by Kb8s244PsHآوریل 9, 2016
دانلود متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته الهیات
گرایش : ادیان و عرفان
عنوان : مقایسه‌ی آراء قدیس آگوستین و امام محمد غزالی در خداشناسی
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد شهر ری
پایان نامه کارشناسی ارشد «M.A» رشته الهیات
گرایش ادیان و عرفان
عنوان:
مقایسه‌ی آراء قدیس آگوستین و امام محمد غزالی در خداشناسی

سورگوم بدلیل مقاومت نسبتا” خوب در برابر شرایط نا مساعد محیطی مانند خشکی و حاصلخیزی پایین خاک می تواند در سطح گسترده ای از زمین های کشاورزی کشت گردد.بمنظور بررسی تاثیر3 تاریخ کاشت و محلولپاشی کود پتاس بر روی خصوصیات کمی و کیفی دو رقم سورگوم علوفه ای، آزمایشی در منطقه سمنان اجرا شد. این آزمایش درسال 1389 و بصورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. عامل اصلی شامل دو رقم سورگوم پگاه و اسپیدفید، عامل فرعی شامل 3سطح محلولپاشی کود پتاس (k1=بدون مصرف پتاس، k2=10کیلو گرم پتاس خالص در هکتار، k3=15کیلوگرم پتاس خالص در هکتار) و عامل فرعی فرعی شامل3 تاریخ کاشت (15/4/89،25/4/89 و5/5/89)بود. صفات مورد بررسی شامل وزن تر و خشك كل، وزن تر و خشك ساقه، وزن تر وخشك برگ، وزن تر وخشک گل آذین، فلاونوئید، درصد پروتئین، کلروفیل a,b، کلروفیل کل و کاروتنوئید بود. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت و رقم بر روی صفات کمی و کیفی مورد مطالعه تاثیر معنی داری نداشت. در بررسی اثر کود بر روی صفات کیفی مشاهده شد که کود تاثیر معنی داری بر روی این صفات نداشت ولی بر روی وزن تر و خشک برگ اثر معنی داری نشان داد، بطوریکه بیشترین میزان وزن تر و وزن خشک برگ با مصرف 15کیلو گرم پتاس در هکتار بدست آمد. در بررسی اثرات متقابل و دوگا نه رقم و کود بر روی صفات کمی کمترین میزان وزن تر کل، وزن تر گل آذین و وزن خشک گل آذین در تیمار شاهد و رقم پگاه و بیشترین میزان وزن تر کل در تیمار پگاه با مصرف 15کیلوگرم پتاس در هکتار،وزن تر و وزن خشک گل آذین در تیمار پگاه با مصرف 10کیلوگرم پتاس در هکتار مشاهده شد.اثر متقابل رقم و کود فقط در مورد صفت کیفی فلاونوئید در سطح 5% معنی دار شد بطوریکه بیشترین میزان فلاونوئید در تیمار رقم پگاه با مصرف 15کیلوگرم در هکتار و کمترین آن در تیمار رقم اسپید فید با مصرف 15کیلو گرم در هکتار بدست آمد. در بررسی اثرات متقا بل رقم و تاریخ کاشت، همچنین کود و تاریخ کاشت بر روی صفات کمی و کیفی اثر معنی داری مشاهده نشد. اثرات سه گانه رقم، تاریخ کاشت و کود بر روی صفات کیفی اثر معنی داری نشان نداد ولی بر روی وزن تر کل در سطح احتمال 5% و بر روی وزن خشک کل، وزن خشک برگ، وزن تر برگ، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، وزن تر و خشک گل آذین در سطح احتمال 1% معنی دار بود. به این ترتیب بنظر میرسد تیمارهای مورد بررسی به تنهایی کارایی مناسبی نداشته و برای بدست آوردن عملکرد مناسب باید تلفیقی از تیمارها را بکار برد . همچنین رقم پگاه با تاریخ کاشت 25تیرماه و مصرف 15کیلوگرم کود پتاس خالص در هکتار بهترین نتیجه را در تمامی صفات اندازه گیری شده داشت . در نتیجه پیشنهاد می شود برای کشت سورگوم علوفه ای در مناطق مشابه محل اجرای آزمایش از رقم پگاه در محدوده تاریخ کاشت 25تیرماه با مصرف 15کیلوگرم پتاس خالص در هکتار بصورت محلولپاشی استفاده شود.

