نحوه اولویتبندی آنها در حالت کلی و به تفکیک هر بخش اشاره شود. در این پژوهش مشتریان بانکداری موبایلیِ بانک کشاورزی به عنوان جامعه آماری تحقیق انتخاب شدند. به دلیل ماهیت ترکیبی – اکتشافی بودنِ این پژوهش، ابتدا به منظور جمعآوری داده ها در بخش کیفی، به شعبه های بانک کشاورزی مراجعه نموده و بر اساس روش کفایت دادهها (اشباع نظری دادهها) با 15 نفر ازکاربران بانکداری موبایلی مصاحبه عمیق ترتیب داده شد. سپس با استفاده از تحلیل محتوا از نوعِ «تحلیل تِم» سعی شد تا شاخصهای مؤثر و مورد انتظار بر استفاده از بانکداری موبایلی از مصاحبههای صورت گرفته استخراج شود و در بخش کمی پس از تأیید روایی و پایایی پرسشنامه، جهت توزیع آن بین 375 نفر از کاربران بانکداری موبایلی اقدام نمودیم. پس از کنار گذاشتن پرسشنامههای معیوب و فاقد اعتبار، در نهایت 308 پرسشنامه برای تحلیلهای نهایی در نظر گرفته شدند. دادههای گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS 19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. این تجزیه و تحلیلها در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی انجام گرفت. از آزمونهای میانگین تک نمونهای، فریدمن، تحلیل خوشه ای (k-means) و کروسکال – والیس و برای پاسخ دادن به سؤالات استفاده شد.
یافتههای پژوهش حاکی از آن است که انتظارات مؤثر بر استفاده از بانکداری موبایلی در مجموع به 4 بُعد اصلی قابل تقسیم است که عبارتاند از: انتظارات خدمات اصلی ارائه شده / انتظارات خدمات افزوده / انتظارات شرایط تسهیل کننده برای استفاده از بانکداری موبایلی / انتظارات ادراک مفید بودن استفاده از بانکداری موبایلی. در این پژوهش برای بخشبندی کردن مشتریان با استفاده از تحلیل خوشه ای و روش (k-means)، سه خوشه شناسایی شدند که هر یک انتظارات نسبتا متفاوتی در مقایسه با سایر خوشه ها داشتند.
واژگان کلیدی: بخشبندی، بانکداری موبایلی، انتظارات، تحلیل خوشه ای
فهرست
فصل اول: کلیات پژوهش…. 1
مقدمه .2.
1.1. بیان موضوع و مساله پژوهش…. 3
2.1. ضرورت و اهمیت پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………. 5
3.1. اهداف پژوهش…. 10
4.1. سؤالات پژوهش…. 10
5.1. نتایج مورد انتظار از اجرا و استفاده کنندگان (مستقیم و غیرمستقیم) از نتایج پژوهش…. 10
6.1. تعاریف عملیاتی متغیرها .11
1.6.1. بخشبندی… 11
2.6.1. کاربران.. 11
3.6.1.بانکداری موبایلی.. 11
4.6.1.خوشهبندی… 12
5.6.1. بانکداری الکترونیک…. 12
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش………………………………………………………………………………………………………. 13
مقدمه 14
1.2.بخش اول: مبانی نظری… 16
مقدمه 16
1.1.2. مفهوم بخشبندی 16
2.1.2. متغیر های مبنای بخشبندی بازارهای مصرفی.. 18
3.1.2. رویکردهای بخشبندی…………………………………………………………………………………………………………………………. 25
4.1.2. فرایندهای بخشبندی…………………………………………………………………………………………………………………………… 26
5.1.2. تکنیکهای بخشبندی…………………………………………………………………………………………………………………………. 29
6.1.2. تاریخچه بانکداری………………………………………………………………………………………………………………………………….. 35
7.1.2. فناوریهای مورد استفاده بانکداری الکترونیک…………………………………………………………………………………………… 55
8.1.2. سیر تکامل سیستمهای پرداخت………………………………………………………………………………………………………………. 65
9.1.2. بانکداری موبایلی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 66
