۱۵
ماهیگیری
۰٫۳۶
۱٫۴۶
۱٫۵۸
۲٫۷۲
۰٫۴۷-
۰٫۱۸
۰٫۲۲
۰٫۴۶
مأخذ: مرکز آمار ایران
نمودار ۴-۲- روند تغییرات شاخص مزیت نسبی آشکار شده استان در دوره مورد بررسی را نشان میدهد براساس این نمودار در بین همه بخشها، زیر بخش ماهیگیری از بخش کشاورزی با بیشترین تغییرات مثبت از لحاظ مزیت نسبی برخوردار است و بعد از آن زیر بخشهای کشاورزی و عمدهفروشی و آموزش قرار گرفته است و بخش صنعت و معدن پایینترین تغییرات در این شاخص برخوردارند.
مأخذ: مرکز آمار ایران
نمودار۴-۲- روند تغییرات شاخص مزیت نسبی آشکار در استان لرستان در دوره مورد بررسی
۴-۲-۲-۳ یافته های مزیت نسبی ارزش افزودهای بخشهای اقتصادی به تفکیک ۷۲ رشته فعالیت اقتصادی
جهت بررسی شاخص مزیت نسبی ارزش افزودهای فعالیتهای اقتصادی به تفکیک ۷۲ بخش، SRCA جهت رتبهبندی فعالیتها استفاده میشود:
گروه اول که در آن شاخص SRCA بزرگتر از ۰٫۵ باشد در گروه دارای مزیت بالا و دستهای از فعالیتها که شاخص SRCA آن ها بین صفر تا ۰٫۵ باشد، دارای مزیت تلقی میشوند. همچنین گروه سوم که شاخص SRCA بین صفر و ۰٫۵- قرار دارد، گروه فاقد مزیت و گروهی که شاخص آن ها بین ۰٫۵- تا ۱- باشد گروهی است که استان به هیچ عنوان در آن مزیت دار نیست.
نتایج نشان میدهد فعالیتهای ساخت چوب و محصولات چوبی، جنگلداری، ماهیگیری و دامداری، مرغداری، پرورش کرم ابریشم و زنبورعسل و شکار در هر دو برنامه جزء دسته اول (دارای SRCA بزرگتر از ۰٫۵+) بوده است و فعالیتهای دسته دوم از ۲۲ فعالیت در برنامه سوم به ۲۵ فعالیت در برنامه چهارم افزایش یافته است. از تعداد فعالیت فاقد مزیت در برنامه چهارم نسبت به برنامه سوم کاسته شده است. آموزش متوسطه عمومی و خصوصی از فعالیتهایی است که در برنامه سوم از مزیت برخوردار بوده و در برنامه چهارم از عدم مزیت برخوردار بوده است. فعالیتهای بهداشت و درمان خصوصی، خدمات واحدهای مسکونی شخصی، آموزش عالی خصوصی، امور عمومی، آموزش بزرگسالان خصوصی از فعالیتهایی هستند که در برنامه سوم از عدم مزیت نسبی برخوردار بودهاند، در برنامه چهارم جزء فعالیتهای مزیتدار قرار گرفتهاند.
۴-۳ جهتگیری آمایش در استان لرستان
هدف کلی آمایش سرزمین، توزیع بهینه جمعیت و فعالیت در سرزمین است. به گونهای که هر منطقه متناسب با قابلیتها، نیازها و موقعیت خود از طیف مناسبی از فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی برخوردار باشد و جمعیتی متناسب با توان و ظرفیت اقتصادی خود بپذیرد.
از آنجا که آمایش سرزمین یک جهتگیری درازمدت است. باید در طول زمان و با تغییر شرایط انعطافپذیری و پویایی لازم را داشته باشد، از این رو، ابتدا باید اصول و معیارهای آمایشی سرزمین را تعیین و تعریف شوند. این اصول عبارت است از: اصل ملاحظات امنیتی و دفاعی، اصل کارایی اقتصادی، اصل وحدت و یکپارچگی سرزمین و اصل تعادلهای منطقهای.