به منظور انجام این آزمایش از تعداد 336 قطعه جوجه یکروزه در یک طرح کاملا تصادفی با 7 تیمار، 4 تکرار و 12 قطعه جوجه در هر تکرار استفاده شد. تیمارها شامل: 1) تیمار شاهد (جیره پایه بدون عصاره آویشن شیرازی)، 2 و3) جیره پایه + سطوح 5/0 و 1 درصد از عصاره آویشن شیرازی به مدت 42 روز، 4 و 5) جیره پایه + 5/0 و 1 درصد عصاره آویشن شیرازی به مدت 14 روز انتهای پرورش و 6 و7) جیره پایه + 5/0 و 1 درصد عصاره آویشن شیرازی به مدت 7 روز انتهای پرورش بود. مصرف خوراک، افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک به صورت هفتگی و دوره­ای (آغازین، رشد و پایانی) اندازه­گیری شد. همچنین تفکیک و اندازه­گیری اجزاء لاشه در روز 42 پرورش انجام شد. به منظور بررسی جمعیت میکروبی باکتری اشرشیاکلی و لاکتوباسیلوس ایلئومی، در روزهای 21 و 42 پرورش از جوجه­ها نمونه­گیری شد. جهت اندازه­گیری میزان اکسیداسیون و کیفیت گوشت از قسمت ران 2 قطعه جوجه در روز 42 نمونه­گیری و ذخیره­سازی نمونه­های گوشت به مدت 2، 4 و 6 ماه در دمای فریزر نگهداری شدند و سطح TBARS در بافت ران و میزان pH و درصد رطوبت گوشت ران اندازه­گیری شد. نتایج این بررسی نشان داد مکمل جیره­ای عصاره آویشن شیرازی منجر به کاهش معنی­دار مصرف خوراک در طول دوره­های 21-0، 35-0 و 42-0 روزگی شد (05/0P<). مکمل کردن عصاره آویشن شیرازی در سطح 1 درصد به مدت 42 روز به طور معنی­داری ضریب تبدیل خوراک را در مقایسه با سایر تیمارهای آزمایشی کاهش داد (05/0P<). مکمل کردن عصاره آویشن شیرازی و زمان استفاده از آن تأثیر معنی­داری روی وزن نسبی اجزاءلاشه نداشت (05/0P>). مکمل جیره­ای عصاره آویشن شیرازی در سطح 1 درصد و به مدت 42 روز منجر به افزایش معنی­داری در وزن نسبی تیموس شد (05/0P<). عصاره آویشن شیرازی در سطوح 5/0 و 1 درصد و در 21 روز ابتدایی از دوره پرورش جمعیت میکروبی اشرشیاکلی را کاهش و جمعیت لاکتوباسیلوس را افزایش دهد (05/0P<). کمترین میزان اشریشیا کلای و بیشترین میزان لاکتوباسیلوس مربوط به عصاره آویشن شیرازی در سطح 1 درصد و به مدت 42 روز بود (05/0P<). استفاده از عصاره آویشن شیرازی منجر به کاهش معنی­داری در غلظت TBARS پس از 2، 4 و 6 ماه ذخیره­سازی شد (05/0P<)، اما تأثیری بر میزان pH و درصد رطوبت گوشت نداشت (05/0P>).

مقدمه:

تغذیه همواره برای انسان، از بدو خلقت زمانی که به صورت نیمه وحشی در غارها زندگی می­کرد تا به امروز که به کمک تکنولوژی، فضا را به سیطره خود در آورده­است، یکی از مهم­ترین مسائل بوده است و از نظر اقتصادی و اجتماعی در درجه اول اهمیت قرار دارد. گوشت سفید یکی از مهم­ترین منابع پروتئینی برای انسان است، که در این میان گوشت سفید حاصل از طیور به دلیل توانایی آن­ها در قابلیت هضم بالای مواد خوراکی، سهولت تغذیه، سرعت رشد بالا و صرفه­جویی در جایگاه پرورش و سلامت گوشت دارای اهمیت ویژه­ای است [Bendich, 1993].

یكی از عوامل تاثیر­گذار بر عملکرد پرنده و در نتیجه بازدهی اقتصادی آن، میکروفلور دستگاه گوارش است كه خود تحت تاثیر عوامل مختلف مثل تغییرات جیره غذایی، استفاده از مواد افزودنی و تنش قرار می­گیرد. از آنجا که دستگاه گوارش جوجه در زمان خروج از تخم، فاقد میکروفلور است، بنابراین، در ابتدای زندگی دستگاه گوارش به آسانی تحت تاثیر میکروارگانیسم­های بیماری­زا قرار گرفته و باعث بروز تلفات در جوجه­ها شود. یکی از راهکارهای مقابله با این مسئله، استفاده از افزودنی­های دارای خاصیت ضدمیكروبی می­باشد. از آنجا که استفاده از محرک­های رشد آنتی­بیوتیکی توسط اتحادیه اروپا از سال 2006 ممنوع شده است، حذف آنتی­بیوتیک­ها از چرخه غذایی حیوانات می­تواند منجر به افزایش عوامل بیماری­زا حاد مانند اشرشیاکلی، سالمونلا، کمپیلوباکتر، کلی­فرم­ها و غیره در دستگاه گوارش شود .

