این کتاب در شش فصل نوشته شده که مضامین آن اینگونه است.
در فصل اول نویسنده به کلیات این بحث پرداخته و به مفهوم شناسی سبک زندگی، فرهنگ و سبک زندگی، منابع اسلامی سبک زندگی پرداخت و منابع اسلامی سبک زندگی را با موضوعات قرآن، سیره پیامبر اعظم علیه السلام، جوانع روایی و حدیثی و همچنین دستاوردهای اندیشمندان مسلمان و در نهایت نتیجه گیری جمع بندی نمود.
در فصل دوم نویسنده به بحث نگرش در سبک زندگی اسلامی پرداخت و موضوعات هویت انسان، تعریف انسان، فطرت انسان، کرامت انسان، اختیار انسان، معنای زندگی، معیار زندگی و سنت های اجتماعی را در آن به بحث نهاد.
در فصل سوم که با عنوان ارزش و گرایش در سبک زندگی اسلامی مشخص شده، ضمن تعریف ارزش ها و هنجارها به ذکر مصادیقی از آن پرداخته شده و گروه های مرجع و همچنین قشربندی اجتماعی نیز در آن نمایان شده است.
فصل چهارم اما کنش در سبک زندگی اسلامی است که نویسنده در آن به مباحثی همچون حوزه فرهنگ با عناوینی مانند؛( اخلاق گرایی، اعتدال، اعتدال در عبادت، اعتدال در گفتار، اعتدال در خوراک، اعتدال در پاسخ گویی به غریزه جنسی، اعتدال در مناسبات اجتماعی، خرافه ستیزی، اوقات فراغت) حوزه اجتماع با مباحث ؛( نظم اجتماعی، نظارت اجتماعی،روابط اجتماعی) حوزه اقتصاد با مباحث؛(الگوی مصرف، عدالت اقتصادی، مناسبات تولید، محیط زیست و توسعه پایدار)حوزه سیاست با مباحثی مانند؛(امت اسلامی، روابط بین الملل) پرداخته است.
نویسنده در فصل پنجم به آسیب شناسی الگوهای موجود سبک زندگی پرداخته وضعیت موجود در جامعه ایرانی را با پنج عنوان طولانی شدن دوره جوانی، رشد فردگرایی، افزایش تمایل به اوقات فراغت های غیر فعال، اشاعه مصرف گرایی و گسترش هنجارهای غیر دینی مورد نقد قرار داده است.
فصل ششم اما نقش رسانه ها در ترویج سبک زندگی است که به نظر می رسد این کتاب در سبک زندگی را با رویکرد رسانه ای در منظر نظر خواننده قرار می دهد.
-
- اسلام و زیبایی های زندگی(رویکردی تحلیلی و تربیتی به سبک زندگی)، دکتر داوود رجبی نیا،۱۳۹۱،انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
این کتاب در سه بخش کلی که هر بخش از چند فصل تشکیل شده گرد آوری شده است. بخش اول شامل سه فصل است. فصل نخست از بخش اول به مفهوم زیبایی شناختی پرداخته ضمن ارائه تعاریف اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان، تعریف برگزیده خود را نیز تبیین می نماید. در این فصل به گونه های زیبایی نیز اشاره شده ضمن ذهنی و عینی کردن زیبایی به نقد آنان پرداخته دیدگاه برگزیده خود را نیز مشخص می نماید.
فصل دوم از بخش اول با عنوان اسلام و زیبایی به نقش آموزه های اسلامی در زیباسازی زندگی اشاره دارد. در این فصل عناوینی چون حکمت وجود زیبایی ها از چشم انداز اسلامی، خاستگاه و زمینه زیباخواهی انسان، نگاهی به مفهوم زیبایی در قرآن و سنت، نگاهی به زیبایی در کلام پیامبر صلی الله و امیرمؤمنان علیه السلام و همچنین زیبایی در ادعیه قرار دارد.
فصل سوم از بخش اول اما اسلام و زندگی است که به فهم درست از زندگی می پردازد و ارتباط زندگی معمولی با زندگی اخروی را مورد اشاره قرار می دهد و کمال مطلوب در زندگی از نگاه اسلام را نشان می دهد.
