2-1-5 شرایط اکولوژیکی 20

2-1-6 شرایط خاک 20

2-2 وضعیت مصرف کود شیمیایی در ایران 21

2-2-1 نیتروژن 21

2-2-2 نقش و تأثیر کود نیتروژن بر گیاهان دارویی 22

2-3 نیتروکسین 24

2-4 تاریخ کاشت 29

2-5 نتیجه­گیری کلی 30

فصل سوم 33

مواد و روش‌ها 33

3-1 آزمایش مزرعه­ای 33

3-1-1 زمان و محل اجرای آزمایش 33

3-1-2 مشخصات اقلیمی محل آزمایش 33

3-1-3 خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک محل آزمایش 34

3-2 روش اجرای آزمایش 35

3-2-1 طرح آزمایشی مورد استفاده و نقشه آزمایش 35

3-3 عملیات زراعی 37

3-3-1 آماده سازی زمین 37

3-3-2 کاشت 38

3-3-3 داشت 39

3-3-3-1 آبیاری 40

3-3-3-2 کوددهی 40

3-3-3-3 مبارزه با علف­های هرز 41

3-3-4 برداشت 41

3-4 پارامترهای مورد ارزیابی 41

3-4-1 صفات مرفولوژیک 41

3-4-2 خصوصیات کیفی 41

3-4-2-1 درصد نیتروژن برگ 41

3-4-2-2 اندازه­گیری مقدار فسفر برگ 42

3-4-2-3 اندازه­گیری مقدار عنصر روی برگ 44

3-4-2-4 اندازه­گیری مقدار عنصر آهن برگ 44

3-4-2-5 اندازه‌گیری عدد کلروفیل برگ استویا 45

3-4-2-6 سنجش کلروفیل 45

3-4-2-7 عملکرد و اجزای عملکرد 46

3-4-2-8 اندازهگیری میزان استویوزاید برگ 46

فصل چهارم 51

نتایج و بحث 51

4-1 خصوصیات مرفولوژیک استویا 51

4-1-1 ارتفاع بوته 51

4-1-2 قطر ساقه 55

4-1-3 تعداد شاخه­های فرعی در بوته 56

4-1-4 وزن تر بوته 58

4-1-5 وزن تر برگ 58

4-1-6 عملکرد وزن خشک 60

4-2 اندازه­گیری خصوصیات کیفی 62

4-2-1 کلروفیلa ، b، کلروفیل کل و کارتنوئید 62

4-2-2 عدد کلروفیل (SPAD) برگ 67

4-2-3 عناصر غذایی برگ 69

4-2-3-1 مقدار فسفر برگ 69

4-2-3-2 مقدار نیتروژن برگ 71

4-2-3-3 مقدار آهن برگ 72

4-2-3-4 مقدار عنصر روی در برگ 73

4-2-4 مقدار استویوزاید در برگ 76

4-2-5 عملکرد قند استویوزاید 79

4-3 همبستگی بین صفات کمی استویا 81

4-4 همبستگی بین صفات کیفی استویا 81

فصل پنجم 87

نتیجه‌گیری کلی و پیشنهادها 87

5-1 نتیجهگیری کلی 87

5-2 پیشنهادها 88

منابع 91

 

 

 

فهرست جدول‌ها

 

عنوان                                                                                                                   صفحه

جدول2-1 ساختارهای مشتق شده از استویوزید و چند ترکیب شیرین مربوط به آن 18

جدول 3-1 مشخصات آب و هوایی منطقۀ ملاثانی در سال اجرای آزمایش 34

\

جدول3-2 خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک مزرعه آزمایشی 35

جدول4-1 خلاصه نتایج تجزیه واریانس صفات مرفولوژیک گیاه استویا 53

جدول 4-2 برش‏دهی اثر متقابل تاریخ نشاکاری و کود بر صفات مرفولوژیک استویا 57

جدول 4-3 برش‏دهی اثر متقابل تاریخ نشاکاری و کود بر عملکرد وزن خشک استویا 60

جدول4-5 برش‏دهی اثر متقابل تاریخ نشاکاری و کود در تیمارهای کود بر محتوای کلروفیل برگ 65

جدول4-7 برش‏دهی اثر متقابل تاریخ نشاکاری و کود در تیمارهای کود بر عناصر غذایی برگ استویا 75

جدول4-8 خلاصه نتایج تجزیه واریانس استویوزاید برگ و عملکرد قند گیاه استویا 77

جدول 4-9 برش‏دهی اثر متقابل تاریخ نشاکاری و کود بر درصد استویوزید و عملکرد قند برگ استویا 79