اسانس­های گیاهی به عنوان یکی از مکمل­های تغذیه­ای جایگزین آنتی­بیوتیك، معرفی شده­اند . گیاهان دارویی از مدت زمان طولانی است که در محصولات غذایی، عطری و درمان­های دارویی مختلف مورد استفاده قرار می­گیرند. در سیستم­های پرورش حیوانات اهلی از گذشته متابولیت­های گیاهی به طور عام به عنوان عوامل ضد­میکروبی به شمار می­رفته­اند. ممنوعیت و محرومیت اخیر در استفاده از آنتی­بیوتیک­های محرک رشد سبب افزایش تمایل به استفاده از فرآورده­های طبیعی با منشاء گیاهی شده است [Greathead, 2003]. گیاه دارویی به گیاهانی گفته می­شود که دارای مواد موثره مشخصی هستند كه از آن­ها در درمان بیماری یا پیشگیری از بروز آن استفاده می­شود [دوازده امامی و مجنون حسینی، 1387].

نتایج تحقیقات حاکی از آن است که استفاده از گیاهان دارویی و مشتقات حاصل از آنها که تحت عنوان کلی مکمل­های غذای فیتوژنیک نامیده می­شوند، منجر به بهبود بازده تولید طیور گوشتی از جمله بهبود مصرف خوراک، افزایش وزن، ضریب تبدیل غذایی، افزایش ماندگاری، بهبود وضعیت سلامتی و عملکرد دستگاه گوارش می شود كه از این لحاظ قابل مقایسه با آنتی­بیوتیک­ها هستند [Grashron, 2010]

گوشت طیور و فرآورده­های حاصل از آن­ها به دلیل ویژگی­های تغذیه­ای مطلوب مانند محتوای چربی پایین و غلظت بالای از اسید­های چرب غیر اشباع به طور گسترده­ای در سراسر دنیا مصرف می­شوند [Bourre, 2005]. سه ویژگی مهم گوشت شامل رنگ، بافت و رایحه مهم­ترین ویژگی­های گوشت هستند که می­توانند پذیرش گوشت به وسیله مصرف کننده را تحت تاثیر قرار دهند. پراکسیداسیون لیپید­ها عامل اولیه در تخریب گوشت و محصولات گوشتی است كه بر ویژگی­های کیفیتی گوشت اثر منفی خواهد گذاشت [Addis, 1986].اکسیداسیون چربی و پروتئین تهدید اصلی برای کاهش کیفیت گوشت است. آغاز واکنش­های اکسیداتیو در ماهیچه­ها طی فرآوری و ذخیره­سازی منجر به ایجاد تغییرات نامطلوب در گوشت می­شود .

به منظور افزایش مدت زمان نگهداری گوشت و فرآورده­های گوشتی از مواد ضدمیکروبی و آنتی­اکسیدان که اکثرا سنتزی هستند استفاده می­شود، این در حالی است که امروزه با آگاهی بیشتر مصرف کنندگان در مورد عوارض استفاده از نگهدارنده­های شیمیایی، تقاضای بیشتری برای غذاهای طبیعی­تر وجود دارد [نوری و همکاران، 1391]. مطالعات بسیاری آثار ضد­میکروبی عصاره­های گیاهی را علیه طیف وسیعی از عوامل بیماری­زای موجود در غذاها تأیید می­کند، این مطالعات همچنین نشان می­دهد که افزودن مواد گیاهی شامل گیاهان و اسانس­ها به غذای حیوانات باعث می شود که امنیت این غذاها در مدت زمان ذخیره­سازی به صورت پخته یا خام در برابر میکروارگانیسم­های بیماری­زا تأمین گردد. این عمل به خواص آنتی­اکسیدانی و ضد میکروبی این افزودنی­ها نسبت داده می­شود. گیاهان دارویی و عصاره­های آن­ها دارای خواص مفیدی هستند که از جمله خواص آن­ها می­توان به خصوصیات ضد میکروبی، ضد قارچی و ضد انگلی، ضد ویروسی و آنتی­اکسیدانی اشاره کرد [هاشمی و داوودی، 2010].

بنابر گزارش صورت گرفته، آویشن شیرازی از جمله گیاهانی است که دارای ترکیبات فعالی مانند تیمول و کارواکرول است که این ترکیبات خواص آنتی­میکروبی و آنتی­اکسیدانی داشته و می­تواند عملکرد را افزایش و ماندگاری گوشت را بهبود دهند. ترکیبات فعال گیاهی از طریق بهبود قابلیت هضم، تعادل اکوسیستم میکروبی و تحریک ترشح آنزیم­های هضمی اندوژنوس می­تواند عملکرد طیور را تحت تاثیر قرار ­دهد .

لذا این تحقیق بر آن است تا تاثیر عصاره آویشن شیرازی بر عملکرد، جمعیت میکروبی روده و ثبات اکسیداتیو گوشت را در جوجه­ های گوشتی مورد بررسی قرار دهد. زیرا بهبود یافتن هریک از اهداف ذکر شده در نهایت سبب افزایش سود­دهی خواهد شد.