عنوان بخش دوم اسلام و زیبایی آفرینی آن در ساحت های اساسی زندگی است که در سه فصل تنظیم شده است. فصل اول از بخش دوم اسلام و زیبایی های شناختی می باشد که به نقش دین در ساحتِ شناختی را نشان می دهد. این عناوین در این فصل مورد پردازش قرار گرفتند: اندیشه و خردگرایی، دانایی و تعمیق معارف، نهادینگی باور(ایمان)، توحید باوری و نقش آن در ساحت شناختی، معادباوری، راه شناسی، اعتقاد به جبران عمل، هدفمندی زندگی، معناداری زندگی، مرگ اندیشی، سلامت روانی و جسمی)
در فصل دوم از بخش دوم اما اسلام و زیبایی های گرایشی با عناوینی ذیل عنوان کلی نقش دین در ساحت عاطفی و گرایشی مورد بررسی قرار گرفت.
در فصل سوم اسلام و زیبایی های رفتاری مورد نظر نویسنده بود.
موضوع بخش سوم زیبایی های رفتاری انسان در زندگی است که نویسنده آن را شش فصل تنظیم نموده است.
در فصل اول این بخش زیبایی های رفتاری انسان در ارتباط با خدا مورد بررسی قرار گرفت. عبادت و عبودیت، سپاسگزاری و حق شناسی، دعا و نیایش، توبه و بازگشت مباحث این فصل را شکل دادند.
در فصل دوم زیبایی رفتار انسان در ارتباط با ماورای طبیعت مورد نظر نویسنده بوده که به بررسی نقش الهام و اشراق در جهت دهی رفتار و تأثیر ماورای طبیعت بر ساحت اندیشه و رفتار از دیدگاه قرآن و سنت و همچنین نقش عوالم وجود، ملائکه و ملکوت در ایجاد رفتارهای زیبا پرداخته است.
فصل سوم زیبایی های رفتاری ارتباط با خود را به ما نشان می دهد و نویسنده آن را با مطالبی پیرامون خودشناسی و خودسازی، نشاط و سرزندگی، آزادگی در رفتار، پاکی و پاک دامنی در پرتو عفت ورزی، پاکیزگی و آراستگی، وقت شناسی، اعتدال و میانه روی کامل کرده است.
فصل چهارم که پیرامون زیبایی های رفتاری در روابط خانوادگی است به زیبایی های رفتاری ارتباط با والدین، زیبایی های رفتاری ارتباط با همسران، زیبایی های رفتاری ارتباط با فرزندان می پردازد.
فصل پنجم این بخش در ارتباط با زیبایی های رفتاری در روابط اجتماعی است. و نویسنده مطالب کلی مانند حق گرایی، عدالت گرایی، نقد پذیری و پند پذیری، مسئولیت پذیری و حساسیت اجتماعی، روابط نوع دوستانه ، روابط مهرورزانه، حسن استماع و رازداری، راستی و درستی، روابط عزتمندانه، عفو و گذشت، خوش اخلاقی، بردباری و شرح صدر را در این فصل آورده است.
فصل ششم اما آخرین فصل از این بخش و کتاب است که به زیبایی های رفتاری در ارتباط با طبیعت را مد نظر داشته و مباحثی چون رفتاری هماهنگ با کتاب طبیعت و کتاب وحی، حفاظت، بهره برداری صحیح و کسب شاادابی از طبیعت و نقش نگره های معنوی و الهی در رفتار مهربانانه و زیبا با دیگران و طبیعت، و رفتار زیبا در گرو نگره زیبایی شناختی به طبیعت، و نگاه زیبا گرایانه به حوادث طبیعی در این فصل پایانی گردآوری شده و به نگارش در آمده است.
-
- سبک زندگی توحیدی و موفقیت الهی (آرامش)؛ فعالی، محمد تقی، ۱۳۹۳
این کتاب جلد اول از مجموعه ای با عنوان کلی «سبک زندگی توحیدی و موفقیت الهی» است. مفهوم سبک زندگی از جمله مفاهیم جدیدی است که در حوزه مطالعات اجتماعی و فرهنگی به کار می رود. بی شک مهمترین کارکرد پدیده سبک زندگی، “تغییر نگرش” و “مدیریت احسسات و رفتار” می باشد. بیماری های سبک زندگی جدید، بشریت را با آلام بی شماری نظیر تنش های کشنده درگیر کرده است. سبک زندگی توحیدی این حقیقت والا را برملا کرده است که تنها راه نیل به آرامش راستین پیوند با خالق هستی و آفریننده آرامش است.
