دولتها مخصوصاً در کشورهای صنعتی قوانین و مقررات خاصی را جهت نوشته های روی بسته بندی وضع می نمایند که مؤسسات بازرگانی موظف به رعایت آنها هستند برخی از این مقررات شامل وزن، تشریح محتویات، نام تولید کننده و اطلاعات دیگر از قبیل مواد شیمیایی مورد استفاده و غیره می باشد.
اطلاعات مربوط به مصرف کننده
تولیدکنندگان بیشتر از بعد تبلیغات مایلند اطلاعات مختلف را برای جذب مشتری به آنها ارائه دهند. به طور کلی تصمیم گیری در مورد نوشته های روی بسته بندی ساده است به دو دلیل: اول اینکه در مورد مقررات دولت چون مقررات باید اجرا شود نیاز به تصمیم گیری نیست دوم اینکه هزینه نسبت به تطبیق کالا با بازارهای مختلف، بسیار پایین است و شرکت می تواند خود را با بازارهای مختلف وفق دهد.
۲-۸- سیاست های ضمانت و خدمت[۷]
خریداران بین المللی همچون خریداران داخلی، فقط به دنبال خرید کالای فیزیکی نیستند، بلکه انتظاراتی از کالا دارند. به این دلیل ضمانت و خدمات مربوط به کالا باید جزء غیرقابل تفکیک استراتژی محصول بین المللی یک شرکت باشد. شرکت هایی که مایل به فعالیت درکشورهای خارجی هستند، نسبت به شرکت های بومی رقیب از مزیت کمتری در مورد ضمانت و خدمات مربوط به کار برخوردارند. با توجه به دوری مسافت یک کارخانه خارجی، مشتریان اطمینان خاطر بیشتری را نسبت به محصولات خارجی انتظار دارند. بنابراین یک سیاست مناسب ضمانت و خدمات ابزار مهمی برای بازاریابی شرکت های بین المللی محسوب می گردد .
۲-۹- ضمانت کالا[۸]
ضمانت تعهدی است توسط فروشنده که کالا آنچه که قرار است انجام دهد، انجام خواهد داد. به عبارت دیگر ضمانت قبل از خرید کالا، اطمینان خاطر به خریدار خواهد داد. هرچند که برای یک شرکت بین المللی ارائه یک ضمانت یکسان در سطح جهانی در عمل ساده است، اما شرایط هر بازار اغلب ارائه ضمانت نامه های متفاوتی را دیکته می کند. به عنوان مثال در ایالات متحده آمریکا تولید کنندگان کامپیوتر، تجهیزات کامپیوتری خود را با ضمانت سی تا شصت روز به فروش می رسانند، در حالیکه در اروپا و یا ژاپن معمولا ضمانت نامه ها به مدت یکسال می باشند.
علاوه بر دو تصمیم گیری فنی در مورد ضمانت یعنی اینکه چه استانداردهایی باید تحت پوشش یک ضمانت نامه باشد و برای چه دوره زمانی، شرکت باید نحوه استفاده از کالا را نیز در نظر بگیرد. اگر خریداران بازارهای خارجی در نگهداری و استفاده از کالا دقت لازم را بعمل نمی آورند، مدت ضمانت نامه باید کوتاه تر باشد. از طرف دیگر چون سیاست ضمانت دهی یک شرکت در فروش محصولاتش نقش به سزایی دارد این سیاست باید با شرکتهای رقیب هم سو باشد.
۲-۱۰- خدمات کالا[۹]
ضمانت، بدون یک سازمان سرویس دهی مناسب قابلیت اجرا پیدا نخواهد کرد هرچند خدمات بعد از فروش برای یک مصرف کننده اهمیت دارد، اما برای یک خریدار صنعتی اهمیتش بیشتر است چرا که از کارافتادن ماشین آلات و یا یک کالای صنعتی خسارت مالی زیادی را می تواند ایجاد کند. این مساله باعث شده است که خریدار صنعتی قبل از خرید محصول اطمینان حاصل نماید که در صورت بروز اشکال خدمات مورد نیاز در اختیارش قرار خواهد گرفت .
