1-6. هندوستان……………………………………………………………………….. 36
2-13-1-7. دانمارک………………………………………………………………………….. 37
2-14. اشتراک منابع………………………………………………………………………….. 37
2-14-1. نکات اساسی درطرحهای اشتراک منابع……………………………………….. 39
2-14-2. جایگاه اشتراک منابع درتوسعه خدمات کتابداری واطلاع رسانی……………… 40
2-14-3. استفاده کنندگان چندگانه ازمنابع اطلاعاتی…………………………………….. 41
2-14-4. ضرورت ایجاددستگاههای اجرایی مناسب………………………………………… 42
2-14-5. اشتراک منابع، فراهمآوری مشترک……………………………………………….. 43
2-14- 5-1. تحویل مدرک واشتراک منابع……………………………………………………. 44
2-14-6. محدودیتهایی که دراشتراک منابع پیش میآید………………………………… 44
2-15. پیشینههای تحقیق……………………………………………………………………. 45
2-15-1. مطالعات انجام شده درخارج ازایران……………………………………………….. 45
2-15-1-2. مطالعات انجام شده درداخل ایران…………………………………………….. 50
2-15-1-3. جمعبندی پیشینههای تحقیق…………………………………………………. 58
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
3-1. مقدمه……………………………………………………………………………………… 61
3-2. روش تحقیق………………………………………………………………………………. 61
3-3. جامعه آماری……………………………………………………………………………….. 62
3-4. حجم نمونه………………………………………………………………………………… 62
3-5. روش نمونهگیری………………………………………………………………………….. 62
3-6. ابزارگردآوری اطلاعات (روایی،پایایی)…………………………………………………… 63
3-6-1. ابزارگردآوری اطلاعات…………………………………………………………………… 63
3-6-2. روایی…………………………………………………………………………………. 63
3-6-3. پایایی……………………………………………………………………………………. 63
3-7. روش تجزیه وتحلیل اطلاعات…………………………………………………………….. 64
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها
4-1. مقدمه……………………………………………………………………………………….. 66
4-2. پرسش اساسی شماره 1: ویژگیهای جمعیت شناختی جامعه موردمطالعه ازچه خصوصیاتی برخورداراست؟..67
4-2-1. تعدادکارمندان وجنسیت آنهادرکتابخانههای نهادرهبری…………………………….. 67
4-2-2. نوع دانشگاه ………………………………………………………………………………68
4-2-3. سال تاسیس دانشگاه ………………………………………………………………….69
4-2-4. تعداداعضای کتابخانههای نهادرهبری…………………………………………………. 70
4-2-5. رشته تحصیلی مسئولین کتابخانههای نهادرهبری…………………………………. 71
4-2-6. سطح تحصیلاتی مسئولین کتابخانههای نهادرهبری……………………………….. 72
4-3. پرسش اساسی شماره 2: وضعیت کنونی منابع وشیوه تهیه آن درکتابخانههای نهادرهبری ازچه ویژگیهایی برخورداراست؟..73
4-3-1. انتخاب منابع کتابخانه به چه صورتی انجام میشود؟………………………………. 73
4-3-2. خریدمنابع برای کتابخانه به چه صورتی انجام میشود؟……………………………. 74
4-3-3. چندعنوان کتاب درکتابخانه موجوداست؟…………………………………………….. 74
4-3-4. منابع موجوددرکتابخانه به چه نحوی ثبت میگردند؟…………………………………75
4-3-5. آیامنابع چاپی والکترونیکی کتابخانه درارتباط بانیازهای آموزشی وپژوهشی دانشکده یادانشگاه میباشد؟..75
4-3-6.کدام یک ازمواردزیررابرای استفاده کنندگان کتابخانه مشترک هستید؟……………. 76
4-3-7. چه تعدادازنشریات ادواری راآبونه هستید؟……………………………………………. 77
4-3-8. گرایشات موضوعی کتابخانه رابه ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 7 مشخص نمائید؟…….78
4-4. پرسش اساسی شماره 3: توانایی مالی کتابخانههای نهادرهبری درجهت ایجادطرحهای همکاری تاچه میزان میباشد؟..80