-
- سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن، کاویانی،محمد،۱۳۹۲
این کتاب مقدمه ای است برای نظریه پردازی در سبک زندگی تجویزی اسلام و متاسفانه کارهای زیادی در این جهت انجام نشده است.
ساختار این کتاب در سه بخش تنظیم شده است:
بخش اول به کلیات، پیشینه و دیدگاه های روان شناختی در باب سبک زندگی اختصاص دارد؛ مفاهیم کلیدی و شاخص های سبک زندگی، تعریف شد، پیشینه مطالعاتی دینی، روان سنجی، جامعه شناسی، به ویژه روانشناسی، با قدری تفصیل ارائه شده است.
بخش دوم به ترسیم مدل «درخت سبک زندگی اسلامی» و توضیح آن در سه عنوان «ریشه ها» «ساقه» و «شاخه ها» پرداخته است.
ریشه ها، حاکی از کیفیت شکل گیری«سبک زندگی» و ساقه و آوندهای آن، حاکی از نگرش های اصلی و کلی افراد به «خود»، «هستی»، «دیگران»، «مشکلات» …، و شاخههای آن، حاکی از وظایف فردی، خانوادگی و اجتماعی می باشد. شاخه ها تا سه رده تقسیم شده و در مجموع به ۴۰ سرشاخه منتهی شده است که لازم است در رده های دیگر ادامه یابد؛ این مدل کاملا مبتنی بر دین است.
بخش سوم، گزارشی است از ساخت «آزمون سبک زندگی اسلامی» اجرا و به دست آوردن ویژگیهای روان سنجی آن، دستاوردهای مفهومی و آماری (توصیفی و استنباطی) پژوهش و در نهایت، مقایسهای بین سبک زندگی «از دیدگاه روان شناسان» و «از دیدگاه اسلام» و مشخص کردن مشابهت ها و تفاوت ها.
-
- مهدوی کنی ، محمد سعید ،۱۳۸۷، دین و سبک زندگی ،تهران :انتشارات دانشگاه امام صادق
«دین و سبک زندگی» پژوهشی است از «محمد سعید مهدوی کنی» که انتشارات دانشگاه امام صادق، چاپ دوم آن را در سال ۱۳۸۷، در قالب ۴۷۲ صفحه راهی بازار نشر گردانیده است. این نوشته که ساختار آن نشان می دهد در قالب پایان نامه صورت گرفته است، بررسی مفهومی خوبی از مفاهیمی مانند سبک زندگی ارئه کرده است و به خاطر بررسی جلسهی صبحهای جمعهی آیتالله ضیاءآبادی که اختصاص به حضرت ولی عصر (عج) داشته است، هم از جهت اطلاع از وضعیت و نحوهی بزرگزاری یک جلسه مذهبی و هم به لحاظ کاربست مفاهیم نظری اهمیت دو چندان یافته است.کتاب از دو بخش اصلی تشکیل شده است. بخش اول «بررسی نظری دین و سبک زندگی» که فصل اول آن به «مفهوم شناسی» دین و سبک زندگی پرداخته و با ریشه شناسی و بررسی تعریفهای سبک زندگی و نقد و بررسی آن ها عناصر وحدت و تمایز، عینی و ذهنی بودن، جمعی و فردی بودن و کارکرد نمادین یا اصیل داشتن سبک زندگی را بررسی کرده است. مولفه های سبک زندگی و نقد و بررسی آن و ارائه تقسیم بندی منحصر به فرد مؤلف در قالب اموال (سرمایهای و مصرفی)، فعالیت ها (عادات، شغل، گذران اوقات فراغت و غیره)، نگرش ها و گرایش ها و روابط انسانی (فردی تا اجتماعی) و طرح اهمیت کلیدی سلیقه (taste) مراحل مختلف فصل طی شده است.