فصل اول: کلیات و مرور منابع

1-1- گیاهان دارویی

گیاهان دارویی گیاهانی هستند که یک یا برخی از اندام­های آن­ها حاوی حداقل یك ماده مـؤثره است. این ماده یا مواد که کمتر از 1% وزن ماده خشک گیاه را تشکیل می­دهد دارای خواص دارویی موثر بر موجودات زنده است. گیاهان دارویی عمدتا به اشكال گیاه تازه، گیاه خشک شده و یا کنسرو شده، فرآوری شده توسط حرارت و استحصال مواد موثره در صنعت مورد استفاده قرار می­گیرد[هاشمیان و فیروزی، 1392]. تنوع و تعداد گیاهان دارویی حیرت انگیز است به طوری که نتایج بررسی­ها نشان می دهد که در حدود 70 هزار گونه گیاهی از گل سنگ­ها گرفته تا گونه­ های درختی حداقل یک بار برای اهداف پزشکی و درمان انسان و دام به کار گرفته شده است [قاسمی، 1388].

1-1-1- اهمیت استفاده از گیاهان دارویی

قدمت شناخت خواص دارویی شاید بیرون از حافظه تاریخ باشد. یکی از دلایل مهم این قدمت حضور باورهای ریشه دار مردم سرزمین­های مختلف در خصوص استفاده از گیاهان دارویی می­باشد. اطلاعات مربوط به آثار و خواص دارویی گیاهان از زمان­های بسیار دور به تدریج سینه به سینه منتقل شده است و با آداب و سنن قومی در آمیخته و سرانجام در اختیار نسل­های معاصر قرار گرفته است [امید بیگی، 1384]. کشور ما به لحاظ تنوع جفرافیایی و اقلیمی، گونه­های گیاهی متنوعی در آن انتشار دارند. در این میان فلور غنی ایران دارای بیش از 75000  گونه گیاهی است که تعداد زیادی از آن­ها را گیاهانی تشکیل می­دهند که به دلایلی گیاهان دارویی نامیده می­شوند [امید بیگی، 1384].

در اواخر قرن بیستم حجم مبادلات جهانی گیاهان دارویی به 200 میلیارد دلار رسیده است. بر اساس گزارش سازمان خوار و بار جهانی (FAO) ارزش صادرات گیاهان دارویی در سال 1995 بالغ بر 880 میلیون دلار بوده است. در این ارتباط در چین 200 نوع گیاه دارویی کشت می­شود که صادرات آن­ها به ارزش 337 میلیون دلار مقام اول را به خود اختصاص داده است. کشور­های اروپایی در سال 1989 اقدام به ورود گیاهان دارویی مختلف به ارزش 550 میلیون دلار نموده­اند. بر اساس گزارش بانک جهانی، حجم تجارت گیاهان دارویی تا سال 2050 بالغ بر 5 تریلیون دلار خواهد بود [امید بیگی، 1384]. طی گزارشی ارزش ریالی گیاهان دارویی در ایران در سال 2000 میلادی تنها در حدود 37 میلیارد ریال برآورد شده است [قاسمی، 1388].

2-1-1- ترکیبات فعال گیاهی و طرز اثر آنها

الف) اسید­های آلی: اسید مالیک[1]، اسید سیتریک[2]، اسید تارتاریک[3] و اسید اگزالیک[4] نیز از ترکیبات معمولی گیاهان هستند و در اندام­هایی مثل میوه آن­ها جمع می­شوند. این ترکیبات به ویژه اسید تارتاریکمانند یک ترکیب ملین ملایم عمل می­کند (امید بیگی 1384).

ب) موسیلاژ[5]: این ترکیب به گیاه اثر ملین می­دهد. موسیلاژ یک لایه محافظ بر روی مخاط می­کشد به طوری که محرک­های مانند اسید و نمک نمی­توانند با قسمت­های ملتهب بیمار تماس پیدا کنند. گاهی از این اثر تسکین دهندگی برای درمان اسهال به ویژه اسهال هایی ناشی از برخی عوامل باکتریایی استفاده می­شود. موسیلاژ در اثر حرارت طولانی تجزیه شده و به قند تبدیل می شود و به این ترتیب فعالیت خود را از دست می­دهد [امید بیگی 1384].

ج) گلوکوزید­ها[6]: موادی هستند که در اثر آنزیم­ها، اسید­های رقیق، قلیاها و جوشاندن هیدرولیز می­شوند و به یک ترکیب غیر قندی و یا به یک یا چند ترکیب قندی تجزیه می­شوند. خاصیت درویی آن­ها مربوط به قسمت غیر­قندی مولکول است که از نظر شیمیایی بسیار متنوع­اند. بسیاری از گلوکوزیدهای گیاهی خاصیت درمانی ندارند. اما برخی مانند گلوکوزیدهای گل انگشتانه[7]، خربق سیاه[8] و گل برف[9] روی قلب تاثیر زیادی دارند. این ترکیبات از فعال­ترین ترکیبات سمی در گیاهان می­باشند [امید بیگی، 1384].

