دکتر فاطمه صراف
استاد مشاور:
دکتر مهدی بشکوه
اسفند ماه 1393
دکتر فاطمه صراف
استاد مشاور:
دکتر مهدی بشکوه
اسفند ماه 1393
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
فهرست
چکیده 1
فصل اول :کلیات پژوهش 2
1-1 مقدمه 3
1-2 بیان مسئله 4
1-3 ضرورت و اهمیت تحقیق 7
1-4 اهداف تحقیق 9
1-5 سوالات تحقیق 9
1-6 فرضیات تحقیق 10
1-7 تعاریف و اصطلاحات 10
1-8 روش گردآوری اطلاعات 11
1-9 محدوده تحقیق ( موضوعی , زمانی و مکانی ) 11
1-10 ساختار تحقیق 12
فصل دوم : ادبیات تحقیق 13
2-1 مقدمه 14
2-2 بخش اول) عملکرد 15
2-2-1 مفهوم و تعاریف عملكرد 15
2-2-2 تاریخچه ارزیابی عملكرد 16
2-2-3 فرایند ارزیابی عملكرد 17
2-2-4 ارزیابی و اندازه گیری عملكرد 18
2-2-5 اهداف ارزیابی عملكرد 20
2-2-6 عملكرد كاركنان 22
2-3 بخش دوم) مدل های ارزیابی عملكرد 25
2-3-1 نرخ بازده سرمایه ، برگشت حقوق صاحبان سهام ، بازده اصل سرمایه و مشتقات آنها 26
2-3-2 رویکردهای ارزیابی عملكرد 32
2-3-3 مدل‌های حسابداری ارزیابی عملکرد 33
2-4 بخش سوم) کارایی 35
2-4-1 تعریف کارایی 35
2-4-2 عوامل مؤثر در کارایی 37
2-4-3 انواع کارایی 38
2-4-4 ناکارایی 40
2-4-5 اندازه‌گیری کارایی 40
2-4-6 رابطه بین صرفه اقتصادی و کارایی 42
2-4-7 معیارهای کارایی 43
2-4-8 تدوین معیارهای کارایی 43
2-4-9 تعیین موانع، مشكلات و مسائل موجود درارزیابی 45
2-4-10 انواع ارزیابی 45
2-4-11 روش‌های ارزیابی عملیاتی شرکتها و موسسات 47
2-4-12 کارایی عملیاتی 52
2-5 بخش چهارم) پیشینه تحقیق 55
2-5-1 تحقیقات داخلی 55
2-5-2 تحقیقات خارجی 60
2-6 خلاصه فصل 65
فصل سوم : روش تحقیق 66
3-1 مقدمه 67
3-2 روش شناسی پژوهش 67
3-3 فرضیه های پژوهش و مدل های مربوطه 67
3-4 متغیرهای پژوهش 68
3-5 فرآیند پژوهش 68
3-6 روش و ابزار گرد آوری اطلاعات 69
3-7 جامعه، نمونه آماری و روش نمونه گیری 70
3-8 ماهیت و منابع داده ها 70
3-9 روشها و ابزار تجزیه و تحلیل اطلاعات 71
3-9-1 روند طراحی 72
3-9-2 مفهوم کارایی در تحلیل پوششی داده‌ها 72
3-9-3 تحلیل پوششی داده ها و رویکرد سیستمی 73
3-9-4 الگوبرداری با بهره گرفتن از تحلیل پوششی داده ها 73
3-9-5 تعریف واحدهای تصمیم‌گیری 73
3-9-6 انواع الگوها 74
3-9-7 الگوی CCR 74
3-9-8 الگوی BCC 76
3-9-9 مدل جمعی 78
3-10…………………………………… خلاصه فصل 80
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها 81
4-1 مقدمه 82
4-2 خروجی کارت امتیازی متوازن 82
4-3 ورودی و خروجی های پژوهش 84
4-4 تحلیل پوششی داده ها 90
4-5 تحلیل حساسیت متغیرها 91
4-6 رتبه بندی گروه های صنعتی 94
4-7 رتبه بندی شرکت های مربوط به گروه های کارآمد و ناکارآمد 95
4-8 خلاصه فصل 97
فصل پنجم : نتیجه گیری 98
5-1 مقدمه 99
5-2 اهداف تحقیق 100
5-3 آزمون فرضیات تحقیق 102
5-4 پیشنهادات کاربردی تحقیق 103
5-5 پیشنهاد برای تحقیقات آتی 104
5-6 محدودیت های تحقیق 104
ضمایم 105
فهرست منابع 105
چک لیست 108
چکیده
هدف: هدف محقق از انجام این مقاله محاسبه و رتبه بندی کارایی شرکت های صنعتی پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار بوده است.