10.1.2. سیستم های ارتباطی در موبایل…………………………………………………………………………………………………………….. 80
2.2.بخش دوم: الگو های مرتبط با پژوهش…. 84
مقدمه 85
1.2.2. الگو های مرتبط با پذیرش و بکارگیری فناوری… 86
3.2.بخش سوم: پیشینه پژوهش…. 95
مقدمه 96
1.3.2. پیشینه بخشبندی… 96
2.3.2. پیشینه بخشبندی بانکداری اینترنتی .. 99
3.3.2. پیشینه پژوهشهای مرتبط با پذیرش بانکداری موبایلی……………………………………………………………………………. 105
3.فصل سوم: روش شناسی پژوهش…. 114
مقدمه 115
1.3.فرایند پژوهش 116
2.3.طرح پژوهش…. 117
3.3.جامعه آماری پژوهش 118
4.3.حجم نمونه آماری… 119
1.4.3.حجم نمونه در مرحله کیفی.. 119
2.4.3.حجم نمونه در مرحله کمی.. 119
5.3.ابزار و روش گردآوری داده ها 119
1.5.3.گردآوری داده در مرحله کیفی (مصاحبه) 120
2.5.3.گردآوری داده ها در مرحله کمی (پرسشنامه) 120
6.3.روایی پرسشنامه. 122
7.3.پایایی پرسشنامه. 122
8.3تجزیه و تحلیل داده ها 123
1.8.3. تجزیه و تحلیل داده های کیفی.. 123
2.8.3. تجزیه و تحلیل داده های کمی.. 125
9.3.کلیات 127
1.9.3. قلمرو موضوعی.. 127
2.9.3. قلمرو زمانی.. 127
3.9.3. قلمرو مکانی.. 127
4.9.3. قلمرو در بخش کیفی.. 127
5.9.3. قلمرو در بخش کمی.. 127
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 128
مقدمه 129
1.4.تحلیل داده های کیفی.. 130
1.1.4. تحلیل جمعیت شناختی داده های حاصل از مصاحبه با مشارکت کنندگان.. 130
2.1.4. تحلیل محتوایی مصاحبه ها 131
3.1.4. کدگذاری داده ها 134
2.4.تحلیل داده های کمی.. 137
1.2.4. تحلیل جمعیت شناختی داده ها 138
2.2.4. تحلیل توصیفی داده ها 142
3.2.4. تحلیل های استنباطی (پاسخ به سؤال های تحقیق) 143
4.2.4. بخشبندی کاربران بانکداری موبایلی بر اساس تکنیک تحلیل خوشهای………………………………………………………. 151
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادهای… 167
مقدمه 168
1.5.مروری کلی بر تحقیق.. 168
2.5.خلاصه ای از نتایج و یافته های تحقیق.. 170
1.2.5.نتایج آزمون میانگین اهمیت جهت شناسایی انتظارات با اهمیت از منظر کاربران بانکداری موبایلی
و تحلیلهای مربوط به آن ( پاسخ به سوال اول پژوهش…………………………………………………………………………………….. 170
2.2.5. نتایج آزمون فریدمن جهت پی بردن به اولویت انتظارات از منظر کاربران بانکداری موبایلی و تحلیلهای مربوط به آن 171
3.2.5. اولویتبندی میانگین رتبه اهمیت کلیه انتظارات تفصیلی……………………………………………………………………………. 172
4.2.5. بخشبندی کاربران بانکداری موبایلی بر اساس مشابهت انتظارات( پاسخ به سوال دوم و سوم پژوهش……………… 173
5.2.5. نتایج آزمون کروسکال- والیس جهت مقایسه اولویت انتظارات اصلی در خوشه های مختلف و تحلیلهای مربوط به آن 176
6.2.5. مقایسه با پژوهش های پیشین……………………………………………………………………………………………………………….. 177
7.2.5. پیشنهادهای کاربردی و اجرایی.. 179
8.2.5. محدودیتهای پژوهش…. 186
9.2.5. پیشنهادهایی برای پژوهشهای آتی……………………………………………………………………………………………………….. 187
6.منابع 188
7.پیوست 195
فهرست جداول
جدول 1.1 : تعداد کاربران اینترنت و مشترکین تلفن همراه در کشور ایران.. 7
جدول 2.1 : آمار کاربران تلفنبانک و بانکداری موبایلی کشاورزی 8
جدول 1.2 : متغیر های اصلی بخش بندی بازار 23
جدول2.2 : متغیر های اصلی برای بخشبندی بازار های تجاری 24
جدول 3.2 : مراحل کلیدی در فرایند بخش بندی بازار بر مبنای نیاز ها . 27