د: ساپونین­ها[10]: این مواد از دسته گلوکوزید­ها هستند. خاصیت مهم فیزیکی آن­ها این است که محلول آن­ها بسیار کف می­کند. به همین دلیل است که از آن­ها در شوینده­ها استفاده می­شود. وجود مقادیر زیاد آن­ها خطرناک بوده وممکن است به دلیل تجزیه کردن گلبول قرمز مهلک باشند. اما از آن جایی که به مقادیر ناچیزی از دستگاه گوارش جذب می­شوند خوردن آنها معمولا خطرناک نیست. ساپونین­ها در دستگاه گواش جذب مجدد برخی از ترکیبات مانند مواد غذایی و دارو­ها را تسهیل می­کنند. ساپونین­ها ملین­های ملایم، مدر و خلط آور هستند و اگر محلول­ها مایعی از آنها جوشانده شود مانند سایر گلوکوزید­ها از بین می­روند و فعالیت خود را از دست می­دهند [امیدبیگی، 1384].

by Kb8s244PsHژوئن 3, 2019

 
تعریف مدیریت کیفیت جامع آسان نیست در واقع این امر یک فلسفه
مدیریت است که بطور گسترده در شرکتها به اجرا در آمده و به صورت دقیق همراه با جزئیات در ادبیات دانشگاهی مورد بحث قرار گرفته است . بررسی آن نشان می دهد که بیشتر سازمانها و پژوهشگران تعریف خاص خود را از این اصطلاح بیان می کنند .
نویسندگان مختلف سعی می کنند که مدیریت کیفیت جامع را شکل می دهند ، از جمله این نویسندگان اهایر و دیگران (1996) ، دیل واکلند (1994) ، فلاین و دیگران (1994) و سراف و دیگران (1989) که درجدول شماره 1 آمده را می توان نام برد .
تحلیل این ابعاد ، چندنقطه مشترک را نشان می دهد ، مانند پشتیبانی مدیریت عالی ، روابط عرضه کننده ومشتری ، بکار گیری کارکنان از این تحقیقات ، نویسندگان ده بعد مدیریت کیفیت جامع را انتخاب کردند . این ابعاد در جدول شماره 1 شناسایی و تعریف می شود . منافع شرکتهایی که مفهوم مدیریت کیفیت جامع را به کار می گیرند در افزایش کیفیت عملکرد ، همراه با کاهش همزمان در هزینه هاو پیشبرد تولید نهفته است . تعداد زیادی از تحقیقات مثل تحقیق آدام (1994) ، آدام و سایرین (1997) ایستون و جارل (1998) ، فلاین و سایرین (1994) ، کاسکو(1998) ، پاول (1995) وزئیری وسایرین (1994) رابطه میان مدیریت کیفیت جامع و نتایج شرکت را مورد بررسی قرار داده و نشان می دهند که میان آنها یک رابطه مثبت وجود دارد . مدیریت کیفیت جامع به معنای افزایش کیفیت همراه با کاهش هزینه هاست و تاثیر آن بر روی صرفه جویی سازمانی کاملاً روشن است . هزینه از دست دادن مشتریان به عنوان پیامدی از کیفیت ناهماهنگ وناموزون ، تنها یکی از عوامل تساوی هزینه است با وجود این ، این موضوع و دیگر انواع هزینه های فرصت ازدست رفته ، همچنان که دیل و پلانکت (1995) تعریف می کنند به یک درجه یکسان برای سازمانهای بخش دولتی وجود ندارند . قوانین داخلی که سازمانهای دولتی تحت آن قوانین فعالیت می کنند با قوانینی که رقابت بر اساس . آنها انجام می گردد متفاوتند بر این اساس با احتمال زیاد ، نتایج دخالت مدیریت کیفیت جامع نیز ممکن است متفاوت باشد . این عوامل ، تحلیل جالبی را در ارزیابی مفاهیم کاربرد مدیریت کیفیت جامع در سازمانهای دولتی ایجاد می کنند .
 لیست پایان نامه ها