روش پژوهش: در این تحقیق روش انجام پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها از نوع پیمایشی می باشد.
یافته ها: در این پژوهش به محاسبه و رتبه بندی کارایی شرکت های عضو بازار بورس ایران پرداختیم که در آن ابتدا از روش های BCC و CCR که هرکدام شامل دو رویکرد نهاده گرا و ستانده گرا می باشند استفاده نموده ایم. در انتها مشخص شد که بهترین روش BCC نهاده گرا می باشدکه با بهره گرفتن از آن به ارزیابی کارایی شرکت ها و نیز تحلیل حساسیت متغیرها پرداخته ایم.
نتیجه گیری: بر اساس یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها می توان نتیجه گیری نمود که از بین رویکردهای مختلف بهترین روش BCC نهاده گرا می باشد و نیز از میان نهاده ها، دارایی و فروش و از میان ستانده ها، مطالبات حساس ترین متغیرها بوده اند و نیز صنایع شیمیایی و منسوجات به ترتیب کاراترین و ناکاراترین صنایع می باشند.
کلید واژه ها: کارایی- تحلیل پوششی داده ها- BCC – CCR
فصل اول
کلیات پژوهش
1-1 مقدمه
درجه روزافزون رقابت در صنعت، عرضه تکنولوژی های جدید در فعالیت شرکتها، گسترش محصولات و خدمات مالی جدید و نیازهای روزافزون به نیروی کار با صلاحیت شرکتها و موسسات و بویژه شرکتهای صنعتی را در معرض یک فرایند تکامل بسیار پیچیده به منظور دستیابی به مزیت رقابتی یا صرفا بقا قرار داده است. (فری یرا[1] وهمكاران،2،2012)
ارزیابی عملکرد شرکتهای مختلف یک کار دشوار است. یکی از دلایل این دشواری پیچیدگی ای است که ذاتا در مجموعه متنوع ابعادی که باید در ارزیابی مد نظر قرار گیرند وجود دارند همچنین منافع متعدد و ذینفعان مختلف نیز دلایلی دیگر است(فری یرا وهمكاران،2،2012)
یک بررسی جامع کاربردهای تحلیل پوشش داده ها در عملکرد شرکت ها نشان میدهد شفافیت گزارشها در مورد بکارگیری تحلیل پوششی داده ها[2] برای موسسات مالی امری ضروری است. با توجه به اهمیت ارزیابی عملكرد از طریق تحلیل پوششی داده ها و نقش آن در افزایش کارایی و اثربخشی عملكرد شرکتها ، از این رو اهمیت موضوع و حساسیت تحقق آن در بخش خدمات مالی، زمینه لازم و کافی برای پرداختن به این مقوله را فراهم می آورد. در این فصل در ابتدا بیان مساله و اهمیت و ضرورت موضوع توصیف شده و سپس اهداف ، فرضیات تحقیق و اصطلاحات کلیدی بیان شده اند.
1-2 بیان مسئله
ارزیابی عملکرد فرایندی است که به سنجش، اندازه گیری، ارزش گذاری و قضاوت درباره عملکرد طی دوره های معین می پردازد. از بُعد سازمانی ارزیابی عملکـرد معمـولاً متـرادف اثربخشـی فعالیـتهاسـت. منظـور از اثربخشی میزان دستیابی به اهداف و برنامه ها با ویژگی کارا بودن فعالیتها و عملیات است. از نقطه نظر نحوه استفاده از منابع، ارزیابی عملکرد در قالب شـاخصهـای کـارایی بیـان می شود.