شرکت های بین المللی با مشکل ارائه خدمات پس از فروش در کشورهای خارجی مواجه هستند. ایجاد سازمانی که بتواند این خدمات را ارائه دهد اهمیت به سزایی دارد. ایده آل ترین روش، استفاده از کارکنان آموزش دیده شرکت در ارائه این گونه خدمات است اما این روش فقط در صورتی از نظر اقتصادی قابل توجیه است که بازار به اندازه کافی بزرگ باشد تا این چنین سرمایه گذاری مقرون به صرفه گردد. در صورتی که شرکت دارای شعبه فروش در یک کشور خارجی نباشد، بهتر است که وظیفه ارائه خدمات به یک شرکت خدماتی مستقل و یا یک توزیع کننده محلی واگذار شود. طبیعی است که تولید کننده برای اینکه بتواند خدمات شخصی لازم را به مشتریان خود ارائه دهد، لازم است که با هزینه خود تکنسین های خدماتی را آموزش اضافی دهد. در هرحال وجود کارکنان آموزش دیده برای سازمان خدماتی مهمترین اصل است.
وجود لوازم یدکی مناسب ارتباط تنگاتنگی با سیاست خدمات پس از فروش یک شرکت دارد. از آنجایی که خدمات پس از فروش معمولاً تعویض برخی از قطعات را دربرمی گیرد، شرکت باید انبار لوازم یدکی مناسبی را که بازارهایش به راحتی به آن دستیابی داشته باشند، در نظر بگیرد. این قطعات را می توان در انبارهای منطقه ای و یا از طریق شعبات فروش و یا از طریق توزیع کنندگان ارائه داد.
شرکت هایی که متکی به شعبه فروش خود هستند، مزیت بیشتری نسبت به شرکت هایی که از طریق توزیع کنندگان خدمات را ارائه می دهند دارند. یک تولیدکننده کامیون آلمانی، که اخیراً وارد بازار آمریکا شده است در تبلیغات خود ذکر کرده است که ۹۷ درصد از لوازم یدکی در انبار محلی موجود است که از این طریق این اطمینان خاطر را برای خریداران ایجاد می نماید که لوازم یدکی به سرعت قابل تهیه است.
۲-۱۱- منحنی عمر کالا[۱۰]
معرفی
فروش
سود
کاهش
بلوغ
رشد
مرحله طراحی و ایجاد محصول
منحنی عمر محصول که در شکل ۲-۳ بطور خلاصه به شرح ذیل است:
شکل ۲-۲ : فروش و سود در منحنی عمر کالا از تولد تا مرگ
طراحی و ایجاد از زمانی شروع می شود که شرکت پی به ایده محصول جدید می برد و آن را می پروراند. در طول زمانی که محصول طراحی و ایجاد می شود، سرمایه گذاری شرکت زیاد و فروش صفر است.
معرفی مرحله ای است که محصول به بازار عرضه می شود. در این مرحله روند فروش کند است و به دلیل هزینه های سنگین تولید، سود وجود ندارد .
رشد مرحله ای است که پذیرش محصول در بازار سرعت پیدا می کند و سوددهی نیز بالا می رود.
بلوغ مرحله ای است که رشد فروش به دلیل این که محصول مورد پذیرش اکثر خریداران بالقوه قرار گرفته است، کاهش پیدا می کند. سود نیز به دلیل هزینه های بازاریابی که در جهت مقابله با رقبا ایجاد می شود ، روبه کاهش است.
کاهش مرحله ای است که در آن فروش و سود کاهش پیدا می کنند.
۲-۱۱-۱- منحنی عمر محصول در تجارت بین المللی
منحنی عمر محصول در تجارت بین المللی اولین بار توسط لوئیز ولز ارائه شد و سپس توسط ایگال آیال[۱۱] پرورانده گردید. اصل مزبور بر این مبنا است که بسیاری از محصولات جدید دارای چرخه ای می باشند که طی آن ابتدا تولید در کشور اولیه که کالا معرفی می شود، شروع می گردد. سپس سایر کشورهای پیشرفته به تولید محصول مزبور می پردازند و در نهایت کشورهای کمتر توسعه یافته که هزینه تولید ممکن است در آنجا کمتر باشد تولید آن محصول را شروع می کنند. به عبارت دیگر کشور معرفی کننده محصول، بجای صادر کردن کالا به بازارهای خارجی ممکن است به واردکننده آن کالا تبدیل شود، در حالی که کشورهای کمتر توسعه یافته که کالا را وارد می کردند ممکن است به صادرکنندگان کالا تبدیل شوند. اهمیت عده ای که منحنی عمر کالا در تجارت بین المللی دارد تاثیر آن بر استراتژی بلندمدت بازاریابی یک شرکت می باشد. تولیدکننده ای که کالای جدیدی را به بازار داخلی ارائه می دهد باید هرچه سریع تر این محصول را به بازارهای خارجی نیز صادر کند تا از سود حاصله قبل از ورود رقبای خارجی که می توانند آن محصول را با هزینه کمتری ارائه دهند، بهره مند گردد. اگر این تولیدکننده تولید در کشورهای خارجی را توسط سرمایه گذاری و یا از طریق مشارکت[۱۲] هرچه زودتر شروع کند استراتژی بازاریابی مناسب و تولید بلندمدتی رو خواهد داشت.