جدول4-10 همبستگی بین صفات کمی استویا 82

جدول 4-11 همبستگی بین صفات کیفی استویا 83

 

 

 

 

فهرست اشکال و نمودارها

 

عنوان                                                                                                                             صفحه

شکل 2-1 برگ خشک استویا 15

شکل2-2 بیوسنتز گلیکوزیدهای استویا 17

شکل 3-1 نقشه آزمایش 36

شکل 3-2 نمای شماتیک یک کرت آزمایشی 37

شکل 3-3 مراحل آماده سازی زمین 38

شکل 3-4 نهالچه­های گیاه استویا و نحوه اعمال تیمار کود نیتروکسین 39

شکل 3-5 آبیاری مزرعه استویا 40

شکل 3-6 اندازه­گیری نیتروژن برگ 42

شکل 3-7 اندازه­گیری فسفر برگ 43

نمودار 3-8 نمایش منحنی استاندارد و معادله­ی خط محاسبه فسفر برگ 44

شکل 3-9 اندازه­گیری محتوای کلروفیل برگ 46

شکل 3-10 دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) 47

شکل3-11 منحنی کالیبراسیون غلظت در برابر سطح زیر منحنی استویوزاید 48

شکل3-12 استاندارد استویوزید 48

نمودار 4-1 تأثیر کودهای شیمیایی و بیولوژیک بر ارتفاع بوته استویا 54

نمودار 4-2 تأثیر تاریخ­های مختلف نشاءکاری بر ارتفاع بوته استویا 54

نمودار 4-3 تأثیر کودهای شیمیایی و بیولوژیک بر قطر ساقه اصلی استویا 55

نمودار 4-4 تأثیر تاریخ­های مختلف نشاکاری بر قطر ساقه اصلی استویا 56

نمودار 4-5 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر تعداد شاخه فرعی استویا 57

نمودار 4-6 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر وزن تر بوته استویا 58

نمودار 4-7 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر وزن تر برگ استویا 59

نمودار 4-8 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر عملکرد وزن خشک استویا 61

نمودار 4-9 تأثیر کودهای شیمیایی و بیولوژیک بر عملکرد وزن خشک استویا 61

نمودار 4-10 تأثیر تاریخ­های مختلف نشاکاری بر عملکرد وزن خشک استویا 62

نمودار 4-11 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر میزان کلروفیل a برگ استویا 65

نمودار 4-12 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر میزان کلروفیل b برگ استویا 66

نمودار 4-13 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر میزان کارتنوئید برگ استویا 66

نمودار 4-14 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر میزان کلروفیل کل برگ استویا 67

نمودار 4-15 تأثیر کودهای شیمیایی و بیولوژیک بر عدد کلروفیل (اسپد) برگ استویا 68

نمودار 4-16 تأثیر تاریخ­های مختلف نشاکاری بر عدد کلروفیل (اسپد) برگ استویا 68

نمودار 4-17 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر مقدار فسفر برگ استویا 71

نمودار 4-18 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر درصد نیتروژن برگ استویا 72

نمودار 4-19 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر مقدار آهن برگ استویا 73

نمودار 4-20 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر مقدار روی برگ استویا 74

نمودار 4-21 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر درصد استویوزاید برگ استویا 77

نمودار 4-22 تأثیر کودهای شیمیایی و بیولوژیک بر درصد استویوزید برگ استویا 78

نمودار 4-23 تأثیر سطوح تاریخ نشاکاری بر درصد استویوزید برگ استویا 78

نمودار 4-24 اثر متقابل کود و تاریخ کاشت بر عملکرد قند برگ استویا 80

نمودار 4-25 تأثیر کودهای شیمیایی و بیولوژیک بر عملکرد قند برگ استویا 80

نمودار4-26 تأثیر سطوح تاریخ نشاکاری بر عملکرد قند برگ استویا 81

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

مقدمه
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 
 

فصل اول
مقدمه
 
1-1 ضرورت و اهمیت موضوع
زندگی انسان­ها به­طور مستقیم یا غیر مستقیم به گیاه وابسته است (مبین، 1374). گیاهان دارویی به­دلیل دسترسی آسان و کم هزینه و مهم­تر از همه عدم ایجاد عوارض جانبی مورد توجه است. افزایش عطاری­ها و مغازه­های فروش گیاهان دارویی و رشد میزان مصرف گیاهان دارویی مبین این واقعیت است که ارزش گیاهان دارویی روز به روز در حال افزایش است (سرطاوی و غلامیان، 1383).