4-4-1. آیاکتابخانه دارای بودجه اختصاصی میباشد؟……………………………………….. 80
4-4-2. بودجه اختصاص یافته برای تهیه منابع کتابخانه کافی است؟………………………. 81
4-4-3. تاچه اندازه متمایل به همکاری درجهت مرتفع نمودن واختصاص منابع مالی درایجادطرحهای همکاری بین کتابخانهای درکتابخانههای نهادرهبری میباشید؟….82
4-4-4. تاچه اندازه طرحهای همکاری بین کتابخانهای رامیشناسید؟………………………83
4-5. پرسش اساسی شماره 4 : نیروهای انسانی کتابخانههای نهادرهبری تاچه میزان نسبت به اصول همکاری وپذیرش آن ازآمادگی لازمه بهرهمند میباشند؟………84
4-5-1. به نظرشما امانت بین کتابخانهای تاچه اندازه درتأمین نیازهای اطلاعاتی کاربران مؤثراست؟…84
4-5-2. چنانچه طرح همکاری بین کتابخانههای نهادرهبری ایجادشودبرای حمایت همه جانبه جهت اجرایی شدن آن ازآمادگی لازم برخوردار هستید؟…………….85
4-5-3. اگرسازمان نهادرهبری درجهت کمک به بالابردن کیفیت وتوسعه منابع اطلاعاتی به کنسرسیومهای اشتراک منابع دانشگاهی بپیوندد، به نظرشمادرجهت اهداف طرحهای همکاری بین کنابخانهها، طرح مناسبی خواهدبود؟……86
4-5-4. درچارچوب قوانین ومقررات کتابخانه، شرایطی که برای ایجادطرح همکاری بین کتابخانههای نهادرهبری درنظرگرفته میشود را میپذیرید؟………..87
4-6. پرسش اساسی شماره 5 : وضعیت امکانات وتجهیزات موجوددرکتابخانههای نهادرهبری تاچه میزان مناسب است؟…..89
4-6-1. چه تعداد دستگاه کامپیوتردرکتابخانه موجوداست؟……………………………………89
4-6-2. آیاازنرم افزارکتابخانهای استفاده میکنید؟…………………………………………… 90
4-6-3. برای دسترسی اعضاءبه کتابخانه ومنابع آن ازچه امکاناتی بهرهبرداری میکنید؟…90
4-6-4. آیا از وجودمنابع الکترونیکی (E- books) درکتابخانه برخوردارهستید؟………………91
4-6-5. کتابخانه ازکدام امکانات وتجهیزات جانبی ذیل برخورداراست؟…………………….. 92
4-6-6. برای به اشتراک گذاری منابع دربین کنابخانههای نهادرهبری،ازکدام نوع مواردفناوری اطلاعاتی بهرهمند هستید؟….92
4-6-7. تاچه اندازه امکانات وتجهیزات موجود درکتابخانههای نهادرهبری را برای پیاده سازی طرحهای همکاری مناسب ارزیابی میکنید؟…..93
4-7. پرسش اساسی شماره 6 : ساختارومقررات سازمانی نهاد رهبری تا چه میزان از ایجادطرحهای همکاری استقبال و پشتیبانی میکند؟……………… 94
4-7-1. برای ایجاد هماهنگی درهمکاریهای بین کتابخانهای کدامیک ازمواردزیرضروری است؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 5 مشخص نمائید….94
4-7-2. جهت برقراری همکاری مؤثربین کتابخانههاکدامیک از شرایط واقدامات زیربایدتأمین گردد؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 4 مشخص نمائید….95
4-7-3. انجمنهای حرفهای نقش مهم وتعیین کنندهای درتوسعه همکاری بین کتابخانهای دارند. بانظریه موافق هستید؟….97
4-8. پرسش اساسی شماره 7: کدام زمینهها درباب همکاری بین کتابخانهها، از ارزش واولویت بیشتری برخورداراست؟…98
4-8-1. کدام یک ازموارد زیردراستفاده مشترک ازمنابع مهمتراست؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 5 مشخص نمائید….98
4-8-2. کدام یک ازموارد زیردرمورد فهرستنویسی تعاونی ازاهمیت بیشتری برخورداراست؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 4 مشخص نمائید….99
4-8-3. کدام یک ازموارد زیردرموفقیت اشتراک منابع درکتابخانهها ازاهمیت بیشتری برخورداراست؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 4 مشخص نمائید……………….101