اگر در ساده ترین تعریف، نسـبت سـتاده بـه داده را کـارایی بـدانیم، نظـام ارزیـابی عملکرد در واقع میزان کارایی تصـمیمات مـدیریت در خصـوص اسـتفاده بهینـه از منـابع و امکانات را مورد سنجش قرار می دهد. به طور کلی ارزیابی عملکرد عبارتست از اندازه گیـری عملکـرد از طریـق مقایسـه وضـع موجود با وضع مطلوب یا ایده آل براساس شاخص های از پیش تعیین شـده کـه خـود واجـد ویژگیهای معین باشد.(فلاح-محمد، 1390)
هر سازمان به منظور آگاهی از میزان مطلوبیت و مرغوبیت فعالیتهای خود به ویـژه در محیطهای پیچیده و پویا نیاز اساسی به ارزیابی دارد، از سوی دیگر فقدان وجود نظام ارزیابی و کنترل در یک سیستم به معنای عدم برقراری ارتباط با محیط درون و برون سازمان تلقـی می گردد که پیامدهای آن کهولـت و در نهایـت زوال سـازمان مـی باشـد. در عصـر کنـونی تحولات شگرف دانش مدیریت، وجود ارزیابی عملکرد را اجتنـاب ناپـذیر نمـوده اسـت بـه گونه ای که فقدان نظـام ارزیـابی در ابعـاد مختلـف، اعـم از ارزیـابی در اسـتفاده از منـابع وکارکنان، اهداف و راهبردها، به عنوان یکی از علائم بیمـاریهـای سـازمان قلمـداد می گردد.(مهرگان-محمدرضا، 1391)
به طور کلی هدف و منظور ارزیابی عملکرد نیل به اهداف زیر است:
– پاسخ گویی در برابر نتایج (اطمینان از پاسخ گویی)
– امکان شناسایی اقدامات بهبود دهنده کیفیت و کاهنده هزینه (شناسایی اقدامات بهبود دهنده کیفیت و کمیّت)
– تحقق نتایج ارزیابی عملکرد، به این معنا که با توجه به پیشنهادها و نتایج این تحقیق می توان به بهبود عملکرد دست یافت.
اندازه گیری کارایی به خاطر اهمیت آن در ارزیابی عملكرد یك شركت یا سازمان همواره مورد توجه محققین بوده است. در سال 1957 فارل با بهره گرفتن از روشی مانند اندازه گیری کارایی در مباحث مهندسی اقدام به اندازه گیری کارایی برای یك واحد تولیدی نمود. موردی كه فارل برای اندازه گیری کارایی مد نظر قرار داده بود شامل یك ورودی و یك خروجی بود. مطالعه فارل شامل اندازه گیری کارایی های فنی و تخصیص و مشتق تابع تولید كارا بود.(هونجاک و تیهومیر[3] ، 2013)
چارنز، كوپر و رودز[4] دیدگاه فارل را توسعه داده و مدلی را ارائه كردند كه توانایی اندازه گیری کارایی با چندین ورودی و چندین خروجی را داشت. این مدل تحت عنوان (( تحلیل پوششی داده ها )) نام گرفت. از آنجا كه این مدل توسط چارنز، كوپر و رودز (1987) ارائه گردید، به مدل CCR كه از حروف اول نام سه فرد فوق تشكیل شده است معروف گردید. در سال 1984 بنكر، چارنز و كوپر[5] با تغییر در مدل CCR مدل جدیدی را عرضه كردند كه با توجه به حروف اول نام آنان به مدل BCC شهرت یافت.(هونجاک و تیهومیر ، 2013)
تحلیل پوششی داده ها روشی مبتنی بر یك سری بهینه سازی با بهره گرفتن از برنامه ریزی خطی می باشد كه روش ناپارامتریك نیز نامیده می شود. در این روش منحنی مرز كارا از یك سری نقاط كه بوسیله برنامه ریزی خطی تعیین می شود، ایجاد می گردد. برای تعیین نقاط می توان از دو فرض بازده ثابت و متغیر نسبت به مقیاس استفاده كرد. روش برنامه ریزی خطی بعد از یك سری بهینه سازی مشخص می كند كه آیا واحد تصمیم گیرنده مورد نظر روی خط کارایی قرار گرفته است و یا خارج آن قرار دارد؟ بدین وسیله واحدهای كارا و ناكارا از یكدیگر تفكیك می شوند.(کائو چانگ[6] ، 2012)
مدل های اصلی تحلیل پوششی داده ها به دو نوع مدل CCR وBCC تقسیم می شوند. هر كدام از این مدل ها را می توان با بهره گرفتن از دو رویه ی ورودی محور و خروجی محور بررسی كرد.(ین شنی[7] ، 2012). از طرفی انتخاب شاخص های مناسب در اعتبار بررسی تكنیك تحلیل پوششی داده ها از اهمیت بالایی برخوردار است.(جو و همکاران[8] ، 2011) كه جهت تعدیل این چالش رویكرد كارت امتیازی متوازن این امكان را فراهم می نماید كه انتخاب ورودی ها و خروجی های تحقیق جهت بكارگیری در تحلیل پوششی داده ها بر مبنای بینشی جامع نگر و با توجه به جنبه های مختلف سازمانی مالی، فرآیندهای داخلی، مشتری، رشد و یادگیری تبیین گردد.(راجی و همكاران[9] ،1390) در واقع در تكنیك تركیبی DEA- BSC از کارت امتیازی متوازن به عنوان ابزاری برای طراحی شاخص های ارزیابی عملكرد و از تحلیل پوششی داده ها به عنوان ابزاری برای ارزیابی عملكرد استفاده می شود.