در این پژوهش ضمن معرفی راهبردهای بلندمدت توسعه استان، به بررسی انطباق مزیتهای منطقهای و جهتگیری آمایش سرزمین با بهره گرفتن از روش پرسشنامه از کارشناسان این امر در سطح استان با توجه به اولویتهای سند راهبردی استان نظرخواهی شده و نتایج در ادامه آمده است.
۴-۳-۱ راهبردهای بلندمدت اسناد توسعه استان لرستان
با توجه به اصلیترین قابلیتهای توسعه و عمدهترین تنگناها و محدودیتهای فراوان بخشهای اقتصادی در استان لرستان، راهبردهایی در جهت نیل به اهداف توسعه برای استان لرستان یاد شده مشخص گردیده و با توجه به اینکه این اسناد، از جمله سندهای پاییندست آمایش برای استان لرستان است و به تصویب هیئت وزیران رسیده است. بنابراین راهبردهای زیر به عنوان جهتگیریهای توسعه این استان ارائه میگردد تا در مرحله بعد از مقایسه این راهبردها و بخشهای دارای مزیت، به میزان هماهنگی و انطباق بین راهبردهای دارای مزیت با مزیتهای مورد تأکید در راهبردهای توسعه، پی برده شود.
برخی از راهبردهای مورد نظر در اسناد یاد شده برگرفته از اسناد ملی توسعه استان لرستان به شرح زیر است:
تأکید بر رعایت ضوابط و استانداردهای زیست محیطی در شکلگیری فعالیتهای اقتصادی و اجرایی در جهت توسعه پایدار.
حفاظت از آبخیزهای استان به عنوان سرچشمه بخش اعظم آبهای تغذیه کننده دو سد بزرگ دز و کرخه.
برقراری پیوند مناسب با قطبهای صنعتی همجوار در جهت تسریع فرایند توسعه صنعتی و ایجاد رابطه مکمل با این استانها با توجه به نقش استان به عنوان مرکز تخلیه و توزیع کالا٬ بهویژه در زمینه حمل و نقل.
ایجاد شرایط ترجیحی برای سرمایهگذاری، بهویژه سرمایهگذاری صنعتی، کشاورزی، حمل و نقل، تأمین آب و خدمات تخصصی و برتر.
ایجاد زمینه ها و شرایط لازم برای استقرار صنایع متکی به نفت و گاز و پتروشیمی و توسعه صنایع معدنی، صنایع تبدیلی، تکمیلی و غذایی و دارویی، نساجی و پوشاک، صنایع شیمیایی و سلولزی.
حمایت از نهادههای کارآفرین و سرمایهگذار و خدمات پشتیبان تولید در جهت تقویت بخش رسمی اقتصاد.
توسعه اکوتوریسم به عنوان یکی از بخشهای اشتغالزا.
نوسازی و بهبود کمی و کیفی شبکه های ارتباطی جادهای، ریلی و هوایی.
تعدیل نابرابریهای ناحیهای و توسعه کانونهای مستعد شهری و روستایی، ضمن حفظ و گسترش کانونهای شهری بالنسبه پیشرفته.
توسعه خدمات فرهنگی و اجتماعی با مشارکت بخش دولتی و خصوصی.
تربیت نیروی کار ماهر و متخصص با تأکید بر گسترش آموزشهای عالی، فنی و حرفهای، عمومی و تخصصی متناسب با ضرورتهای توسعه.
توسعه ظرفیتهای منطقه ویژه و تخصصی سنگ استان با توجه به معادن غنی سنگهای ساختمانی و زینتی.
ایجاد ظرفیتهای جدید فرآوری کشاورزی به همراه حذف زراعت دیمی در اراضی با شیب بالا، ایجاد تنوع کشت در اراضی زراعی و باغی و بکارگیری شیوه های نوین تولید.
۴-۳-۲ تحلیل مقایسهای مزیتهای منطقهای و جهتگیریهای آمایش