جدول 4.2: انواع روش های خوشه بندی 34
جدول5.2 : خدمات ارائه شده بوسیله بانکداری موبایلی کشاورزی 45
جدول 6.2 : مقایسه خدمات بانکداری موبایلی ارائه شده در بانک های ایرانی 72
جدول 7.2 : انواع خدمات بانکداری موبایلی از لحاظ نوع ارتباط 74
جدول 8.2 : مقایسه روش های ارائه بانکداری موبایلی 77
جدول 9.2 : مشخصات نسل های ارتباطی در موبایل 83
جدول 10.2 : مشخصات خوشه های شناسایی شده در پژوهش 99
جدول 11.2 : مشخصات خوشه های شناسایی شده در پژوهش 100
جدول 12.2 : پژوهش های انجام شده در زمینه بخش بندی بانکداری اینترنتی 101
جدول13.2 : خلاصه پژوهش های مرتبط با بخشبندی مشتریان 103
جدول 14.2: خلاصه انتظارات موثر بر پذیرش و بکارگیری بانکداری موبایلی در جهان 110
جدول 15.2: خلاصه انتظارات موثر بر پذیرش و بکارگیری بانکداری موبایلی در ایران 113
جدول 1.3: سؤالات مندرج در پرسشنامه و انتظارات مربوطه به تفکیک انتظارات اصلی 121
جدول2.3: آلفای کرونباخ در حالت کلی و همچنین به تفکیک هر مؤلفه 123
جدول 3.3: آماده سازی داده های کیفی 124
جدول 1.4 : ویژگیهای جمعیت شناختی مصاحبه شوندگان 131
جدول 2.4: کدگذاری مصاحبهها 132
جدول 3.4: کدگذاری مصاحبهها در انتظار ارائه خدمات اصلی بانکداری موبایلی 134
جدول 4.4: کدگذاری مصاحبهها در انتظار خدمات افزوده بانکداری موبایلی.. 135
جدول 5.4: کدگذاری مصاحبهها در انتظار شرایط تسهیل کننده برای استفاده از بانکداری موبایلی… 136
جدول 6.4: کدگذاری مصاحبهها در انتظار ادراک مفید بودن استفاده از بانکداری موبایلی.. 137
جدول 7.4: شاخص توصیفی انتظارات پژوهش…. 142
جدول8.4: انتظارات شناسایی شده کاربران بانکداری موبایلی 144
جدول9.4: گزینهها و امتیاز قابل انتخاب هر یک از سوالات پرسشنامه 144
جدول10.4: نتایج آزمون تی تک نمونه ای جهت بررسی اهمیت انتظارات اصلی در کاربران بانکداری موبایلی.. 145
جدول11.4: نتایج آزمون تی تک نمونه ای جهت بررسی اهمیت کلیه انتظارات تفصیلی کاربران بانکداری موبایلی 146
جدول12.4: نتایج آزمون فریدمن جهت بررسی اولویت انتظارات اصلی پژوهش 149
جدول13.4: نتایج آزمون فریدمن جهت بررسی اولویت کلیه انتظارات تفصیلی در بین کاربران بانکداری موبایلی 150
جدول14.4: نیمرخ جمعیت شناختی خوشه ها 152
جدول15.4: میانگین و انحراف معیار انتظارات اصلی در خوشهها 155
جدول 16.4: نتایج آزمون کای اسکور جهت بررسی ارتباط متغیرهای جمعیت شناختی با خوشهها 156
جدول17.4: تحلیل واریانس یک طرفه انتظارات بر مبنای خوشه ها 157
جدول18.4: نتایج آزمون کروسکال- والیس جهت مقایسه اولویت اهمیت انتظارات خدمات اصلی بانکداری موبایلی.. 159
جدول19.4: نتایج آزمون کروسکال-والیس جهت مقایسه اولویت اهمیت انتظارات خدمات افزوده بانکداری موبایلی 160
جدول20.4: نتایج آزمون کروسکال-والیس جهت مقایسه اولویت اهمیت انتظارات شرایط تسهیل کننده استفاده از بانکداری موبایلی. 161
جدول21.4: نتایج آزمون کروسکال-والیس جهت مقایسه اولویت اهمیت انتظارات ادراک مفید بودن استفاده از بانکداری موبایلی. 162
جدول22.4: نتایج آزمون کروسکال-والیس جهت مقایسه اولویت اهمیت انتظارات تفصیلی از منظر کاربران بانکداری موبایلی.. 163
جدول 1.5: اهمیت انتظارات شناسایی شده در بین کاربران بانکداری موبایلی…………………………………………………………….171
جدول 2.5: اولویت انتظارات در بین کاربران بانکداری موبایلی 172