     اختلالات تیک، گروهی از اختلالات عصبی- تحولی3 هستند که عموما در دوران کودکی و نوجوانی شروع می شوند و ممکن است در طول زمان ثابت باشند و یا به طور متناوب دچار تشدید و تخفیف شوند. هرچند تیک ها ارادی نیستند اما در برخی افراد برای دوره های زمانی معینی ممکن است سرکوب شوند . طبق تعریف، تیک عبارت از حرکات یا اصوات تکراری، غیر ارادی، ناموزون و ناگهانی است که می تواند گروه های عضلانی مجزایی را شامل شود و اغلب بین 4 تا 6 سالگی نمایان می شود. تیک ها دارای گستره عظیمی هستند، به طوری که از حالت بسیار ضعیف و ملایم تکان دادن و انقباض ناگهانی یا غرغر کردن تا حالت بسیار شدید تکان های ماهیچه ای که زندگی اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد، شامل می شود. این اختلالات به انواع سندرم تورت4، تیک حرکتی یا صوتی مزمن5 و تیک گذرا6 تقسیم می شوند (وودز7، پای سنتین8 و والکاپ9  ،2007 ؛ رابرتسون10 و کاوانا11 ،2008).  شیوع اختلالات تیک در کودکان بیش تر از بزرگسالان است. به این ترتیب که از هر 10000 کودک حدود 5 تا 30 نفر و از هر 10000 بزرگسال تنها 1 یا 2 نفر به این اختلالات مبتلا هستند.

     بر اساس تحقیقات موجود، کودکان 7 تا 11 ساله بالاترین میزان شیوع را داشته اند و سندرم تورت که شکل کامل تر و شدید تر بیماری محسوب می شود، شیوع کمتری نسبت به تیک های گذرا دارد. همه انواع اختلالات تیک در پسران شایع تر از دختران است و در خصوص سندرم تورت نسبت پسران به دختران در حدود 3 به 1 است(کوشا، 1388).     تیک ها معمولا در قسمت فوقانی بدن یعنی چشم ها، پیشانی، دهان، صورت، گردن و شانه ها و در هر قسمت و بین 1 تا 200 بار در هر دقیقه می توانند رخ دهند. تیک های ساده صورت عموما بیشتر می باشند. شروع تیک های ساده بر تیک های پیچیده سبقت می گیرد و در هر زمان از کودکی می تواند بین 0 تا 5 سال ادامه یابد. تیک های صوتی از نظر شروع و فراوانی پس از تیک های حرکتی رخ می دهند و وقوع تیک ها پس از بزرگسالی به ندرت دیده می شود. هر چند می توان وقوع آنها را در بزرگسالی به دنبال ضایعه یا جراحی دید. به عنوان مثال پلک زدن چشم ممکن است به عنوان واکنش دفاعی به نور موجود در جراحی چشم باشد. به هر حال در طول زندگی شدت تیک ها تغیر می یابد و حتی تیک ها ممکن است به انواع کاملا متفاوت تبدیل یا خود به خود بهبود یابند. مردم غالبا حرکات و رفتارهای خاصی را تیک می دانند. آنها ممکن است بازی با یک برگ کاغذ یا شی را تیک نام نهند ولی از نظر بالینی تیک می بایست موجب درماندگی فرد شود و تا حد کافی غیر قابل کنترل باشد. بازی با یک برگه کاغذ را می توان با تمرکز بر آن متوقف ساخت، به این ترتیب عادات روزانه مثل بستن بندهای کفش، رانندگی با ماشین، نوع راه رفتن و یا خوردن ساندویچ عادات خودکارند و ممکن است به خصوصیات فردی آزاردهنده یا دوست داشتنی تبدیل شوند. ولی این عادات اساسا تحت کنترل ارادی ما هستند و همانگونه که مهارت های حرکتی دیگر را می توانیم بیاموزیم، با تمرین قادر به تغییر دادن آنها هستیم. البته اگر انگیزه عادات، ترس یا علاقه فراوان فردی باشد یا فرد از انجام آنها لذت ببرد، تغییر دادن آنها به مراتب مشکل تر است(کارنر1، 2005 ؛ به نقل از قنبری هاشم آبادی و فرحبخش، 1389). در هر صورت تیک ها اثرات غیر قابل انکاری در زندگی تحصیلی و اجتماعی کودک دارند، در نتیجه بررسی روشهای درمانی آنها ضرورت دارد.

   2-1 بیان مسئله

      غالبا تیک ها از کودکی شروع می شوند و به مدت چند سال دوام می یابند. تیک ها هر روز رخ می دهند و در طی زمان ممکن است دچار تشدید و تخفیف شده و موجب درماندگی فرد می شوند. سندرم تورت و تیک های حرکتی دو طبقه از انواع اختلالات تیک هستند با این تفاوت که سندرم تورت شامل تیک های حرکتی متعدد و یک یا چند تیک صوتی است در صورتی که تیک های حرکتی فقط انواع تیک های حرکتی را شامل می شود. تیک ها می توانند ساده مانند پلک زدن، تنش گونه و سرفه زدن و یا پیچیده مانند چرخش سر به طرف راست یا چپ و تکرار مکرر عبارات یا کلمات ناسزا باشد(کارنر، 2005 ؛ به نقل از قنبری هاشم آبادی و فرحبخش، 1389). ویژگی اساسی تیک ها آن است که می شود آنها را به طور ارادی مهار کرد هر چند که این اقدام در کوتاه مدت امکان پذیر می گردد. این توانایی مهار موقتی این شک را ایجاد می کند که تیک ها تا حدی ارادی هستند و این مطلب می تواند باعث افزایش احساس گناه ناشی از این واقعیت شود که چرا بیماران نمی توانند به صورت نامحدود تیک ها را مهار کنند. مثل بسیاری دیگر از حرکات غیرارادی تیک ها می توانند تمرکز روی وظایف آگاهانه و ارادی را که مسیرهای فرونتواستریاتال 1را فعال می سازند کم کنند( حسینی و فیروزکوهی ،1387).