سوال تحقیق:
– آیا کارایی شرکتهای صنعتی به لحاظ مالی و دیگر عوامل مناسب بوده یا خیر؟
تحلیل پوششی داده ها یک ابزار اندازه گیری عملکرد غیر پارامتری است که می تواند برای تجزیه و تحلیل و تصمیم گیری در مورد واحدهای مختلف استفاده شود چون نه تنها واحدها را مطابق با عملکرد شان دسته بندی می کند بلکه همچنین اطلاعات بسیار بیشتری را ارائه می دهد که با سایر روشها مثل تحلیل نسبت نمی توانند مورد پژوهش قرار گیرند (ایكان[10]وكاله،889،2011).
از آنجا که تحلیل پوششی داده ها کارایی را با مقایسه کارایی یک موسسه مالی با کارایی سایرین ارزیابی می کند، هر موسسه مالی ناکارآمد یک گروه موسسات کارآمد را دارد که عملکردش در برابر آنها ناکارآمد شناسایی می شود. سپس این گروه موسسات کارآمد به عنوان مجموعه مرجع برای آن موسسه ناکارآمد توصیف می شوند. بر همین اساس گفته می شود که تحلیل پوششی داده ها یک رویکرد عملیاتی را برای اندازه گیری ارائه می دهد چون شیوه هایی که ناکارایی به آن طریق می تواند کاهش یابد را به صورت مستقیم تری شناسایی می کند(دارل ودیوید[11]،5،2005).
متداول ترین نقاط قوت تحلیل پوششی داده ها شامل این است که واحد هایی را شناسایی می کند ،که قابلیت های بهبود بالقوه ارائه می دهند ، منابع ناکارایی را شناسایی می کند و هنگام اندازه گیری عملکرد ترجیحات مدیریت را به حساب می آورد. با بکارگیری تحلیل پوششی داده ها ابعاد مختلف کارایی واحد می توانند هر چه بیشتر مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند.(ایكان وكاله،889،2011).
اندازه گیری عملکرد واحدها اساسی است و این نه تنها به این دلیل است که انجام این کار فرایند تصمیم گیری را بهبود می بخشد، بلکه همچنین به این دلیل است که می تواند در بهبود نتایج سهم داشته باشد. بنابراین یک روش شناسی برای پشتیبانی ارزیابی عملکرد واحدها لازم است. با این حال مهم است در نظر داشت که اندازه گیری عملکرد کار ساده ای نیست. مدیریت عملکرد واحدها دشوار است چون همیشه به راحتی نمی توان فهمید چه چیزی و چگونه باید اندازه گیری شود و همچنین به این دلیل که اغلب توافقی بین تصمیم گیرندگان درگیر در فرایند ارزیابی لازم است. (فری یرا وهمكاران،2،2007).