از اهمیتهای این کتاب وجود سرفصل جمع بندی بعد از ارائه هر سلسله از تعاریف است که تلاش کرده از دل تعاریف مختلف عناصر مشترک و تمایزهای آن ها را بیابد. به صورت نمونه در این فصل درگیر بودن ابعاد مربوط به زندگی انسان ها نظیر دورنی و ذهنی، بینش ها ((ادراک ها و معتقدات)، گرایش ها (ارزشها، تمایلات، ترجیحات)، عینی (رفتارهای بیرونی (اعمال هوشیارانه و غیر هوشیارانه، حالات و وضعیت جسمی)، وضعها (چایگاه های اجتماعی و دارایی ها))، تاکید بر کلیت و نه تک تک رفتارها و دو دیدگاه مجموعه ای نظام مند از رفتارها و دارایی ها و الگویی همگرا و کلیتی انتزاعی از رفتارها و دارایی ها، امکان بررسی فردی و جمعی سبک زندگی و در نهایت خلاقیت و ابداع در این مورد بررسی شده است و از همه مهم تر مولف ضمن جمع بندی همه ی عناصر در صفحه ۷۸ کتاب خود، تعریف منحصر به فردی از سبک زندگی ارائه داده است «الگوی همگرا (کلیت تامی) یا مجموعه ی منظمی از رفتارهای درونی و بیرونی، وضع های اجتماعی و دارایی ها که فرد یا گروه بر مبنای پاره ای از تمایلات و ترجیح ها (سلیقه) اش و در تعامل با شرایط محیطی خود ابداع یا انتخاب می کند».
نظریه پردازی در باره ی سبک زندگی» عنوان فصل بعدی است که نظریه پردازان اولیه و پس از آن را شامل میشود. پس از بررسی دیدگاههای محافظه کارانه: از طبقه تا سبک زندگی، دیدگاههای تودهای: از فرهنگ توده تا فرهنگ مشروع، پیربوردیو،از بازاریابی تامصرف گرایی به عنصر مهم هویت فرهنگی و سبک زندگی پرداخته و ورود مسئله ی هویت از دهه هفتاد به علوم سیاسی را بررسی کرده و به دربرگیری همه ی وجوه تمایز این بخش اشاره کرده است. مفاهیم جامعه شناختی جذب شده به هویت فرهنگی: سبک زندگی، زندگی روزمره مورد بررسی قرار گرفته و تعاریف جامعه شناسی انعکاسی گیدنز و چنی، فریدمن بحث شده است. در نهایت روش تحقیق و سبک زندگی مورد بررسی قرار گرفته و سبک زندگی به عنوان نوعی الگوی رفتاری، سبک زندگی و مبحث طبقه / قشر بندی اجتماعی (سبک زندگی به عنوان نوعی قشر/ گروه بندی اجتماعی، سبک زندگی به عنوان شاخصه ی طبقه یا قشر اجتماعی) و سبک زندگی به عنوان ابزار تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است.
به تناسب بعضی از چهارچوب های نظری به کار رفته نیز محقق تلاش کرده تا با ترسیم نمودار، روند طی شدن آن ها به نمایش بگذارد.
«رابطه دین و سبک زندگی» عنوان فصل بعدی است که تحقیق و نظریه پردازی در باره ی رابطه دین و سبک زندگی را از نگاه زیمل، وبر، پیروان وبر، پژوهشگران حوزه ی فرقه ها و پاره فرهنگ ها بررسی کرده و محدوده مطالعه ی رابطه دین و سبک زندگی را در قالب جایگاه دین در فرایند شکل گیری سبک زندگی و جایگاه دین در نظریه های سبک زندگی به بررسی نشسته است.
«مطالعه ی موردی: سبک زندگی شرکت کنندگان در جلسات مذهبی» بخش دوم کتاب است که بعد از تعریف جلسه مذهبی، ریشه های تاریخی جلسات مذهبی در قالب دعوت و تبلیغ، خطابه، مجالس و حلقه های تعلیم و تدریس، مجالس، حلقه های موعظه و ذکر، عزاداری و روضه خوانی وسنخ بندی سخنران های مذهبی در قالب مجتهدان، مدرسان و علمای تحقیق، وعاظ و خطبای حرفه ای و روضه خوانان (ذاکران اهل بیت) و بررسی تفصیلی درهر مورد ارائه شده است.
مطالعه ی موردی نیز به طرح و بحث داده ها، شکل گردآوری داده ها، شکل گیری جلسه مذهبی مورد نظر در قالب تاسیس حلقه ی دوستانه، ورود مبلغ و شکوفایی جلسه پرداخته و روند مصاحبه های اکتشافی تا تنظیم پرسشنامه را در برگرفته است.
این کتاب، تحقیقی شایسته پیرامون سبک زندگی را گردآوری کرده است.
- مهدوی نژاد ، محمد جواد،۱۳۸۸،سبک زندگی پایدار ، به سفارش مرکز مطالعات فرهنگی شهر تهران: موسسه نشر شهر