این یافته با نتایج تحققات سلیگمن و پترسون(۱۹۸۴) همسو می باشد. به عقیده سلیگمن و پترسون، در نظریه درماندگی اسنادی، کسانی که رویدادهای منفی را با توجه به عوامل درونی، پایدار و کلی تبیین می کنند، آمادگی بیشتری برای درماندگی (و در نتیجه افسردگی) دارند، در حالی که سبک تبیین خوش بینانه از احساس درماندگی و ابتلا به افسردگی پیشگیری می نماید. تسهیل عملکردهای تحصیلی، سلامت روانی آنها نیز تقویت گردد. به استناد نظریه درماندگی آموخته شده اگر دانشآموزان احساس کنند که آنچه موجب شکست او شده به موارد دیگر زندگی او نیز تعمیم می یابد، به افسردگی پایدار و فراگیر دچار می گردد. این عوامل باعث می شود افراد در پیگیری اهداف خود حالت ضعف و سستی نشان دهند و موقعیت ها را از تسلط خود خارج تلقی کنند، بنابراین بهزیستی روانی را در افراد کاهش می دهد
سوال پژوهش: کدامیک از انواع امیدواری و سبک های اسنادی پیش بینی کننده بهزیستی روان شناختی دانش آموزان هستند؟
در بین متغیرهای پیش بین تنها سه متغیر (مسیر تفکر امیدواری، بعد ثبات و بعد کلی سبک های اسنادی) توانستهاند تغییرات بهزیستی روانشناختی دانش آموزان متوسطه شهر تبریز را به طور معنی داری تبیین و پیش بینی کنند. یافته حاضر با نتایج پژوهش های دوا(۱۹۹۴)، گیرنگون، فلورانس و راین (۲۰۰۰)، اسنایدر(۲۰۰۱)، باند و بیدل (۲۰۰۱)، نیدلز و آبرامسون(۱۹۹۰) همسو می باشد.
گیرنگون، فلورانس و راین(۲۰۰۰) تغییرات اسنادهای سببی ناشی از موفقیت و شکست، سنجش پایداری اجرا و انتطارات خودکارآمدی را برای عملکرد تکلیف ثانویه، روی دانش آموزان دوره دبیرستان با بهره گرفتن از تکلیف تیراندازی با رایانه مطالعه کردن. نتایج نشان دادند، گروه موفقیت دارای انتظارات خود کار آمدی بالاتری بود. همچنین اسنادهای سببی بهترین پیش بینی کننده انتطارات خود کارآمدی و احساس رضایت افراد از عملکرد موفق خود بود.
در تبیین این یافته می توان به پژوهش اسنایدر (۲۰۰۱)، اشاره کرد که معتقد است امیدواری پیش بینی کننده نیرومند واریانس مولفه های سلامت روانی و انگیزشی (خوش بینی، خودکارآمدی، خوشوقتی ذهنی،) می باشد. در راستای تبیین این یافته، دوا (۱۹۹۴)، ارزش پیش بینی کنندگی سبک اسناد و عواطف منفی را در پیش بینی سلامتی جسمانی و هیجانی متذکر می شود و معتقد است که سبک های اسنادی اهمیت زیادی در سلامت عمومی افراد دارد. همچنین اسناد های کلی برای رویدادهای منفی و شیوه اسنادی به طور کامل، برای رویدادهای منفی بهترین پیش بینی کننده بهداشت روانی و جسمانی افراد بودند. نیدلز و آبرامسون (۱۹۹۰، به نقل از ولز، هفر، جونیجر و واگنر، ۲۰۰۳)، معتقدند که افزایش رویداد های مثبت زندگی، افزایش سبک اسنادی پایدار و کلی برای رویدادهای مثبت را در پی دارد و این تغییر موجب افزایش امیدواری و کاهش نشانه های افسردگی می شود. معتمدی شارک و افروز(۱۳۸۵) معتقدند که مولفه های پیش بین سبک های اسنادی قادرند سلامت روانی دانش آموزان را پیش بینی کنند. آنها اشاره می کنند که بین سبک های اسنادی درونی و بیرونی و کلی و جزئی در موقعیت های ناخوشایند و سلامت روان دانش آموزان تیز هوش و عادی تفاوت معنی داری مشاهده شد.
محدودیت های پژوهش:
این تحقیق نیز دارای موانع و محدودیت هایی است که در ذیل به آنه اشاره می کنیم:
جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان متوسطه شهر تبریز تشکیل داده اند، لذا نتایج این پژوهش قابل تعمیم به سایر مناطق نیست.
جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان مقطع متوسطه تشکیل داده اند، لذا نتایج این پژوهش قابل تعمیم به همه فراگیران در مقاطع تحصیلی مختلف نیست.
یکی از محدودیت های پژوهش، در روش جمع آوری اطلاعات، استفاده از پرسشنامه با حجم زیاد سوالات بود که دقت آزمودنی در جواب صحیح به همه سوالات را تحت تاثیر قرار می دهد.
پیشنهادات پژوهشی:
۱) با توجه به اهمیت بهزیستی روانی و مولفه های آن در جهت حفظ سلامت روانی و جسمانی افراد پیشنهاد می شود که پژوهش های دقیق تری در این باره انجام بگیرد.
۲) چون جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان متوسطه شهر تبریز تشکیل داده اند، پیشنهاد می شود پژوهش های مشابه بر روی دانش آموزان سایر مناطق نیز انجام بگیرد.
۳) با توجه به پیچیدگی سبک های اسنادی در موقعیت های شکست، پیشنهاد می شود این مولفه ها در پژوهش های آتی به طور جداگانه در موقعیت های موفقیت نیز مورد بررسی قرار گیرند.
۴) به محققان آینده پیشنهاد می شود در زمینه های بهزیستی تحصیلی، هیجانی و اجتماعی نیز به بررسی بپردازند.
پیشنهادات کاربردی:
۱) با توجه به اهمیت امیدواری در زندگی و پیش بینی کنندگی این مولفه در مورد بهزیستی روانی، پیشنهاد می شود تا مشاوران مدارس و مربیان آموزشی کارگاه های آموزشی را در زمینه آموزش امیدواری و مسیرهای تفکر بگذرانند تا با اتخاذ تدابیری مانع یاس و ناامیدی و افسردگی دانش آموزان در محیط های آموزشی و اجتماعی گردند.
۲) نظر به اینکه یافته های پژوهشی نشان داد که امیدواری و بعد کنترل و ثبات در سبک های اسنادی نقش تعیین کننده در پیش بینی بهزیستی روانشناختی داشته اند، در خصوص آموزش و آگاه سازی در این موارد از طریق مدیران و معلمان تمهیداتی اتخاذ شود تا زمینه بروز مشکلات در دانش آموزان مهیا نگردد.
۳) به دانش اموزان مدارس پیشنهاد می شود که یکی از راه های افزایش بهزیستی روانی آنها ایجاد توانایی در خود برای طراحی و تولید مسیرها و راه حل های مختلف برای رسیدن به هدف است. افزایش بهزیستی روانی آنها در گرو طراحی مسیرهای مختلف برای رسیدن به هدف است.
۴) به مشاوران توصیه می شود تا از طریق بازآموزی اسنادی دانش اموزان، مخصوصا در موقعیت های شکست می
بررسی رابطه امیدواری و سبک های اسنادی با بهزیستی روانشناختی دانش آموزان مقطع متوسطه شهر تبریز در سال تحصیلی ۹۲-۱۳۹۱- قسمت ۱۷