علیرغم پیشرفت قابل توجهی که طی سالهای اخیر برای توسعه چارچوب های اندازه گیری عملکرد انجام شده است و یکی از بهترین نمونه های آن ارزیابی عملكرد وکارایی از
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
فهرست
چکیده 1
فصل اول :کلیات پژوهش 2
1-1 مقدمه 3
1-2 بیان مسئله 4
1-3 ضرورت و اهمیت تحقیق 7
1-4 اهداف تحقیق 9
1-5 سوالات تحقیق 9
1-6 فرضیات تحقیق 10
1-7 تعاریف و اصطلاحات 10
1-8 روش گردآوری اطلاعات 11
1-9 محدوده تحقیق ( موضوعی , زمانی و مکانی ) 11
1-10 ساختار تحقیق 12
فصل دوم : ادبیات تحقیق 13
2-1 مقدمه 14
2-2 بخش اول) عملکرد 15
2-2-1 مفهوم و تعاریف عملكرد 15
2-2-2 تاریخچه ارزیابی عملكرد 16
2-2-3 فرایند ارزیابی عملكرد 17
2-2-4 ارزیابی و اندازه گیری عملكرد 18
2-2-5 اهداف ارزیابی عملكرد 20
2-2-6 عملكرد كاركنان 22
2-3 بخش دوم) مدل های ارزیابی عملكرد 25
2-3-1 نرخ بازده سرمایه ، برگشت حقوق صاحبان سهام ، بازده اصل سرمایه و مشتقات آنها 26
2-3-2 رویکردهای ارزیابی عملكرد 32
2-3-3 مدل‌های حسابداری ارزیابی عملکرد 33
2-4 بخش سوم) کارایی 35
2-4-1 تعریف کارایی 35
2-4-2 عوامل مؤثر در کارایی 37
2-4-3 انواع کارایی 38
2-4-4 ناکارایی 40
2-4-5 اندازه‌گیری کارایی 40
2-4-6 رابطه بین صرفه اقتصادی و کارایی 42
2-4-7 معیارهای کارایی 43
2-4-8 تدوین معیارهای کارایی 43
2-4-9 تعیین موانع، مشكلات و مسائل موجود درارزیابی 45
2-4-10 انواع ارزیابی 45
2-4-11 روش‌های ارزیابی عملیاتی شرکتها و موسسات 47
2-4-12 کارایی عملیاتی 52
2-5 بخش چهارم) پیشینه تحقیق 55
2-5-1 تحقیقات داخلی 55
2-5-2 تحقیقات خارجی 60
2-6 خلاصه فصل 65
فصل سوم : روش تحقیق 66
3-1 مقدمه 67
3-2 روش شناسی پژوهش 67
3-3 فرضیه های پژوهش و مدل های مربوطه 67
3-4 متغیرهای پژوهش 68
3-5 فرآیند پژوهش 68
3-6 روش و ابزار گرد آوری اطلاعات 69
3-7 جامعه، نمونه آماری و روش نمونه گیری 70
3-8 ماهیت و منابع داده ها 70
3-9 روشها و ابزار تجزیه و تحلیل اطلاعات 71
3-9-1 روند طراحی 72
3-9-2 مفهوم کارایی در تحلیل پوششی داده‌ها 72
3-9-3 تحلیل پوششی داده ها و رویکرد سیستمی 73
3-9-4 الگوبرداری با بهره گرفتن از تحلیل پوششی داده ها 73
3-9-5 تعریف واحدهای تصمیم‌گیری 73
3-9-6 انواع الگوها 74
3-9-7 الگوی CCR 74
3-9-8 الگوی BCC 76
3-9-9 مدل جمعی 78
3-10…………………………………… خلاصه فصل 80
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها 81
4-1 مقدمه 82
4-2 خروجی کارت امتیازی متوازن 82
4-3 ورودی و خروجی های پژوهش 84
4-4 تحلیل پوششی داده ها 90
4-5 تحلیل حساسیت متغیرها 91
4-6 رتبه بندی گروه های صنعتی 94
4-7 رتبه بندی شرکت های مربوط به گروه های کارآمد و ناکارآمد 95
4-8 خلاصه فصل 97
فصل پنجم : نتیجه گیری 98
5-1 مقدمه 99
5-2 اهداف تحقیق 100
5-3 آزمون فرضیات تحقیق 102
5-4 پیشنهادات کاربردی تحقیق 103
5-5 پیشنهاد برای تحقیقات آتی 104
5-6 محدودیت های تحقیق 104
ضمایم 105
فهرست منابع 105
چک لیست 108
چکیده
هدف: هدف محقق از انجام این مقاله محاسبه و رتبه بندی کارایی شرکت های صنعتی پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار بوده است.