جدول 3.5: نیمرخ تحلیل خوشه ای کاربران بانکداری موبایلی 173
جدول 4.5: مقایسه اولویت انتظارات بین خوشه های سه گانه 176
فهرست نمودارها
نمودار 1.1 : تعداد کاربران اینترنت ومشترکین موبایل 6
نمودار 2.1 : تعداد مشترکین تلفن همراه در نقاط مختلف دنیا 6
نمودار 1.2 : گام های بخش بندی بازار از دیدگاه لامب و همکاران، 2011 29
نمودار 2.2: داده کاوی و کشف دانش، غضنفری و همکاران،1387 30
نمودار 3.2 : چرخه بانکداری موبایلی ، جنیدی، 1387 73
نمودار 4.2 : الگو نیات رفتاری ( Ajzen & Fishbein, 1980). 87
نمودار5.2: الگو پذیرش فناوری دیویس 88
نمودار 6.2: الگو تعدیل شده پذیرش فناوری (Klopping & Mc Kinney,2004). 89
نمودار7.2: الگو پیکاراینن (انتظارات مؤثر بر پذیرش بانکداری الکترونیکی) (Pikkarainen, et al.,2004). 90
نمودار8.2 : نظریه شناخت اجتماعی (Compeau, et al.,1999) 91
نمودار9.2: الگو انگیزشی (Igbaria, et al.,1996) 92
نمودار 10.2: الگو رفتار برنامه ریزی شده (Shih & Fang , 2004). 93
نمودار11.2 : الگو تجزیه شده رفتار برنامه ریزی شده (Shih & Fang, 2004). 93
نمودار 1.3: انواع پژوهش های آمیخته با در نظر گرفتن دو عامل توالی زمانی و تأکید بر هر یک از قسمتهای کمی یا کیفی (Johnson & Onwuegbuzie, 2004). 118
نمودار 1.4: پراکنش سنی کاربران بانکداری موبایلی در پژوهش 139
نمودار 2.4: پراکنش جنسیت کاربران بانکداری موبایلی در پژوهش 139
نمودار 3.4: پراکنش وضعیت تاهل کاربران بانکداری موبایلی در پژوهش 140
نمودار 4.4: پراکنش تحصیلات کاربران بانکداری موبایلی در پژوهش 141
نمودار 5.4: پراکنش شغلی کاربران بانکداری موبایلی در پژوهش 141
شکل6.4: نمودار توزیع انتظارات اصلی پژوهش در بین کاربران بانکداری موبایلی 143
نمودار 7.4: موقعیت خوشهها در بین انتظارات اصلی کاربران بانکداری موبایلی 158
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
نظام بانکی یکی از مهمترین اجزای اقتصاد کشور به حساب آمده و جریان حیاتی پول را در آن به گردش در می آورد. از طرفی امروزه توسعه روز افزون و شگفت آور فناوری اطلاعات در تمامی ابعاد زندگی به خصوص در زمینه های تجارت و بانکداری تاثیر گذار بوده و نظام بانکی در دنیا به منظور ارائه خدمات با کیفیت مطلوب و هماهنگ با نیاز حال حاضر جامعه با استفاده از فناوری اطلاعات اقداماتی جهت مدرن سازی بانکها بعمل آورده است. یکی از مهمترین ابزارهای تجارت و بانکداری الکترونیک، بانکداری از طریق موبایل است. که امروزه توانسته نقش به سزایی در تسهیل فرایند پرداخت الکترونیکی برای مشتریان از یک طرف، و تجهیز منابع گسترده برای بانکها از طرف دیگر داشته باشد. از این رو با توجه به اهمیت بسیار بالای بانکداری موبایلی هدف از این پژوهش شناسایی انتظارات کاربران بانکداری موبایلی و بخشبندی کاربران بر اساس انتظارات شناخته شده است. مشتریان برحسب تمایلات بطور گسترده متفاوت هستند، مشتریان ممکن است از محصولات و خدمات و یا آنچه که در بازار ارائه میشود منافع مختلفی را طلب کنند. بخش بندی مشتریان ناهمگون به زیر گروه های همگون براساس ویژگی های مشابه، بازاریابان را برای شناسایی تفاوتها و تشابه هات میان هر گروه مشتری توانا می سازد. پژوهشگران بازاریابی متعددی بیان می کنند که بخش بندی براساس منافع مورد انتظار یک ابزار قدرتمند برای بخش بندی براساس منافع مورد انتظار یک گروه بندی مشتریان ناهمگون است.