     تیک ها در اثر فشار و خستگی تشدید می شوند هر چند که این ارتباط بین حوادث پراسترس زندگی و تشدید تیک در یک زمان به نظر نمی رسد که در اکثر موارد به سادگی رخ بدهد. ویژگی دیگر تیک ها خاصیت شکل پذیری2 و تلقین پذیری 3 است. تیک های جدید می توانند در یک دوره زمانی کوتاه جایگزین تیک های قبلی بشوند. ممکن است تیک ها در اثر بحث کردن با بیمار ایجاد شوند و یا در جریان مشاهده تیک های دیگران رخ دهند. این شکل پذیری نشان می دهد که تیک ها به نوساناتی که در آستانه فعال سازی مدارهای کنترل کننده اجزاء حرکات کلیشه ای رخ   می دهند مربوط هستند. در برخی مطالعات تخمین زده می شود که 1 تا 3 درصد جمعیت در سنین مدرسه مبتلا به این سندرم باشند. به خاطر ماهیت نوسان دار این اختلال و ناآگاهی از وجود تیک ها شیوع واقعی آن احتمالاً بالاتر است(همان منبع).

     همچنین اگر اختلال تیک صوتی یا حرکتی مزمن را تظاهراتی از ژن های مربوط به سندرم تورت در نظر بگیریم شیوع واقعی آن احتمالاً از تخمین های استاندارد هم بالاتر خواهد بود. نشانگان تورت1 که در سال 1885 توسط ژیل دولاتورت2 تحت عنوان بیماری تیکهای تشنجی متمایز شد، اختلال تیک های حرکتی بسیار نادری است که در سالهای اخیر توجه زیادی را جلب کرده است(کوهن3 و همکاران،1988؛ به نقل از دادستان،1390). نشانگان تورت که اغلب با فزون کنشی آغاز می شود ، تیک هایی را که گونه ای از انقباض های عضلانی یا حرکات های عادی غیر ارادی هستند در پی دارد. طرد شدن بیمار توسط دیگران یا ترس وی از بروز تیک ها در جمع می تواند کنش وری اجتماعی، تحصیلی یا حرفه ای او را مختل کند(دادستان، 1390).

    نخستین گام در تعیین مناسب ترین شیوه درمانی اختلالات تیک، بررسی کارکرد کلی کودک یا نوجوان است. درمان های اختلالات تیک در طیفی از دارو درمانی تا رفتار درمانی قرار می گیرند. در درمان دارویی، هالوپریدول4 و پیموزاید5 بیش از سایر داروهای ضد روانپریشی در درمان سندرم تورت مورد مطالعه قرار گرفته اند. از طرف دیگر داروهای ضد روانپریشی آتیپیک6 و الانزاپین7 به دلیل عوارض کمتر اغلب به عنوان داروهای خط اول استفاده می شوند. مداخلات رفتاری دیگر گزینه درمانی برای این گروه از اختلالات محسوب می شوند. خانواده، معلمان و همسالان گاهی تیک ها را اشتباها به عنوان رفتارهای هدفمند تفسیر می کنند اما زمانی باید کودک به عنوان ابتلا به یک مشکل رفتاری تحت درمان قرار گیرد که حرکت مزبور به صورت غیر ارادی بروز کند(سادوک8 و سادوک، 2007).

     مداخلات رفتاری را می توان به چند صورت بکار گرفت که شامل تقویت منفی بیزاری آور9، تقویت مثبت10، شرطی سازی تقابلی11 و مدیریت وابستگی12 می باشد. دیگر درمان رفتاری برای اختلالات تیک، وارونه سازی عادت13 نام دارد.                                     

    وارونه سازی عادت، پنج مرحله را شامل می شود که عبارتند از : 1) آموزش آگاهی1، 2 )آموزش تن آرامی2، 3) آموزش پاسخ متضاد3،  4) آموزش ایجاد انگیزه4 و 5) آموزش تعمیم دهی5 (کارینا6 ، جان7 ،اینار8 و ناوجوت9 ،2011).

    استفاده از فنون وارونه سازی عادت در درمان تیک ها و سایر رفتارهای عادتی  به سال 1973 بر می گردد که توسط آزرین10 و نان11 مطرح شد. درمان باید با آموزش جامع خانواده شروع شود به طوری که کودک مبتلا به سبب رفتارهای تیک تنبیه نشود.