روش پژوهش: در این تحقیق روش انجام پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها از نوع پیمایشی می باشد.
یافته ها: در این پژوهش به محاسبه و رتبه بندی کارایی شرکت های عضو بازار بورس ایران پرداختیم که در آن ابتدا از روش های BCC و CCR که هرکدام شامل دو رویکرد نهاده گرا و ستانده گرا می باشند استفاده نموده ایم. در انتها مشخص شد که بهترین روش BCC نهاده گرا می باشدکه با بهره گرفتن از آن به ارزیابی کارایی شرکت ها و نیز تحلیل حساسیت متغیرها پرداخته ایم.
نتیجه گیری: بر اساس یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها می توان نتیجه گیری نمود که از بین رویکردهای مختلف بهترین روش BCC نهاده گرا می باشد و نیز از میان نهاده ها، دارایی و فروش و از میان ستانده ها، مطالبات حساس ترین متغیرها بوده اند و نیز صنایع شیمیایی و منسوجات به ترتیب کاراترین و ناکاراترین صنایع می باشند.
کلید واژه ها: کارایی- تحلیل پوششی داده ها- BCC – CCR
فصل اول
کلیات پژوهش
1-1 مقدمه
درجه روزافزون رقابت در صنعت، عرضه تکنولوژی های جدید در فعالیت شرکتها، گسترش محصولات و خدمات مالی جدید و نیازهای روزافزون به نیروی کار با صلاحیت شرکتها و موسسات و بویژه شرکتهای صنعتی را در معرض یک فرایند تکامل بسیار پیچیده به منظور دستیابی به مزیت رقابتی یا صرفا بقا قرار داده است. (فری یرا[1] وهمكاران،2،2012)
ارزیابی عملکرد شرکتهای مختلف یک کار دشوار است. یکی از دلایل این دشواری پیچیدگی ای است که ذاتا در مجموعه متنوع ابعادی که باید در ارزیابی مد نظر قرار گیرند وجود دارند همچنین منافع متعدد و ذینفعان مختلف نیز دلایلی دیگر است(فری یرا وهمكاران،2،2012)
یک بررسی جامع کاربردهای تحلیل پوشش داده ها در عملکرد شرکت ها نشان میدهد شفافیت گزارشها در مورد بکارگیری تحلیل پوششی داده ها[2] برای موسسات مالی امری ضروری است. با توجه به اهمیت ارزیابی عملكرد از طریق تحلیل پوششی داده ها و نقش آن در افزایش کارایی و اثربخشی عملكرد شرکتها ، از این رو اهمیت موضوع و حساسیت تحقق آن در بخش خدمات مالی، زمینه لازم و کافی برای پرداختن به این مقوله را فراهم می آورد. در این فصل در ابتدا بیان مساله و اهمیت و ضرورت موضوع توصیف شده و سپس اهداف ، فرضیات تحقیق و اصطلاحات کلیدی بیان شده اند.
1-2 بیان مسئله
ارزیابی عملکرد فرایندی است که به سنجش، اندازه گیری، ارزش گذاری و قضاوت درباره عملکرد طی دوره های معین می پردازد. از بُعد سازمانی ارزیابی عملکـرد معمـولاً متـرادف اثربخشـی فعالیـتهاسـت. منظـور از اثربخشی میزان دستیابی به اهداف و برنامه ها با ویژگی کارا بودن فعالیتها و عملیات است. از نقطه نظر نحوه استفاده از منابع، ارزیابی عملکرد در قالب شـاخصهـای کـارایی بیـان می شود.