به دلیل تئوری چرخه عمر کالا در تجارت بین المللی است که کشورهای تازه صنعتی شده نقش فعالی در بازارهای بین المللی پیدا کرده اند. این کشورها از کشورهای صنعتی آموخته اند که کالا را چگونه بسازند. آن را ارزان تر و حتی بهتر ساختند، و به این ترتیب به صادرکنندگان تبدیل شدند .
شایان ذکر است که مدل مزبور ضمن کاربردش در بازاریابی بین المللی قابلیت توجیه برخی از نکات را ندارد. به عنوان مثال یک شرکت بین المللی آمریکایی، محصول را برای اولین بار در یک کشور دیگر طراحی و می سازد در این حالت شرکت، آمریکایی است در حالی که کشور تولید کننده می تواند یک کشور جهان سوم باشد. دیگر این که عوامل محیطی خارجی ممکن است باعث کم اثر کردن این تئوری گردد. مثل مداخله دولت در محدود کردن دامنه فعالیت های شرکت های خارجی که منجر به محدود شدن رقابت در برخی از بازار می گردد.
۲-۱۲- استراتژیهای طراحی و ساخت[۱۳]
گسترش بازار : نگرش قوام مداری[۱۴]
نگرش قوم مداری در مورد طراحی و ساخت محصولات یعنی محصولاتی که برای بازار داخلی ساخته شده اند به بازارهای خارجی نیز ارائه گردند. این نگرش به دلیل هزینه کم و سرعت در ورود به بازارهای خارجی برای بسیاری از شرکت ها دارای جذابیت است. شرکت هایی که از این تفکر بهره می برند، به دلیل اینکه کالاها باید از استانداردهای بازارهای خارجی تبعیت کنند، مجبور هستند که تا حدودی تغییراتی در کالاهای خود ایجاد کنند.
چندبازاری : نگرش چند مداری[۱۵]
در این نگرش بازارهای خارجی از نظر سطح توسعه، نیازهای مصرفی، شرایط استفاده از کالا و سایر ویژگی ها کاملاً متفاوت دیده می شوند و در نتیجه برای هر بازار کشور خارجی محصولی جداگانه طراحی و ساخته می شود. در این نگرش هزینه های R&D زیاد و هماهنگی و کنترل طراحی و ساخت محصولات مشکل می باشد.
جهانی : نگرش زمین مداری[۱۶]
در این رهیافت هماهنگی و تمرکزگرایی اهمیت ویژه ای دارد. محصولات برای چندین بازار خارجی طراحی و ساخته می شوند. هدف مشخص کردن و طبقه بندی مشخصات مختلف بازار جهانی که دارای نیاز و خواسته مشترکی هستند و ساختن محصول برای هریک از این خرده بازارهای جهانی می باشد. این امر باعث می شود که محصولات برای بازارهای مشابه مخلتف جهانی به صورت یکسان و متحدالشکل ارائه شوند. این رهیافت منجر به کاهش هزینه های R&D شده و از دوباره کاری جلوگیری می کند و ارائه خطوط محصولات جدید را مقرون به صرفه می کند و انتشار محصول بین المللی سریعتر صورت می گیرد.
۲-۱۳- طراحی و ساخت محصولات برای بازارهای جهانی
فرایند طراحی و ساخت محصول شامل مراحل زیر می باشد :
ایجاد ایده
غربال ایده ها
پروراندن ایده و آزمایش آن
ایجاد استراتژی بازاریابی
تجزیه و تحلیل بازرگانی
طراحی و ساخت محصول
آزمایش بازاریابی
تجاری کردن محصول
این فعالیت ها برای طراحی و ساخت محصول چه برای بازار داخلی و چه جهت بازارهای بین المللی لازم است. منابع مورد نیاز و ماهیت R&D بستگی به نوع محصول، استراتژی طراحی و ساخت و دامنه عملیات خارجی شرکت دارد.
۲-۱۳-۱ ایجاد ایده برای محصول جدید
بررسی تأثیر عناصر آمیخته بازاریابی ((۴P بر افزایش فروش و سهم بازار خارجی در شرکت لبنیاتی پگاه گلپایگان- قسمت ۴
