علوم اجتماعی – جامعه شناسی
علوم ارتباطات
عمران
مدیریت آموزشی و برنامه ریزی درسی
معماری و شهرسازی
مهندسی برق
مهندسی شیمی
مهندسی صنایع
مهندسی کامپیوتر
پایان نامه نظارت بر قوه مجریه/اهمیت و انواع نظارت
نظارت از دید مقام معظم رهبری
مقام معظم رهبری در دیدار با نمایندگان نهمین دوره مجلس شوراى اسلامى به شیوه سلبی، شاخصهای نظارت نادرست را نام بردهاند:
« نظارتهایى که ناشى از نیتهاى نادرست باشد، نظارتِ نادرست است. نظارتهاى جانبدارانه و ضد جانبدارانه، هر دو، نظارتهاى نادرست است. نظارتهایى که عمقیابى نمیکند، نادرست است. » (مقام معظم رهبری، 1391)
ضرورت و اهمیت مدیریت در زندگی انسانی قابل انکار نیست . به همین جهت از دیرباز اندیشمندان درصدد تبیین اصول آن برآمده،در این زمینه کتابها و مقاله ها نوشته اند. پس از تشکیل حکومت اسلامی،آنچه برای ما مهم است تبیین اصول مدیریت در دیدگاه اسلامی است که از منابع اصیل آن یعنی قرآن و سنت فهمیده می شود. نظارت به مفهوم عام آن،به اتفاق آرا،یکی از اصول مدیریت است که در اسلام نیز به آن توجه کافی شده است . سیره امام علی (ع) در حکومت چند ساله او شاهد این مدعاست .
« شأن مجلس عبارت است از قانونگذارى و نظارت کردن؛ … از یک طرف هم نظارت؛ بر همهى دولتها نظارت باید وجود داشته باشد. انسان باید تحت نظارت باشد؛ هم نظارت وجدان خود، هم نظارت مراقبین قانونىِ خود. » (مقام معظم رهبری، 1386)
نظارت پروردگار در عالی ترین شکل، دقیق ترین کیفیت، لطیف ترین شیوه و مشتاقانه ترین و بزرگوارانه ترین صورت ها است. در یک جامعه که می خواهد بر اساس مبانی و ارزش های اسلامی و درجهت تحقق اهداف اسلامی پایه گذاری شود، باید نظام های کنترلی و نظارتی آن نیز با این ارزش ها و اهداف هماهنگی داشته باشد و در این چارچوب اعتقادی و ارزشی طراحی شود.
« در مساله نظارت هم عرض کردیم، نظارت مجلس چیز بسیار لازمى است؛ حالا یا با همین ابزارهاى نظارتى مثل دیوان محاسبات و از این قبیل چیزها، یا خود نمایندگان مستقیما؛ مثل سئوالها و تذکرها و از این چیزهایى که ابزارهاى نظارت مجلس شوراى اسلامى است؛ این چیز خیلى لازم و خیلى مهمى است.» (مقام معظم رهبری، 1387)
اهمیت و انواع نظارت
گفتار اول: اهمیت نظارت
نظارت بر عملکرد قوه مجریه به عنوان مسئول اجرای خطمشی های نظام مدیریت دولتی هرجامعه از اهمیت و حساسیت بسیار بالایی برخوردار است، چرا که حجم بسیار عظیمی از منابع و ظرفیتهای موجود در جامعه به دستگاههای اجرایی این قوه تعلق میگیرد و از سوی دیگر بنابر تعریفی که از عناصر نظام اداره عمومی و کارکردهای هریک از آنها وجود دارد، قوه مجریه مستقیماً در راستای اجرای خطمشیهای تدوین شده و تحقق اهداف نظام سیاسی فعالیت میکند. ( بررسی پیشنهاد تشکیل سازمان نظارت مجلس شورای اسلامی)
قوه مجریه با در اختیار داشتن بیشترین امکانات، وسایل مالی و منابع انسانی، قسمت اعظم قدرت و زمامداری را اعمال مینماید. لذا زمینه انحراف و سوء استفاده از اختیارات قانونی در آن، از دو قوه دیگر بیشتر است. به همین دلیل کنترل قدرت این قوه و نظارت دقیق و مستمر بر اعمال آن اهمیت وضرورت بیشتری پیدا میکند. از اینرو بهترین روش برای مبارزه با سوء جریان در اداره امور کشور و مهمترین تدبیر برای جلوگیری از بروز جریان ناسالم، نظارت مستمر، مؤثر و نهادینه شده است. نظارت بر چگونگی فعالیت کارگزاران اجرایی و چگونگی اجرا و تحقق قوانین مصوب توسط نمایندگان مجلس، مهمترین وظیفه قوه مقننه بعد از تکلیف قانونگذاری و به تعبیری همسنگ اختیار قانونگذار است. به عبارت دیگر اگر قوه مقننه نتواند عمل نظارت، بازبینی، تعقیب و تصحیح اعمال دولت را که مجموعهای از اعمال مالی، سیاسی و اداری قوه مجریه است، محقق سازد، عمل