4-8-4. همکاری واشتراک منابع رادرخصوص چه نوع منابعی ضروریترومهمترمیدانید؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 6 مشخص نمائید..102
4-9. پرسش اساسی شماره 8 : چه راهکارهایی درخصوص ایجاد طرحهای همکاری درکتابخانههای نهادرهبری قابل ارائه هستند؟….103
4-9-1. کدامیک ازراهکارهای ذکرشده درخصوص ایجاد طرحهای همکاری درکتابخانههای نهادرهبری مفید میباشد؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 6 مشخص نمائید……….104
4-9-2. باتوجه به ضرورت ایجادطرحهای همکاری درکتابخانههای نهادرهبری،کدام یک ازگزینههای زیرراپیشنهاد میدهید؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 4 مشخص نمائید…………106
4- 10. سؤال بازتحقیق………………………………………………………………………. 107
4-11. آزمون فرضیههای پژوهش……………………………………………………………. 108
4- 11-1. آزمون فرضیه اول……………………………………………………………………. 108
4- 11-2. آزمون فرضیه دوم…………………………………………………………………… 108
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادات
5-1. مقدمه……………………………………………………………………………………… 112
5-2. یافتههای تحقیق………………………………………………………………………….. 112
5-3. بحث ونتیجهگیری…………………………………………………………………………. 119
5-5. پیشنهادهای تحقیق……………………………………………………………………… 120
5-5-1. پیشنهادهای اجرایی…………………………………………………………………… 120
5-5-2. پیشنهادهایی برای آینده………………………………………………………………. 120
5-6. محدودیتهای پژوهش……………………………………………………………………. 121
5-6-1. محدودیتهای در اختیار محقق………………………………………………………….. 121
5-6-2. محدودیتهای خارج از اختیار تحقیق…………………………………………………… 121
منابع و مأخذ
فهرست منابع فارسی…………………………………………………………………………….. 124
فهرست منابع انگلیسی…………………………………………………………………………… 128
چکیده:
هدف: آشنایی با راهکارهای ایجاد طرحهای همکاری (امانت بین کتابخانهای، اشتراک منابع) در کتابخانههای نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور از نظر، نوع دانشگاه، بودجه، امکانات و تجهیزات و نیروی انسانی میباشد. روش شناسی: از نوع کاربردی و روش توصیفی- پیمایشی میباشد و فایدهای که میتواند داشته باشد، باعث توسعه و پیشرفت کتابخانههای نهاد میشود.جامعه مورد مطالعه کتابخانههای نهاد رهبری واقع در استانهای غرب کشور اعم از کردستان، ایلام، لرستان، کرمانشاه و همدان میباشند که در مجموع 27 کتابخانه را شامل شده است. ابزار گردآوری دادههای این پژوهش، پرسشنامۀ محقق ساخته با 38 سؤال بسته و 1 سؤال باز و با مقیاس 3 تا 7 گزینهای لیکرت بود که پایایی آن از طریق محاسبۀ آلفای کرونباخ معادل 88% برآورد گردید. پاسخ پرسشهای اساسی تحقیق، از طریق تجزیه و تحلیل دادهها بوسیله نرم افزار spssویرایش 20 بدست آمده است. یافتهها: نشان میدهد 4/44% پراکندگی کتابخانهها مربوط به دانشگاههای دولتی میباشد. 9/25% از کتابخانهها، بودجۀ اختصاصی برای تهیه منابع را خیلی کم و کم، ارزیابی نمودند. در رابطه با امکانات و تجهیزات کتابخانهها جهت پیاده سازی طرح همکاری، 3/70 درصد نظرات در انتخاب گزینههای کم و خیلی کم بوده است. 8/77% از نیروی انسانی کتابخانهها را مردان تشکیل میدهند و در حال حاضر هر یک از این کتابخانهها، یک نیروی کاری در اختیار گرفتهاند. نتیجهگیری: کتابخانهها در زمینههای مطرح شده، دچار چالشهای جدی هستند. در فصل پنجم راهکارهایی در رابطه با چالش پیش روی کتابخانهها ارائه شده است.