   خانواده و خود افراد مبتلا همچنین باید با سیر تشدید و تخفیف متناوب اختلالات تیک آشنا شوند. آموزش آگاهی درباره تیک ها را می توان اولین و مهمترین مرحله این مداخله درمانی دانست. بعد از اینکه کودکان و نوجوانان از تیک های خود آگاهی بیشتری پیدا کردند پاسخ ها یا حرکات ارادی را شروع می کنند که تیک ها را خنثی کند.

     ادامه درمان با ایجاد انگیزه در افراد مبتلا و آموزش تن آرامی در تمام عضلات بدن پیگیری می شود. در تمام مراحل این درمان حمایت خانواده و اطرافیان کودک بسیار مهم می باشد. بسیاری از مردم می گویند که می توانند تیک ها را نگهدارند و یا می توانند بروز آنها را به مدت کوتاهی به عقب بیندازند، ولی تیک ها معمولا بعدا انجام خواهند شد. توانایی اضطرار انجام تیک یا تجربه اضطرار باعث این نوع سازش پذیری و انطباق می شود. بسیاری از افرادی که تیک دارند، در وانمود سازی و مبدل ساختن یک تیک مهارت پیدا کرده و سعی می کنند آنها را نوعی رفتار طبیعی جلوه دهند. به عنوان مثال، ممکن است برای طبیعی جلوه دادن حرکت گردن خود، با بهانه و حرکت شانه کردن موی سر این امر را توجیه نماید. انرژی و توجه بسیار زیادی برای نگهداری و عقب انداختن تیک ها لازم است. انجام دادن این کار باعث افزایش فشار روانی و در نتیجه باعث خستگی جسمانی و هیجانی می شود. وقتی کودکان در مدرسه از بروز تیک های خود جلوگیری می کنند، آنها را در منزل با خلق و خوی بسیار هیجانی، قابل انفجار و استرس آور نشان می دهند(راجرز12، 2008؛ به نقل از جمالفر، 1392).

                                            12- Rogers

      مهمترین بخش از درمان اختلالات تیک، بخش آموزشی و درمان های حمایتی است. در صورتی که این بخش از درمان به خوبی انجام شود و کودک یا نوجوان، خانواده و مدرسه همکاری خوبی داشته باشند و شدت بیماری زیاد نباشد، به تنهایی کفایت می کند.

      هدف از آموزش کودک یا نوجوان کمک به وی برای درک و شناخت صحیح اختلال است.لازم است علت تیک ها، ماهیت و سیر آنها به شکلی قابل فهم برای افراد مبتلا توضیح داده شود. اغلب کودکان و نوجوانان با دانستن اینکه تیک ها تشخیص معینی دارد احساس راحتی می کنند. مرحله بعد کنار آمدن با تیک ها و پذیرفتن آنهاست که اغلب نیاز به زمان خواهد داشت. لازم است کودک یا نوجوان به این باور برسد که با وجود تیک ها می تواند به زندگی روزمره خود ادامه دهد، به طوری که تیک ها حداقل تاثیر منفی را روی عملکرد تحصیلی و روابط اجتماعی بگذارند. درمانهای آموزشی برای کودک و نوجوان شامل آموزش مهارتهای اجتماعی و روشهایی برای تقویت اعتماد به نفس می شود.      همچنین آموزش مهارت های مدیریت استرس به فرد مبتلا و خانواده او می تواند گامی مهم برای کم کردن اثرات منفی ناشی از بیماری و نیز کاهش علائم اختلال محسوب می شود (کوشا، 1388).

     واورنه سازی عادت یکی از انواع درمان رفتاری است که با جدیت بررسی شده و موفقیت قابل قبولی نیز نشان داده است. در چندین مطالعه موردی با کودکان و بزرگسالان بین 75 تا 100 درصد موفقیت در کاهش فراوانی تیک گزارش شده است که در پیگیرهای به عمل آمده ثابت مانده است. اعتبار این روش درمانی در موقعیت ها ی مدرسه نیز مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین نشان داده شده که روش فوق از آنجایی که به فرد قدرت و قابلیت کنترل می دهد می تواند باعث افزایش عزت نفس شود. استفاده از فنون وراونه سازی عادت در درمان اختلالات تیک اخیرا نیز توسط پژوهشهایی مورد تایید قرار گرفته است(کار1 و چونگ2، 2005؛کوک3 و بلاچر4، 2007؛ فلدمن5، استورچ6 و مورفی7، 2011 ؛ ماتهوو8، مایکل9 و داگلاس10 ،2014).این پژوهش قصد دارد معلوم کند که آیا آموزش فنون وارونه سازی عادت برای کودکانی که مبتلا به سندرم تورت و تیک های حرکتی هستند موثر است یا خیر .