۴
۳
۲
۱
۵۹/۱
۵۷/۱
۵۶/۱
۵۲/۱
۵۱/۱
۴۹/۱
۴۵/۱
۴۱/۱
۳۲/۱
۲۴/۱
۱۲/۱
۹۰/۰
۵۸/۰
۰
۰
منبع؛ حبیبی و همکاران، ۱۳۹۳
اگر نرخ ناسازگاری، کوچکتر یا مساوی ۱۰/۰ باشد () ، در مقایسات زوجی، سازگاری وجود دارد و میتوان کار را ادامه داد وگرنه تصمیمگیرنده باید در مقایسات زوجی بازنگری کند.
گفتنی است که برای پر کردن ماتریس مقایسات زوجی مقیاس ۱ تا ۹ را به کار میبریم تا اهمیت نسبی هر عنصر دیگر در رابطه با آن ویژگی، مشخص شود. (حبیبی و همکاران، ۱۳۹۳).
۳-۴ روش و ابزار گردآوری اطلاعات
این تحقیق از لحاظ جمع آوری اطلاعات در دسته تحقیقات غیرآزمایشی میدانی قرار میگیرد. در تحقیق حاضر به منظور گردآوری اطلاعات اولیه و درک مدل تحقیق از منابع کتابخانهای استفاده شده است. اطلاعات ثانویه جهت پیشبرد تحقیق بصورت میدانی از طریق حضور مستمر در بنادر مستقر در حاشیه اروندرود و بررسی آمارهای بازیافت کشتی، تشکیل تیم طوفان فکری، مصاحبه با مدیران ارشد سازمانهای مرتبط با امر پژوهش واقع در شهرستانهای آبادان و خرمشهر (سازمان بنادر و دریانوردی، اداره کل محیطزیست، سازمان منطقه آزاد اروند، کشتیسازی شهید موسوی، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران) و استفاده از پرسشنامه میباشد.
۳-۵ ابزار و روش تجزیه و تحلیل دادهها
در این پژوهش به منظور شناسایی و رتبهبندی عوامل موثر در استقرار صنعت بازیافت کشتی از روش طوفان مغزی که یک روش کیفی میباشد استفاده شد. سپس به منظور تعیین وزن هر یک از معیارها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید که محاسبات این رویکرد از طریق نرمافزار Expert Choice 11 انجام شد. در مرحله آخر با مشخص شدن اوزان معیارهای موثر در استقرار صنعت بازیافت کشتی، هر کدام از اعضای تیم طوفان مغزی، مکانهای انتخاب شده جهت استقرار این صنعت را بر اساس این معیارها ارزیابی میکنند. سپس میانگین نظرات هر عضو درباره این مکانها به دست میآید و ماتریس تصمیمگیری شکل میگیرد. در ادامه به منظور تعیین بهترین مکان جهت استقرار صنعت بازیافت کشتی و بهترین روش جهت از رده خارج کردن شناورها از رویکرد تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. که این رویکرد در نرمافزار Expert Choice 11 برنامهنویسی گردیده و پس از تأیید صحت برنامه مزبور دادههای مربوط به ماتریس تصمیمگیری به منظور تحلیل وارد برنامه گردید. همچنین شایان ذکر است که جهت محاسبات ساده نیز از نرمافزار EXCEL 2010 و ۲۲ SPSS استفاده گردید.
۳-۶ روایی پرسشنامه
منظور از روایی این است که مقیاس و محتوای ابزار یا سؤالات مندرج در ابزار دقیقاً متغیرها و موضوع مورد مطالعه را بسنجد؛ یعنی اینکه هم دادههای گردآوری شده مازاد بر نیاز تحقیق نباشد و هم اینکه بخشی از دادههای مورد نیاز در رابطه با سنجش متغیرها در محتوای ابزار حذف نشده باشد یا به عبارتی عین واقعیت را به خوبی نشان دهد. اهمیت روایی از آن جهت است که اندازهگیریهای نامناسب و ناکافی میتواند هر پژوهشی علمی را بیارزش و ناروا سازد. به عبارت دیگر روایی آزمون توانایی ابزار مورد نظر در اندازهگیری صفتی است که آزمون برای اندازهگیری آن ساخته شده است.
روایی پرسشنامهها در این تحقیق از طریق نظرات اساتید راهنما و مشاور و کارشناسان و متخصصان امر، بررسی گردید.
۳-۷ قابلیت اعتماد (پایایی) ابزار اندازهگیری
پایایی ابزار که از آن به اعتبار، دقت و اعتمادپذیری نیز تعبیر میشود، عبارت است از اینکه اگر یک وسیله اندازهگیری که برای سنجش متغیر و صفتی ساخته شده است، در شرایط مشابه و در زمان و مکان دیگر مورد استفاده قرار گیرد، نتایج مشابهی از آن حاصل شود؛ به عبارت دیگر ابزار پایا یا معتبر ابزاری است که از خاصیت تکرارپذیری و سنجش نتایج یکسان برخوردار باشد.