اگر در ساده ترین تعریف، نسـبت سـتاده بـه داده را کـارایی بـدانیم، نظـام ارزیـابی عملکرد در واقع میزان کارایی تصـمیمات مـدیریت در خصـوص اسـتفاده بهینـه از منـابع و امکانات را مورد سنجش قرار می دهد. به طور کلی ارزیابی عملکرد عبارتست از اندازه گیـری عملکـرد از طریـق مقایسـه وضـع موجود با وضع مطلوب یا ایده آل براساس شاخص های از پیش تعیین شـده کـه خـود واجـد ویژگیهای معین باشد.(فلاح-محمد، 1390)
هر سازمان به منظور آگاهی از میزان مطلوبیت و مرغوبیت فعالیتهای خود به ویـژه در محیطهای پیچیده و پویا نیاز اساسی به ارزیابی دارد، از سوی دیگر فقدان وجود نظام ارزیابی و کنترل در یک سیستم به معنای عدم برقراری ارتباط با محیط درون و برون سازمان تلقـی می گردد که پیامدهای آن کهولـت و در نهایـت زوال سـازمان مـی باشـد. در عصـر کنـونی تحولات شگرف دانش مدیریت، وجود ارزیابی عملکرد را اجتنـاب ناپـذیر نمـوده اسـت بـه گونه ای که فقدان نظـام ارزیـابی در ابعـاد مختلـف، اعـم از ارزیـابی در اسـتفاده از منـابع وکارکنان، اهداف و راهبردها، به عنوان یکی از علائم بیمـاریهـای سـازمان قلمـداد می گردد.(مهرگان-محمدرضا، 1391)
به طور کلی هدف و منظور ارزیابی عملکرد نیل به اهداف زیر است:
– پاسخ گویی در برابر نتایج (اطمینان از پاسخ گویی)
– امکان شناسایی اقدامات بهبود دهنده کیفیت و کاهنده هزینه (شناسایی اقدامات بهبود دهنده کیفیت و کمیّت)
– تحقق نتایج ارزیابی عملکرد، به این معنا که با توجه به پیشنهادها و نتایج این تحقیق می توان به بهبود عملکرد دست یافت.
اندازه گیری کارایی به خاطر اهمیت آن در ارزیابی عملكرد یك شركت یا سازمان همواره مورد توجه محققین بوده است. در سال 1957 فارل با بهره گرفتن از روشی مانند اندازه گیری کارایی در مباحث مهندسی اقدام به اندازه گیری کارایی برای یك واحد تولیدی نمود. موردی كه فارل برای اندازه گیری کارایی مد نظر قرار داده بود شامل یك ورودی و یك خروجی بود. مطالعه فارل شامل اندازه گیری کارایی های فنی و تخصیص و مشتق تابع تولید كارا بود.(هونجاک و تیهومیر[3] ، 2013)
چارنز، كوپر و رودز[4] دیدگاه فارل را توسعه داده و مدلی را ارائه كردند كه توانایی اندازه گیری کارایی با چندین ورودی و چندین خروجی را داشت. این مدل تحت عنوان (( تحلیل پوششی داده ها )) نام گرفت. از آنجا كه این مدل توسط چارنز، كوپر و رودز (1987) ارائه گردید، به مدل CCR كه از حروف اول نام سه فرد فوق تشكیل شده است معروف گردید. در سال 1984 بنكر، چارنز و كوپر[5] با تغییر در مدل CCR مدل جدیدی را عرضه كردند كه با توجه به حروف اول نام آنان به مدل BCC شهرت یافت.(هونجاک و تیهومیر ، 2013)
تحلیل پوششی داده ها روشی مبتنی بر یك سری بهینه سازی با بهره گرفتن از برنامه ریزی خطی می باشد كه روش ناپارامتریك نیز نامیده می شود. در این روش منحنی مرز كارا از یك سری نقاط كه بوسیله برنامه ریزی خطی تعیین می شود، ایجاد می گردد. برای تعیین نقاط می توان از دو فرض بازده ثابت و متغیر نسبت به مقیاس استفاده كرد. روش برنامه ریزی خطی بعد از یك سری بهینه سازی مشخص می كند كه آیا واحد تصمیم گیرنده مورد نظر روی خط کارایی قرار گرفته است و یا خارج آن قرار دارد؟ بدین وسیله واحدهای كارا و ناكارا از یكدیگر تفكیك می شوند.(کائو چانگ[6] ، 2012)
مدل های اصلی تحلیل پوششی داده ها به دو نوع مدل CCR وBCC تقسیم می شوند. هر كدام از این مدل ها را می توان با بهره گرفتن از دو رویه ی ورودی محور و خروجی محور بررسی كرد.(ین شنی[7] ، 2012). از طرفی انتخاب شاخص های مناسب در اعتبار بررسی تكنیك تحلیل پوششی داده ها از اهمیت بالایی برخوردار است.(جو و همکاران[8] ، 2011) كه جهت تعدیل این چالش رویكرد كارت امتیازی متوازن این امكان را فراهم می نماید كه انتخاب ورودی ها و خروجی های تحقیق جهت بكارگیری در تحلیل پوششی داده ها بر مبنای بینشی جامع نگر و با توجه به جنبه های مختلف سازمانی مالی، فرآیندهای داخلی، مشتری، رشد و یادگیری تبیین گردد.(راجی و همكاران[9] ،1390) در واقع در تكنیك تركیبی DEA- BSC از کارت امتیازی متوازن به عنوان ابزاری برای طراحی شاخص های ارزیابی عملكرد و از تحلیل پوششی داده ها به عنوان ابزاری برای ارزیابی عملكرد استفاده می شود.