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
گسترش دانش بشری، محدودیت امکانات مالی و فیزیکی کتابخانهها و افزایش روزافزون بهای منابع اطلاعاتی، کتابخانهها را در زمینه تهیهی منابع اطلاعاتی مورد نیاز کاربران خود با مشکل مواجه ساخته است؛ به گونهای که امروزه هیچ کتابخانهای نمی تواند نیازهای اطلاعاتی مراجعان خود را به تنهایی برآورده سازد. و خودکفا بودن کتابخانهها، به مفهوم در اختیار داشتن همهی مدارک، نه امکان پذیر و نه مقرون به صرفه است. از این رو سیاست کتابخانهها از مالکیت بر منابع، به دسترسی به منابع اطلاعاتی تغییر کرده است. همکاری بین کتابخانهای اصطلاحی جامع برای طیف گستردهای از فرآیندهایی است که درجریان آن گروهی از کتابخانهها برای بهره برداری بیشتر از منابع خود در شکلهای گوناگون مانند فهرست نویسی تعاونی، تبادل اطلاعات کتابشناختی، فهرستگان، اشتراک منابع ، امانت بین کتابخانهای آی. ال.ال[1] و مانند آن با یکدیگر به همکاری میپردازند. همکاری بین کتابخانهای ممکن است یک منظوره و یا چند منظوره باشد. در همکاری یک منظوره، کتابخانههای عضو تنها از یک نوع همکاری مانند فهرست نویسی تعاونی و یا امانت بین کتابخانهای بهره میبرند. در حالی که در همکاری چند منظوره، این کتابخانهها در دو یا چند زمینه با یکدیگر همکاری می کنند. سابقه همکاری بین کتابخانهای در جهان ظاهراً به نخستین کنفرانس کتابداران در 1853 باز میگردد که در آن پیشنهادی مبنی بر فهرستگان ملی ان، یو، سی[2] مطرح گردید، اما اقدامات اساسی و برنامه ریزی شده در این زمینه پس از جنگ جهانی دوم آغاز شد. همکاری بین کتابخانهای از جنبه های مختلف قابل تأمل و بررسی است. مهمترین آنها همکاری در سازماندهی منابع و مجموعهسازی است (بهمن آبادی، 1389، 1).
به نظر میرسد همکاری در بین کتابخانهها در هر نوع و اندازهای که باشد تفاوت ندارد. اگر کتابخانههای همکار با هم، هم موضوع باشند یعنی اکثر منابع و اطلاعات موجود در کتابخانهها در یک حوزهی خاص باشد بهتر میتوانند در طرحهای همکاری مشارکت داشته باشند و حتی الامکان در به اشتراک گذاری منابع خود نیز راههایی در پیش بگیرند. تا ضمن بهرهمندی از مزایا و امکانات مشارکت در همکاری، به کاربران و استفاده کنندگان خود خدمات بهتر ارائه دهند. در مورد اشتراک منابع، هنگامی که منابع خود را به اشتراک میگذارند کاربران هر کتابخانه میتوانند از منابع و اطلاعات دیگر کتابخانهها نیز استفاده نمایند. از طریق مجموعهسازی، خدمات تحویل مدرک، امانت بین کتابخانهای و اشتراک منابع در کتابخانههای کوچک، مانند کتابخانههای نهاد رهبری دانشگاهها به مجموعه اطلاعات، در رابطه با انتظارات و نیاز جامعه کمک میشود. و این پدیده، در بین کتابخانهها سبب میشود به شبکهای نمودن آنها نیز در آیندهی نزدیک بتوان اندیشید. که از طریق شبکه، اطلاعات و منابع سریعتر و قابل دسترستر در اختیار کاربران قرار گیرد. جامعهی استفاده کننده در این کتابخانهها را دانشجویان، اساتید و پژوهشگران تشکیل میدهند که با این اقدام کارایی کتابخانهها در جهت تهیه منابع و اطلاعات مورد نیاز آنان به صورت شایسته انجام میشود.