در این تحقیق به دلیل اینکه چندین پرسشنامه جهت تبیین امر در بین افراد تیم طوفان مغزی توزیع گردیده است، از دو روش نیز برای سنجش پایایی آنها استفاده شده است، که این دو روش عبارتند از؛
۳-۷-۱ ضریب آلفای کرونباخ
بدین جهت در پرسشنامههای شناسایی و رتبهبندی عوامل موثر در استقرار صنعت بازیافت کشتی از روش آلفای کرونباخ برای محاسبه ضریب قابلیت اعتماد ابزار اندازهگیری و محاسبهی هماهنگی درونی (پایایی) پرسشنامه استفاده شده است. ضریب آلفای کرونباخ توسط کرونباخ ابداع شده و یکی از متداولترین روشهای اندازهگیری اعتماد و پایایی پرسشنامه است. این ضریب برای سنجش میزان تک بعدی بودن نگرشها و عقاید به کار میرود. در واقع میبایست بررسی شود تا چه حد برداشت پاسخگویان از سؤالات یکسان بوده است. از این روش زمانی استفاده میشود که سؤالات بیش از دو گزینه باشد. برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ، ابتدا باید واریانس نمرههای هر زیرمجموعه سؤالهای پرسشنامه واریانس کل را محاسبه کرد.
بنابراین به منظور اندازهگیری قابلیت اعتماد این پرسشنامهها، با بهره گرفتن از نرمافزار ۲۲ SPSS مقدار این ضریب بر اساس دادههای حاصل، در پرسشنامه به دست میآید. اگر عدد بدست آمده بیشتر از ۷۰ باشد بیانگر این مهم است که ابزار مورد استفاده از قابلیت اعتماد برخوردار است.
۳-۷-۲ نرخ ناسازگاری
در پرسشنامههای مقایسه زوجی معیارها، مقایسه زوجی گزینهها و مقایسه زوجی روشهای از رده خارج کردن شناورها، از نرخ ناسازگاری استفاده گردیده است. نرخ ناسازگاری نشان میدهد تا چه اندازه میتوان به دادههای گردآوری شده از دیدگاه هر کارشناس اعتماد کرد.
در تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی از نرخ ناسازگاری برای اطمینان از درستی پاسخها استفاده میگردد. این معیار بیان میکند که اگر میزان ناسازگاری مقایسههای زوجی بیشتر از ۱/۰ باشد بهتر است در مقایسهها تجدیدنظر کرد. پس برای پایا بودن دادههای بدست آمده، این مقدار باید کمتر از ۱/۰ باشد.
۳-۸ جامعه آماری و تعداد نمونه
جامعه مورد مطالعه ما را تمامی مدیران ارشد سازمانهای ذیربط در منطقه آزاد اروند از جمله سازمان بنادر و دریانوردی، سازمان منطقه آزاد اروند، اداره کل محیطزیست، شرکت کشتیسازی شهید موسوی، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و سایر سازمانهای ذیربط دیگر، تشکیل میدهد.
با توجه به اینکه در این پژوهش جهت شناسایی و رتبهبندی عوامل موثر در استقرار صنعت بازیافت کشتی از روش طوفان مغزی استفاده شده است و مناسبترین تعداد اعضاء جهت تشکیل تیم طوفان مغزی بین ۱۴ تا ۲۰ نفر متخصص و خبره در زمینه تحقیق میباشد. بدین جهت در این پژوهش جهت تشکیل تیم طوفان مغزی از ۲۲ نفر افراد خبره و متخصص در زمینه بازیافت کشتی دعوت بعمل آمد که از این ۲۲ نفر ۱۵ نفر دعوت ما را اجابت کردند و طی چند جلسه عوامل را شناسایی و رتبهبندی کردند. که این ۱۵ نفر متخصص حجم نمونه پژوهش حاضر را تشکیل میدهند.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل دادهها
۴-۱ مقدمه
در این پژوهش به منظور گردآوری اطلاعات علاوه بر مطالعات کتابخانهای، مصاحبه، مشاهده و …، از روش طوفان مغزی به عنوان اصلیترین ابزار گردآوری اطلاعات استفاده شده است. در فصل حاضر ابتدا به مراحل انجام کار از تشکیل تیم طوفان مغزی تا مقایسات زوجی معیارها و گزینهها پرداخته، به دنبال آن به ترتیب به تفسیر هر کدام از اقدامات انجام گرفته جهت گردآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل دادهها میپردازیم و در نهایت قبولی یا رد فرضیههای تحقیق را تبیین مینماییم.
۴-۲ مراحل انجام کار
۴-۲-۱ تشکیل تیم طوفان مغزی
اصلیترین ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش روش طوفان مغزی است که بدین منظور از ۲۲ نفر افراد خبره در زمینه بازیافت کشتی از جامعه آماری جهت تشکیل تیم طوفان مغزی دعوت بعمل آمد که از این جمع ۱۵ نفر به شرح ذیل دعوت ما را اجابت فرمودند و تا پایان انجام این پروژه ما را همکاری فرمودند.
جدول ۴-۱ اسامی تیم طوفان مغزی