سوال تحقیق:
– آیا کارایی شرکتهای صنعتی به لحاظ مالی و دیگر عوامل مناسب بوده یا خیر؟
تحلیل پوششی داده ها یک ابزار اندازه گیری عملکرد غیر پارامتری است که می تواند برای تجزیه و تحلیل و تصمیم گیری در مورد واحدهای مختلف استفاده شود چون نه تنها واحدها را مطابق با عملکرد شان دسته بندی می کند بلکه همچنین اطلاعات بسیار بیشتری را ارائه می دهد که با سایر روشها مثل تحلیل نسبت نمی توانند مورد پژوهش قرار گیرند (ایكان[10]وكاله،889،2011).
از آنجا که تحلیل پوششی داده ها کارایی را با مقایسه کارایی یک موسسه مالی با کارایی سایرین ارزیابی می کند، هر موسسه مالی ناکارآمد یک گروه موسسات کارآمد را دارد که عملکردش در برابر آنها ناکارآمد شناسایی می شود. سپس این گروه موسسات کارآمد به عنوان مجموعه مرجع برای آن موسسه ناکارآمد توصیف می شوند. ب<p> </p><p><a href="https://40y.ir/%d8%af%d8%a7%d9%86%d9%84%d9%88%d8%af-%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af-%d8%a7%d8%b1%d8%b2%db%8c%d8%a7%d8%a8%db%8c%d8%8c-%d8%b1%d8%aa%d8%a8%d9%87-%d8%a8/"><img class="alignnone size-medium wp-image-172178″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/09/thesis-6-300x300.png” width="300″ height="300″ /></a></p>ر همین اساس گفته می شود که تحلیل پوششی داده ها یک رویکرد عملیاتی را برای اندازه گیری ارائه می دهد چون شیوه هایی که ناکارایی به آن طریق می تواند کاهش یابد را به صورت مستقیم تری شناسایی می کند(دارل ودیوید[11]،5،2005).
متداول ترین نقاط قوت تحلیل پوششی داده ها شامل این است که واحد هایی را شناسایی می کند ،که قابلیت های بهبود بالقوه ارائه می دهند ، منابع ناکارایی را شناسایی می کند و هنگام اندازه گیری عملکرد ترجیحات مدیریت را به حساب می آورد. با بکارگیری تحلیل پوششی داده ها ابعاد مختلف کارایی واحد می توانند هر چه بیشتر مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند.(ایكان وكاله،889،2011).
اندازه گیری عملکرد واحدها اساسی است و این نه تنها به این دلیل است که انجام این کار فرایند تصمیم گیری را بهبود می بخشد، بلکه همچنین به این دلیل است که می تواند در بهبود نتایج سهم داشته باشد. بنابراین یک روش شناسی برای پشتیبانی ارزیابی عملکرد واحدها لازم است. با این حال مهم است در نظر داشت که اندازه گیری عملکرد کار ساده ای نیست. مدیریت عملکرد واحدها دشوار است چون همیشه به راحتی نمی توان فهمید چه چیزی و چگونه باید اندازه گیری شود و همچنین به این دلیل که اغلب توافقی بین تصمیم گیرندگان درگیر در فرایند ارزیابی لازم است. (فری یرا وهمكاران،2،2007).
علیرغم پیشرفت قابل توجهی که طی سالهای اخیر برای توسعه چارچوب های اندازه گیری عملکرد انجام شده است و یکی از بهترین نمونه های آن ارزیابی عملكرد وکارایی از