2-1- بیان مسئله
همکاری میان کتابخانهها عبارت است از: «کار مشترک میان دو یا چند کتابخانه به منظور تهیه و تدارک خدمات بهتر برای مراجعان با بهره گرفتن از امکانات و فناوری مناسب» (نشاط، 1382، 7).
همکاری میان کتابخانهها ممکن است مربوط به دو کتابخانۀ عمومی در دو شهر کوچک مجاور هم به قصد امانت گرفتن متقابل کتاب برای شهروندان هر دو شهر یا ارتباط و همکاری چند کتابخانهی دانشگاهی در همان مجموعه باشد که با توجه به موافقتنامهای مشترک، اقدام به مجموعهسازی می کنند تا بدین طریق ورود کتابهای تکراری را کاهش دهند و از بودجۀ خود به نحو مؤثرتر و کارآمدتری استفاده کنند. این همکاری می تواند به منظور تهیهی کارتهای فهرستنویسی برای جامعۀ کتابداری باشد که در سطح وسیع انجام میگیرد. ایجاد هماهنگی در مجموعهسازی و همکاریهای بین کتابخانهای در تهیه انواع مختلف منابع یکی دیگر از اقداماتی است که به منظور مقابله با مشکلات رشد سریع اطلاعات و عدم تسهیلات مالی، نیروی انسانی و فضا پیش بینی شده است. البته به رغم مشکلات مذکور نباید خدمات جامع و کامل اطلاعرسانی به مراجعان و پژوهشگران در کتابخانهها دچار وقفه و اخلال شود (همان، 10).
امانت بین کتابخانهای نوع دیگری از همکاری بین کتابخانهای است که در حیطهی اشتراک منابع مطرح میشود. در نظام امانت بین کتابخانهای مراجعان هر کتابخانه میتوانند به شکل غیر مستقیم به منابع اطلاعاتی سایر کتابخانهها دسترسی پیدا کنند. هنگامی که کتاب یا مدرک توسط یکی از اعضای کتابخانه به امانت رفته یا به دلایل دیگری دسترسی به آن امکان پذیر نباشد و یا اصولاً کتابخانه فاقد آن مدرک باشد، می تواند آن را به صورت امانت از کتابخانۀ دیگری درخواست کند. این درخواست به صورت کتبی و یا از طریق تلفن، پست تصویری، پست الکترونیکی، و جزء آن طبق شرایط و ضوابط خاصی صورت میگیرد. طرحهای امانت بین کتابخانهای معمولاً موفقیت آمیزترین رویکردهای همکاری بین کتابخانهای هستند. نظام امانت بین کتابخانهای به شیوهی جدید، با پیشرفت حرفهی کتابداری در آمریکا و در اواخر قرن نوزدهم شکل عملی به خود گرفت (دایره المعارف کتابداری و اطلاعرسانی،1385،1888، ج 1).
با مشاهداتی که در منابع گوناگون صورت گرفته، با توجه به روند رو به رشد تولیدات علمی که تولید کننده اصلی اطلاعات کشورهای پیشرفته هستند، برای افزایش میزان همکاری بین کتابخانهای، روش داد وستد، میتواند راهگشا باشد. اما برای ایجاد طرح همکاری بین کتابخانهای نیاز به یک بستر مناسب است. هرچند که تاکنون پژوهشهای زیادی در این خصوص صورت گرفته، اما با جدیدیت پیگیری نشده است و در حال حاضر به طور محدودی همکاری بین کتابخانهای وجود دارد. ایجاد نظام همکاری در بین کتابخانهها میتواند راه مناسبی باشد برای اینکه بتوانیم همانند کشورهای پیشرفته دست به تولید اطلاعات بزنیم. با اینکه روزانه شاهد بسیاری از نوآوریها در عرصههای